TWOJA PRZEGLĄDARKA JEST NIEAKTUALNA.
Wykryliśmy, że używasz nieaktualnej przeglądarki, przez co nasz serwis może dla Ciebie działać niepoprawnie. Zalecamy aktualizację lub przejście na inną przeglądarkę.
Pracownie Nauk o Ziemi
Kontakt:
- Laboratorium Nauk o Ziemi i Inżynierii Mineralnej
kierownik: prof. dr hab. inż. Tadeusz Przylibski profesor uczelni, + 48 320 68 12, - Pracownia Chemii i Izotopów (pomieszczenie 1.23.1, budynek L-2)
kierownik: dr inż. Piotr Maciejewski + 48 71 320 68 70 - Ra, Rn, U, geochemia, chemia wody, badania wód leczniczych, termalnych, solanek, ochrona radiologiczna (IOR-1),
Pracownia Petrologii, Mineralogii, Geochemii i Kosmochemii (pomieszczenie 2.21.1., budynek L-2)
kierownik: dr inż. Katarzyna Łuszczek + 48 71 320 68 85 - kosmochemia, meteoryty, surowce pozaziemskie, izotopy gazów szlachetnych, fizyczne właściwości meteorytów i skał pozaziemskich,
Zakres działalności:
Głównym celem Pracowni Nauk o Ziemi jest przeprowadzanie kompleksowych analiz prób środowiskowych ziemskich i pozaziemskich w których można wykonać kompleksowe analizy dowolnej materii, zwłaszcza naturalnych skał, minerałów, wód i gazów. Tego typu badania, pozwalające na określenie składu chemicznego ciał stałych, cieczy i gazów oraz ich właściwości fizycznych są podstawowym wymogiem charakterystyki przydatności tych substancji w gospodarce surowcowej. Badania składu chemicznego i właściwości fizycznych, a także badania izotopowe pozwalają charakteryzować wody, gazy oraz skały i minerały pod kątem możliwości ich wykorzystania i zastosowania do wszelkich celów gospodarczych. Laboratorium to będzie odpowiedzialne za określenie dokładnej charakterystyki fizyko-chemicznej wszelkich substancji mogących mieć znaczenie w gospodarce człowieka, począwszy od gazów poprzez wody podziemne i powierzchniowe aż po minerały i skały zarówno ziemskiego, jak i pozaziemskiego pochodzenia. Badania te pozwolą także charakteryzować zagrożenia zdrowia i życia człowieka związane z korzystaniem z wody, czy przebywaniem w atmosferze o składzie innym, niż ziemska (np. w podziemnych wyrobiskach górniczych).
Dzięki wykorzystaniu różnorodnych spektrometrów, chromatografu gazowego, mikrosondy oraz mikroskopu i innych urządzeń możliwa będzie analiza składu chemicznego gazów, składu chemicznego i właściwości fizycznych wody, a także uśrednionego składu chemicznego skał, minerałów i rud, jak również określenie zmian składu chemicznego materii ciał stałych (zwłaszcza minerałów i skał, ale także np. nowych materiałów) w nanoskali. Dodatkowo badania zawartości izotopów promieniotwórczych pozwolą na określenie narażenia na promieniowanie jonizujące związane z wykorzystaniem gazów, wód i skał oraz innych materiałów lub przebywaniem w ich sąsiedztwie. Możliwa będzie także dokładna charakterystyka składu chemicznego materiałów tworzonych w wyniku stosowania nowych technologii (w tym nanotechnologii) w inżynierii materiałowej. Największy nacisk w badaniach położony będzie na charakterystykę fizyko-chemiczną surowców, także surowców pozaziemskich. Część sprzętu będącego na wyposażeniu laboratorium to urządzenia przenośne umożliwiające wykonywanie wielu badań w terenie, poza laboratorium.
Wykonujemy rutynowe pomiary stężeń aktywności 222Rn, 226Ra i 228Ra w środowiskowych próbkach ciekłych (zwłaszcza wód podziemnych; wykonujemy także pomiary w piwie, wodzie mineralnej, białym winie oraz wodach powierzchniowych i przeznaczonych do spożycia przez ludzi).
Najważniejszym wymogiem dla mierzonych przez nas próbek cieczy jest brak zabarwienia płynu lub możliwość usunięcia tego zabarwienia, gdyż zabarwienie uniemożliwia pomiary ze względu na pochłanianie zliczanych impulsów świetlnych. W celu wykonania pomiarów stężenia aktywności obu wymienionych izotopów radu niezbędne jest zastosowanie preparatyki radiochemicznej przed wykonaniem pomiarów.
Dolny limit detekcji LLD = 0,05 Bq/dm3
Objętość próbek:
- 222Rn: 10 cm3 (dla dowolnych wartości stężenia aktywności)
- 226Ra (via 222Rn): 10 cm3 (dla stężenia aktywności powyżej 0,05 Bq/dm3)
- 226Ra i 228Ra: 2 dm3 (metoda aktualnie kalibrowana; oczekiwany LLD = 0,005 Bq/dm3).
W przypadku pomiarów stężenia aktywności 222Rn niezwykle ważne jest podanie czasu pobrania próbki (z dokładnością do 1 minuty) i przesłanie próbki do laboratorium natychmiast po jej pobraniu (próbka musi dotrzeć do laboratorium w ciągu 1 – 2 dni od momentu jej pobrania).
W przypadku pomiarów stężenia aktywności 222Rn i 226Ra laboratorium zaopatruje kontrahenta (wysyła lub przekazuje w laboratorium) w specjalne pojemniki na próbkę wypełnione koktajlem scyntylacyjnym wraz z instrukcją pobierania próbki. Istnieje także możliwość zlecenia pobrania próbek przez pracowników laboratorium.
Wyniki pomiarów stężenia aktywności 222Rn przekazujemy zleceniodawcy w ciągu dwóch tygodni, natomiast wyniki stężenia aktywności 226Ra, ze względu na charakterystykę proces rozpadu promieniotwórczego tego izotopu, przekazujemy po 6 do 18 tygodni od otrzymania próbki (czas ten jest tym dłuższy, im większe jest początkowe stężenie aktywności 222Rn w próbce).
W naszym laboratorium używamy dwóch ultraniskotłowych spectrometrów ciekłoscyntylacyjnych 
Quantulus 1220. W przypadku pomiarów stężenia aktywności 222Rn możliwe jest także wykonanie pomiarów przesiewowych w terenie za pomocą spektrometru ciekłoscyntylacyjnego Triathler.
Laboratorium posiada także możliwość wykonania pomiarów stężenia aktywności 222Rn w dowolnym środowisku, tj. w powietrzu glebowym, w powietrzu jaskiń, budynków, kopalni podziemnych, sztolni, piwnic, podziemnych parkingów i magazynów, stacji metra oraz tras turystycznych za pomocą monitora radonu AlphaGUARD, w którym detektorem jest komora jonizacyjna lub za pomocą sond SRDN-3, w których zastosowano detektor półprzewodnikowy. Izotopy promieniotwórcze będące produktami rozpadu 222Rn mierzymy za pomocą radiometru górniczego RGR-40 i innych urządzeń. Wykonujemy także pomiary ekshalacji (strumienia) 222Rn, 220Rn i CO2 z gruntu do atmosfery.
Chromatograf ten jest wyposażony w 3 detektory przewodności cieplnej (TCD). Wykorzystując to urządzenie określamy jakościowy i ilościowy skład gazów geogenicznych, takich jak: He, H2, Ar, O2, N2, CH4, CO, CO2, etylen, etan, acetylen i H2S. Niepewność oznaczenia zależy od stężenia mierzonego gazu. Dla powietrza glebowego o przeciętnym składzie niepewność pomiaru wynosi od 1 do 2 procent zmierzonej wartości stężenia. Zakres pomiarowy dla większości gazów wynosi od 0,01% do 100% stężenia. Jedynie w przypadku O2 zawiera się on w przedziale od 0,01 do 30% stężenia, a dla Ar zakres pomiarowy zawiera się w przedziale od 0,01 do 50% stężenia. W naszych pomiarach stosujemy także separatory umożliwiające pomiary stężenia gazów geogenicznych rozpuszczonych w wodzie podziemnej. Określanie stężenia gazów geogenicznych w próbkach pobranych z wód podziemnych wykonujemy rutynowo.
Spektrometr alfa Canberra Alpha Analyst wyposażony w 12 detektorów i komór pomiarowych pozwalających na wykonywanie pomiarów 12 próbek jednocześnie. Mamy doświadczenie w pomiarach stężenia aktywności 235U i 238U.
Mikrosonda elektronowa z polową emisją elektronów SXFiveFE firmy Cameca – Field Emission Electron Probe Micro Analyser przeznaczona jest do wysoko rozdzielczych pomiarów ilościowych składu chemicznego (mineralnego) skał, meteorytów, stopów i in. materiałów stałych, umożliwiającą także wykonanie map zawartości pierwiastków (High Resolution Quantitative Analysis and X-Ray Mapping).
Model SXFiveFE firmy CAMECA umożliwia uzyskanie precyzyjnych wyników ilościowej analizy chemicznej w mikroobszarze oraz map rozkładu zawartości pierwiastków. Jest to sprzęt przystosowany do potrzeb mineralogii, geochronologii, metalurgii, a także inżynierii materiałowej. Specjalizujemy się w analizie meteorytów.
Może on być wykorzystywany do mineralizowania próbek m.in. ropy, skał, gleby, meteorytów i przygotowywania ich do pomiarów na spektrometrze AAS lub innych spektrometrach.
- Spektrometr absorpcji atomowej (AAS) Shimadzu AA-7000 Atomic Absorption Spectrometer (AAS) wyposażony także w GFA-7000 graphite furnance atomizer (piec grafitowy z atomizerem).
- W pomiarach wykorzystujemy również fotometr płomieniowy firmy BWB, który stosowany jest do oznaczania stężeń: Na+, K+, Ca2+, Li2+, Ba2+ w roztworach (najczęściej w próbkach wód podziemnych).
- Posiadamy także multimetry firmy WTW, które wykorzystujemy w pomiarach terenowych podstawowych parametrów fizyko-chemicznych wody, takich jak: T, pH, Eh, PEW (najczęściej badamy te parametry w różnych typach wód podziemnych).
- W laboratorium posiadamy także niezbędne do przygotowania próbek analitycznych kruszarki, młyny, piły oraz odpowiednie odczynniki chemiczne i drobny sprzęt laboratoryjny.
Kierownik Laboratorium Nauk o Ziemi i Inżynierii Mineralnej
- prof. dr hab. inż. Tadeusz Przylibski, profesor uczelni, + 48 320 68 12, tadeusz.przylibski@pwr.edu.pl
Pracownie Nauk o Ziemi:
- prof. Tadeusz A. Przylibski – geochemia, kosmochemia, izotopy naturalne, meteoryty, surowce pozaziemskie, eksploatacja zasobów radonu dla potrzeb medycyny uzdrowiskowej, ochrona przed promieniowaniem jonizującym radonu i jego pochodnych, hydrogeologia wód mineralnych, termalnych i solanek.
+ 48 71 320 68 12, tadeusz.przylibski@pwr.edu.pl - dr inż. Piotr Maciejewski - Rn, Ra, geochemia, chemia wody,
+ 48 71 320 68 70, piotr.maciejewski@pwr.edu.pl - dr inż. Katarzyna Łuszczek – kosmochemia, meteoryty, surowce pozaziemskie, izotopy gazów szlachetnych, fizyczne właściwości meteorytów i skał pozaziemskich
+ 48 71 320 68 85, katarzyna.luszczek@pwr.edu.pl
