TWOJA PRZEGLĄDARKA JEST NIEAKTUALNA.

Wykryliśmy, że używasz nieaktualnej przeglądarki, przez co nasz serwis może dla Ciebie działać niepoprawnie. Zalecamy aktualizację lub przejście na inną przeglądarkę.

 

Zdarzyło się 80 lat temu, czyli droga do powstania PWr

gmach_1946.jpg
Gmach główny Politechniki Wrocławskiej, rok 1946 

  • Połowa stycznia 1945 r. – Na polecenie kuratora wrocławskich uczelni – dr. Theo Bertrama – przystąpiono do wywożenia cenniejszej aparatury pozostającej jeszcze w budynkach poszczególnych wydziałów Wyższej Szkoły Technicznej.
  • 19 stycznia 1945 r. – Na rozkaz gauleitera Dolnego Śląska Karla Hankego rozpoczęła się ewakuacja ludności cywilnej z terenu Breslau.
  • 20 stycznia 1945 r. – Kurator dr Theo Bertram skierował do wszystkich jednostek organizacyjnych Uniwersytetu Wrocławskiego i Wyższej Szkoły Technicznej pismo, w którym ogłosił zamknięcie wrocławskich szkół wyższych (decyzją ministra nauki i szkolnictwa).
  • 23 stycznia 1945 r. – Rozpoczęto ewakuację administracji Wyższej Szkoły Technicznej.
  • 16 lutego 1945 r. – Rozpoczyna się oblężenie Breslau przez wojska Armii Czerwonej. Miasto zostaje ogłoszone twierdzą (Festung Breslau).
  • 16 marca 1945 r. – Bolesław Drobner otrzymał nominację na stanowiska prezydenta Wrocławia
  • kulczynski.jpgDruga połowa marca 1945 r. – zapada decyzja o uruchomieniu we Wrocławiu ośrodka akademickiego. Powstaje także Grupa Naukowo-Kulturalna do zabezpieczenia majątku wrocławskich uczelni. Na jej czele staje prof. Stanisław Kulczyński.
  • 20 kwietnia 1945 r. – Prof. Stanisław Kulczyński mianowany Delegatem Ministerstwa Oświaty.
  • 2 maja 1945 r. – Major Anatolij Minkiewicz i lejtnant Oleg Jelutin otrzymali rozkaz zajęcia obiektów wrocławskiej Wyższej Szkoły Technicznej.
  • 6 maja 1945 r. – Ze względu na trwające w mieście walki budynki udaje się przejąć dopiero po południu 6 maja.
  • 8 maja 1945 r. – Dowództwo ochrony zajętych obiektów uczelni przejął kapitan Borys Orłow. Wg relacji mjr. Minkiewicza i lejtnanta Jelutina uczelniane budynki zachowały się w stanie prawie nienaruszonym, z wyjątkiem jednego budynku od strony Odry. Wszystkie obiekty miały jednak uszkodzone dachy i wybite okna. Większość pomieszczeń laboratoryjnych pozostawała we względnym porządku. Wywiezione zostały jednak cenne mikroskopy metalograficzne firmy Zeiss. Obecność sowieckich żołnierzy uchroniła majątek uczelni przez zakrojoną na szeroką skalę grabieżą. A brak cennej – interesującej stronę sowiecką – aparatury i dokumentacji badawczej umożliwiły polskiej stronie szybkie przejęcie obiektów dawnej Wyższej Szkoły Technicznej.

  • 6 maja 1945 r. – Kapitulacja Festung Breslau.

    wroclaw.jpg
  • 8 maja 1945 r. – Wchodzi w życie akt bezwarunkowej kapitulacji III Rzeszy – zakończenie działań wojennych w Europie.
  • 9/10 maja 1945 r. – Do Wrocławia przybywa 26-osobowa czołówka Grupy Naukowo-Kulturalnej. Na miejscu jej skład uzupełniają pracownicy przedwojennych polskich uczelni, którzy pracowali w stolicy Dolnego Śląska jako przymusowi robotnicy. W tym gronie znaleźli się inż. Dionizy Smoleński oraz prof. Józef Zwierzycki, którzy otrzymali zadanie przejęcia budynków Wyższej Szkoły Technicznej, zajmowanych wówczas przez Armię Czerwoną.
  • 17 maja 1945 r. – Pojawia się dyspozycja prof. Stanisława Kulczyńskiego „Polecam Obywatelom przejęcie gmachów i urządzeń Politechniki we Wrocławiu oraz poczynić przygotowania do jej uruchomienia w jesieni bieżącego roku”.
    Początek czerwca 1945 r. – Prof. Stanisław Kulczyński spotkał się w Krakowie z przebywającymi tam profesorami z Politechniki Lwowskiej – przedstawił im możliwości powołania we Wrocławiu uniwersytetu i politechniki. Profesor także skutecznie zaapelował o pomoc o organizacji i odbudowie uczelni.

    wieza.jpg
  • 2 czerwca 1945 r.Zakończyły się negocjacje prof. Stanisława Kulczyńskiego z dowódcą oddziału Armii Czerwonej w sprawie wejścia robotników budowlanych na teren uczelni.
  • 7 czerwca 1945 r. – Inż. Dionizy Smoleński otrzymał polecenie rozpoczęcia rozmów z władzami sowieckimi w sprawie przekazania budynków i zakładów Politechniki, w tym obiektów Instytutu Badania Węgla położonych przy obecnej ul. Gdańskiej.
  • 13 czerwca 1945 r. – Przy remoncie budynku zakładu chemii – pierwszego przekazanego przez sowietów budynku – pracuje już 30 osób. Nadzór pełni inż. Dionizy Smoleński.
  • 2 lipca 1945 r. – Na podstawie rozkazu generała armii Georgija Malenkowa stronie polskiej formalnie zostają przekazane budynki Wyższej Szkoły Technicznej we Wrocławiu. Cały proces trwał jednak de facto do 15 lipca 1945 r.
  • 7 lipca 1945 r. – Powstaje protokół przekazania stronie polskiej wyposażenia laboratoriów chemicznych w dawnym gmachu Instytutu Chemii – był to pierwszy zabezpieczony budynek odradzającej się wrocławskiej uczelni.
  • 15 lipca 1945 r. – Udało się przejąć wszystkie budynki Wyższej Szkoły Technicznej w obrębie kwartału obecnych ulic: C. K. Norwida, M. Smoluchowskiego, I. Łukasiewicza i wyb. Wyspiańskiego. W lipcowych pracach porządkowych brało udział jednorazowo od 2 do 15 osób, a w sierpniu odbudowę realizowała już grupa stałych pracowników, których było nawet 200 osób.

  • straz.jpgPoczątek sierpnia 1945 r. – W działania porządkowe i ochronne czynnie włączają się członkowie powstającej właśnie Straży Akademickiej Politechniki. Oddział początkowo składał się z 12 osób, wkrótce skład zwiększono do 22.
    „Będę od was wymagał pracy przez 24 godziny na dobę. W zamian nie dostaniecie nic, prócz pomieszczenia na chwilowe zamieszkanie” – inż. Dionizy Smoleński.
  • 10 sierpnia 1945 r. – Przejęto obiekty przy obecnej ul. Gdańskiej, należące wcześniej do niemieckiego Instytutu Badań Węgla. Budynki przekazano Wydziałowi Chemicznemu. Były to pierwsze obiekty przekazane Politechnice spoza terenu kampusu głównego.
  • 24 sierpnia 1945 r. – Krajowa Rada Narodowa wydała dekret o przekształceniu Uniwersytetu Wrocławskiego i Politechniki Wrocławskiej w polskie państwowe szkoły akademickie – dekret wszedł w życie 19 września.
    Politechnika Wrocławska początkowo składała się z czterech wydziałów: Chemicznego, Mechaniczno-Elektrotechnicznego, Budownictwa oraz Hutniczo-Górniczego.
    Zgodnie z dekretem tego dnia powołano we Wrocławiu dwie odrębne prawnie i strukturalnie szkoły wyższe. Miały one jednak wspólne zakłady naukowe, których przynależność do odpowiedniej uczelni miał określić minister oświaty.
  • 3 września 1945 r. – Nominację na stanowisko pełniącego obowiązki rektora wrocławskiej otrzymał prof. Stanisław Kulczyński.
  • 19 września 1945 r. – Oficjalnie zaczyna funkcjonować Uniwersytet i Politechnika we Wrocławiu.
  • 5-12 listopada 1945 r. – Prowadzone są pierwsze zapisy na studia. Zgłosiło się łącznie 526 kandydatów. Na Wydział Chemiczny przyjęto 86 osób, Mechaniczno-Elektrotechniczny – 210, Budownictwa – 140, Hutniczo-Górniczy – 90).
    Otwarto też Studium Wstępne dla kandydatów niemających pełnego wykształcenia średniego.
    Pracą dydaktyczną zajmowało się 54 profesorów, adiunktów i asystentów.
  • 15 listopada 1945 r. – Punktualnie o godzinie 9.30 rozpoczął się pierwszy polski wykład we Wrocławiu. Wygłosił go dla studentów czwartego roku Oddziału Elektrycznego Wydziału Mechaniczno-Elektrotechniczego prof. Kazimierz Idaszewski.po_wykladzie.jpg
  • 19 listopada 1945 r. – Rozpoczęły się regularne zajęcia na Politechnice Wrocławskiej.

Zdjęcia i tekst opracowano na podstawie publikacji Wrocławskie Uczelnie Techniczne 1910-2010 pod red. Marka Buraka

Politechnika Wrocławska © 2025

Nasze strony internetowe i oparte na nich usługi używają informacji zapisanych w plikach cookies. Korzystając z serwisu wyrażasz zgodę na używanie plików cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki, które możesz zmienić w dowolnej chwili. Ochrona danych osobowych »

Akceptuję