Elektryczne, wodorowe, hybrydowe, a może jednak spalinowe z nowym typem paliwa? Jakie pojazdy będą dominować na drogach za kilkadziesiąt lat? Niezależnie od technologii na pewno będą niskoemisyjne – bo w tym kierunku zmierzają przepisy. Dlatego na Politechnice Wrocławskiej uruchamiamy nowe studia pierwszego stopnia. W październiku zajęcia na Wydziale Mechanicznym zaczną studenci inżynierii pojazdów i napędów niskoemisyjnych.

Rekrutacja na siedmiosemestralne studia inżynierskie trwa do 10 lipca. Na pierwszy rok inżynierii pojazdów i napędów niskoemisyjnych przyjętych zostanie 60 osób.

Koniec ze spalinowymi napędami?

– Pierwsze skojarzenie z emisyjnością to na pewno dla wielu osób rura wydechowa, a co za tym idzie: napęd. Tymczasem emisja to znacznie szersze pojęcie – podkreśla dr hab. inż. Anna Janicka, prof. uczelni z Katedry Inżynierii Pojazdów. – W przypadku pojazdu to cały system „naczyń połączonych” – kwestia poziomu drgań, promieniowania elektromagnetycznego, promieniowania cieplnego, jakości powietrza we wnętrzu kabiny czy emisje wynikające ze ścierania się układów, np. hamulcowych. I nie zapominajmy o śladzie węglowym, czyli holistycznym spojrzeniu na pojazd i jego wpływ na środowisko, nie tylko w czasie eksploatacji, ale także na koszty środowiskowe wynikające z jego produkcji, a później unieszkodliwiania. Będziemy tego uczyć naszych studentów i przygotowywać zarówno do projektowania pojazdów niskoemisyjnych w szerokim aspekcie tego słowa, jak dostosowania do norm niskoemisyjności obecnych pojazdów.

Dr hab. inż. Zbigniew Sroka, prof. uczelni, kierownik Katedry Inżynierii Pojazdów, zwraca uwagę, że choć przepisy w Unii Europejskiej mówią o zakazie rejestracji aut spalinowych po 2035 r., to jednak takich regulacji nie wprowadzono w innych częściach globu.

 – Na całym świecie mamy obecnie około dwóch miliardów pojazdów z napędem spalinowym. Tego się nie da tak łatwo uciąć – przekonuje profesor. – Dlatego tak istotne jest kształcenie specjalistów potrafiących transformować floty pojazdów, by były mniej szkodliwe dla środowiska. Tym bardziej, że przepisy dotyczące emisji zanieczyszczeń będą coraz bardziej restrykcyjne.

Naukowcy podkreślają, że motoryzacja zawsze była jedną z najbardziej dynamicznych branż. Wszelkie nowe rozwiązania w pierwszej kolejności są zwykle wprowadzane w przemyśle zbrojeniowym i lotnictwie, a następnie znajdują zastosowanie właśnie w motoryzacji. – I chodzi tu zarówno o nowe materiały, jak i testowane technologie – zaznaczają.

Z tego powodu organizowany właśnie kierunek będzie stawiał na przygotowanie studentów do pewnej elastyczności – tak, by po jego ukończeniu mogli zacząć pracę w firmach i zakładach rozwijających różne rozwiązania w motoryzacji – od konstrukcji, przez napęd, różne typy podzespołów i instalacji, po materiały stosowane w tej branży.

Czego będą się uczyć studenci?

Dlatego w programie inżynierii pojazdów i napędów niskoemisyjnych znalazły się zajęcia m.in. z grafiki inżynierskiej – geometrii wykreślnej, termodynamiki technicznej, podstaw materiałoznawstwa czy elektrotechniki i elektroniki, ale także z cyklu życia pojazdów, metod badań emisji, hydrostatycznych układów napędowych, magazynowania energii, autonomii ruchu pojazdu czy recyklingu pojazdów.

A wśród przedmiotów wybieralnych w ofercie kierunku będą m.in.: technologie gazowe i wodorowe w pozyskiwaniu energii, nanotechnologia w zastosowaniach środowiskowych, podstawy mikrokontrolerów stosowanych w motoryzacji czy kabina pojazdu jako środowisko pracy.

Trzy projekty inżynierskie

Prof. Sroka zaznacza też, że w odróżnieniu do innych kierunków na PWr studenci inżynierii pojazdów i napędów niskoemisyjnych w czasie nauki będą pracować nie nad jednym dużym projektem inżynierskim, a nad trzema.

– Bo to najlepszy sposób, by wiedzę zdobytą na wcześniejszych wykładach i ćwiczeniach wcielić w życie i przekuć w praktykę – podkreśla profesor.

Najpierw zajmą się projektem związanym z emisją konkretnego typu pojazdu (osobowego, dostawczego, ciężarowego, autobusu lub pojazdu specjalnego przeznaczenia jak choćby asenizacyjny) – tworząc np. koncepcję niskoemisyjnego autobusu.

– Nie chodzi o zaprojektowanie w szczegółach takiego pojazdu, ale o solidnie przemyślenie jego założeń i dobranie istniejących na rynku rozwiązań dotyczących elementów, napędów, materiałów niskoemisyjnych we wnętrzu autobusu czy np. kwestii związanych z aerodynamikę tego pojazdu odnośnie geometrii i funkcjonalności – opowiada prof. Janicka.

Drugi projekt będzie związany z recyklingiem pojazdu po etapie jego eksploatacji – studenci będą określali, co nada się do ponownego wykorzystania/przetworzenia oraz w jaki sposób zostaną zutylizowane inne elementy konkretnego pojazdu.

Ostatnie zadanie będzie natomiast dotyczyło tzw. re-eingineringu, czyli przeprojektowania środka transportu czy całej floty tak, żeby spełniała określone założenia dotyczące niskoemisyjności – np. całej floty autobusów spalinowych lokalnego przewoźnika.

Praktyka w kole naukowym

Jak podkreślają twórcy kierunku, będzie on interdyscyplinarny i dlatego też zajęcia poprowadzą na nim wykładowcy o różnych specjalizacjach – mechanicy, inżynierowie środowiska, elektronicy, elektrycy, informatycy czy mikrobiolog.

– Zależy nam na tym, żeby nasi absolwenci kończyli te studia z bardzo szeroką perspektywą na zagadnienie niskoemisyjności i wiedzą przekazywaną przez osoby, które na co dzień zajmują się danym zagadnieniem. Dlatego np. w ramach bloku zajęć związanych z ergonomią pojazdów i ich wpływem na zdrowie człowieka studenci będą mieli gościnne wykłady lekarzy – dodaje prof. Sroka.

Twórcy kierunku zaznaczają też, że studenci zdobędą umiejętności kluczowe na kierunkach mechanicznych – np. obsługi programów do komputerowego wspomagania projektowania w zakresie konstrukcji pojazdu i jego aerodynamiki.

Czekają ich także zajęcia i będą mogli prowadzić badania związane z pracami dyplomowymi w dobrze wyposażonych laboratoriach i pracowniach Wydziału Mechanicznego – m.in. pracowni badań emisji, laboratorium termodynamicznym z mobilną komorą klimatyczną, na hamowniach podwoziowych i stanowiskach badawczo-dydaktycznych z silnikami (m.in. hybrydowymi).

– Będziemy również zachęcać naszych studentów, by już od pierwszych semestrów zdobywali doświadczenie w naszych, utytułowanych i znanych na całym świecie, kołach naukowych, które rozwijają technologie związane z elektrycznymi napędami i konstrukcjami – podkreśla prof. Sroka. – Mowa oczywiście o PWR Racing Team, który zbudował już dwa autonomiczne elektryczne bolidy Formuły Student oraz o zespole LEM Wrocław Motosport od lat konstruującym elektryczne motocykle i mogącym się pochwalić także zelektryfikowanym „buggy’m”.

Więcej informacji na temat inżynierii pojazdów i napędów niskoemisyjnych oraz szczegóły dotyczące naboru na studia na stronie Działu Rekrutacji PWr.

Lucyna Róg