fot. Politechnika Lwowska

Rektor naszej uczelni otrzymał we wtorek godność doktora honoris causa Politechniki Lwowskiej. Ten zaszczytny tytuł nadał prof. Arkadiuszowi Wójsowi Senat ukraińskiej uczelni za jego istotny wkład w rozwój współpracy między obiema uczelniami oraz wybitną działalność naukową.

Wręczenie tytułu doktora honoris causa odbyło się podczas specjalnej uroczystości we Lwowie, a laudację wygłosił prof. Igor Helzhinsky. Prorektor Politechniki Lwowskiej podkreślił, że tytuł doktora honoris causa uczelnia przyznaje tym, którzy uosabiają najwyższe standardy akademickie, poszerzają granice osiągnięć naukowych, propagują ideę uniwersytetu jako miejsca wolności myśli, odpowiedzialności i służby ludzkości.

– Ten honorowy doktorat to kolejny krok w kierunku zjednoczenia, głębokiego dialogu i partnerstwa naszych uczelni – mówił prof. Igor Helzhinsky. – Jest to odnowienie niewidzialnego, ale trwałego mostu między kulturami akademickimi obu krajów. I potwierdzenie, że nauka wykracza poza granice i czas, a jej najlepsi przedstawiciele tworzą nową treść historycznych powiązań.

Promotor doktoratu prof. Arkadiusza Wójsa dodał  że w jego osobie społeczność Politechniki Lwowskiej widzi partnera, który dzięki swojemu międzynarodowemu doświadczeniu, kontaktom, autorytetowi i umiejętności tworzenia społeczności intelektualnych jest w stanie wzmocnić ambicje uczelni obejmujące wzmocnienie jej międzynarodowej obecności i integracji z europejską przestrzenią badawczą.

– Poprzez tytuł doktora honoris causa Politechniki Lwowskiej potwierdzamy, że postrzegamy profesora jako przyjaciela, doradcę, partnera intelektualnego, zdolnego do współpracy w momentach wielkich wyzwań i wielkich możliwości. A wielka nauka rodzi się tam, gdzie panuje zaufanie, szacunek i wspólna wizja – stwierdził prof. Igor Helzhinsky.

fot. Politechnika Lwowska

Historyczne więzi i wspólne dziedzictwo

– Przyjmuję to wyróżnienie z uczuciem niezwykłej wdzięczności – mówił podczas uroczystości we Lwowie prof. Arkadiusz Wójs. – Otrzymać tytuł doktora honoris causa, najwyższą godność akademicką, od jednej z najważniejszych uczelni Europy to ogromny zaszczyt i zobowiązanie. A otrzymać go od uczelni „matki”, a tak właśnie myślimy o Politechnice Lwowskiej we Wrocławiu, to również ogromne wzruszenie. Ten moment pozostanie w mojej pamięci na całe życie.

Podczas swojego wystąpienia rektor PWr zwrócił uwagę, że jego wyróżnienie ma także głęboki wymiar historyczny, bo niewiele jest w Europie par uczelni o losach tak ściśle splecionych, jak Politechniki Lwowskiej i Politechniki Wrocławskiej.

– Po drugiej wojnie światowej profesorowie, doktorzy, inżynierowie i absolwenci Politechniki Lwowskiej przybyli do Wrocławia i to oni byli współtwórcami nowej Politechniki Wrocławskiej – opowiadał nowy doktor honoris causa. – Wrocław zawdzięcza Lwowowi nie tylko kadrę naukową, lecz także kulturę pracy akademickiej – doskonałość i rzetelność badań, wysoki etos zawodowy oraz niezwykłą atmosferę ciekawości i wolnej, twórczej myśli, charakteryzującej wielkie uniwersytety w dziejach świata. Dziedzictwo lwowskiej szkoły matematycznej i inżynierskiej wciąż żyje w murach naszej uczelni.

Rektor PWr podkreślił także, że przyszłość wolnej Ukrainy – jej droga do odbudowy i dalszego rozwoju – będzie w ogromnej mierze zależeć od kondycji i zaangażowania uczelni technicznych. – Silne państwo potrzebuje edukacji i nauki. Z udziałem badań, inżynierii i odważnych innowacji powstają nowoczesna produkcja, bezpieczna energetyka, sprawny transport, zaawansowane systemy informatyczne czy technologie medyczne – tłumaczył w trakcie wtorkowej uroczystości, zwracając uwagę na fakt, że Politechnika Lwowska odgrywa dziś kluczową rolę w obronie Ukrainy. 

fot. Politechnika Lwowska

– Otrzymane dziś wyróżnienie traktuję też jako zobowiązanie do dalszego rozwijania współpracy między naszymi uczelniami – dziś, w czasie wojny, oraz w przyszłości, gdy w warunkach pokoju Ukraina stanie przed wielkim zadaniem odbudowy swojej gospodarki i infrastruktury – mówił prof. Arkadiusz Wójs. – Uczelnie są niezwykle ważnymi instytucjami w każdych czasach. Niech nasze dwie wspaniałe politechniki na zawsze pozostaną połączone przyjaźnią, współpracą naukową i akademicką – dla dobra naszych miast, naszych państw i wspólnej Europy – dodał na zakończenie wystąpienia.

To już czwarty rektor Politechniki Wrocławskiej, który otrzymał tytuł doktora honoris causa Politechniki Lwowskiej. Podczas wtorkowego wydarzenia prof. Wójsowi towarzyszył prof. Tadeusz Więckowski, któremu godność tę przyznano w 2011 r. i który dalej blisko współpracuje z ukraińską uczelnią.

Wcześniej godność tę otrzymali także prof. Andrzej Wiszniewski (1993 r.) i prof. Andrzej Mulak (2001 r.).

Politechnika Lwowska dziś to jedna z największych uczelni technicznych Ukrainy, a w 2025 r. została również uznana za najlepszą w kraju. Obecnie studiuje tam ponad 33 tys. studentów, kształconych przez niemal 2,5 tys. pracowników naukowo-dydaktycznych.

W listopadzie 2025 r. ​delegacja z lwowskiej uczelni, na czele której stała rektorka prof. Natalia Shakhovska, odwiedziła Wrocław. Podczas pobytu m.in. została zawarta nowa umowa o współpracy pomiędzy obiema politechnikami. Obejmuje ona wspólne projekty naukowe, programy edukacyjno-badawcze, wymianę akademicką, a także organizację konferencji i wydarzeń kulturalnych.

Prof. Arkadiusz Wójs

Rektor Politechniki Wrocławskiej kadencji 2020-2024 oraz 2024-2028.

Absolwent Wydziału Podstawowych Problemów Techniki Politechniki Wrocławskiej. Doktorat w dyscyplinie fizyka obronił w 1997 r., habilitował się w 2002 r. Tytuł profesora nauk fizycznych uzyskał w 2009 r.

Od wielu lat należy do prestiżowej Academia Europaea, pełni też funkcję dyrektora akademickiego Wrocław Knowledge Hub of Academia Europaea. Od 2019 r. należy do Polskiej Akademii Nauk, a od 2025 r. jest jej członkiem rzeczywistym.

We wrześniu 2025 r. został powołany na funkcję wiceprezydenta europejskiego sojuszu Unite!, odpowiedzialnego za obszar nauki.

Jest członkiem rady naukowej Centrum Fizyki Teoretycznej PAN oraz Instytutu Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych PAN. Należy też do Union of Pure and Applied Physics.

Gościnnie pracował w National Research Council of Canada, na University of Tennessee oraz University of Cambridge. Wykładał na uczelniach na całym świecie.

Dzięki jego zaangażowaniu w 2022 r. Politechnika Wrocławska dołączyła do sieci europejskich uniwersytetów Unite!, a w 2023 r. otworzyła, jako pierwsza polska uczelnia techniczna, Wydział Medyczny.

Zainteresowania naukowe prof. Wójsa koncentrują się na teoretycznej i obliczeniowej fizyce materii skondensowanej, w szczególności na strukturze elektronowej układów niskowymiarowych oraz skorelowanych układach wielu fermionów.

Obejmują także badania nad zjawiskami kolektywnymi w niskich wymiarach, efektami topologicznymi, kwantowym efektem Halla, złożonymi fermionami oraz cieczami kwantowymi. Istotną część jego prac stanowią zagadnienia związane z kropkami kwantowymi i innymi półprzewodnikowymi nanostrukturami, grafenem, nanostrukturami węglowymi oraz kryształami dwuwymiarowymi, a także własności magneto-optyczne skorelowanych elektronów, ekscytonów i trionów oraz magnetyzm kwantowy.

Współautor sześciu książek i 194 prac indeksowanych w bazie Web of Science, które były cytowane 2 963 razy przez innych autorów (indeks Hirscha 34).

W swoim dorobku naukowym ma 50 wykładów na międzynarodowych konferencjach naukowych. Jest promotorem dziesięciu zakończonych oraz jednego wszczętego przewodu doktorskiego.

Prof. Arkadiusz Wójs jest laureatem licznych wyróżnień, m.in. głównej Nagrody Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wybitne osiągnięcie naukowe w kategorii badań podstawowych, Nagrody Polskiego Towarzystwa Fizycznego im. Wojciecha Rubinowicza, Nagrody Polskiej Akademii Nauk im. Stefana Pieńkowskiego, subsydium profesorskiego Fundacji na rzecz Nauki Polskiej „Mistrz” oraz stypendium UE Marie Curie.