Prof. Li Tang ze szwajcarskiej École Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL) otrzymał Europejską Nagrodę Naukową im. Stanisława Lema za rok 2025 (Lem Prize). Kapituła konkursowa nagrodziła jego przełomowe odkrycia związane z działaniem układu odpornościowego w walce z nowotworami.

Wartą 100 tysięcy złotych Europejską Nagrodę Naukową im. Stanisława Lema (Lem Prize) Politechnika Wrocławska przyznała już po raz piąty. Otrzymują ją młodzi naukowcy (do 40. roku życia) studiujący lub prowadzący badania w Unii Europejskiej oraz krajach stowarzyszonych.

Międzynarodowa kapituła, której przewodniczy prof. Maciej Lewenstein (The Institute of Photonic Sciences, Barcelona), ocenia ich niedawne odkrycie lub znaczące osiągnięcie w szeroko rozumianych dziedzinach nauki i inżynierii, z silnymi elementami technologii, interdyscyplinarności, kreatywności i wizji. 

Zwycięzcę edycji 2025 ogłosił podczas Święta Politechniki Wrocławskiej rektor prof. Arkadiusz Wójs. Decyzją kapituły otrzymał ją prof. Li Tang ze szwajcarskiej École Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL) za projekt „A Paradigm Shift in Cancer Immunotherapy: Harnessing Type 2 Immunity for Curative and Accessible Therapies” (pol. „Zmiana paradygmatu w immunoterapii nowotworów: wykorzystanie oporności typu drugiego do opracowania powszechnie dostępnej/łatwo dostępnej terapii”).

fot. Bartosz Grelewski

Badania prof. Li Tanga wnoszą nową wiedzę o tym, jak limfocyty T reagują na cytokiny immunomodulujące, takie jak IL-10 i IL-4, co wcześniej nie było do końca poznane. Limfocyty T stanowią kluczowy element układu odpornościowego. Są to białe krwinki, które pomagają naszemu organizmowi zwalczać choroby. Zespół laureata Lem Prize 2025 odkrył nowe właściwości tych komórek, co pomaga naukowcom lepiej zrozumieć, jak rozpoznają one i zwalczają komórki nowotworowe. To ważny krok w kierunku opracowania skuteczniejszych metod leczenia nowotworów wykorzystujących naturalne mechanizmy obronne naszego organizmu, czyli immunoterapię.

– Jako naukowiec pracujący w dziedzinie immunoinżynierii i immunoterapii nowotworów, inspiruje mnie myśl, że nauka i wyobraźnia wspólnie mogą poszerzać granice tego, co możliwe w obszarze ludzkiego zdrowia. To również dobrze współgra z duchem Stanisława Lema – powiedział prof. Li Tang w nagraniu skierowanym do społeczności PWr. – Nagrodę dedykuję mojemu zespołowi, moim współpracownikom, w szczególności klinicystom i pacjentom oraz wszystkim, którzy wierzą, że nauka kierowana wyobraźnią może kształtować lepszy świat.

Nagrodę prof. Li Tang odbierze osobiście w 2026 r. Podczas specjalnej uroczystości na Politechnice Wrocławskiej otrzyma statuetkę autorstwa znanego artysty prof. Przemysława Tyszkiewicza.

Prof. Li Tang jest absolwentem Uniwersytetu Pekińskiego w Chinach. Następnie uzyskał tytuł doktora w dziedzinie inżynierii materiałowej na University of Illinois at Urbana-Champaign (USA). W 2013 r. otrzymał Cancer Research Institute Irvington Postdoctoral Fellowship. Dzięki temu odbył staż podoktorski w Koch Institute for Integrative Cancer Research na Massachusetts Institute of Technology (MIT).

W 2016 r. rozpoczął samodzielną pracę naukową jako adiunkt w dziedzinie bioinżynierii w École Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL) w Szwajcarii. W 2022 r. uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego.

Na EPFL kieruje Laboratorium Biomateriałów dla Inżynierii Immunologicznej (Laboratory of Biomaterials for Immunoengineering), w którym prowadzi badania nad nowoczesnymi biomateriałami wspierającymi terapie immunologiczne i leczenie chorób nowotworowych.

Pełni też funkcję prodziekana ds. innowacji oraz dyrektora programu Innovate4Life w Szkole Nauk Przyrodniczych EPFL.

Badania naukowe prof. Li Tanga koncentrują się na opracowywaniu nowatorskich metod inżynierii immunologicznej w celu udoskonalenia immunoterapii nowotworów.

Przez dziesięciolecia głównym paradygmatem immunoterapii nowotworów było skupianie się wyłącznie na odporności „typu 1”. Chociaż podejście to jest skuteczne, ma ono swoje ograniczenia, przez co wielu pacjentów cierpi na nawroty choroby lub nieuleczalne schorzenia.

Zespół prof. Tanga odkrył, że zupełnie inny, w dużej mierze pomijany element układu odpornościowego – odporność typu 2 – może odgrywać kluczową, dotąd niezbadaną rolę w osiąganiu trwałych remisji nowotworów. Opracowane przez nich komórki CD19 CAR-T wydzielające IL-10 osiągnęły przełomową skuteczność kliniczną przy bardzo niskich dawkach w kilku trwających badaniach klinicznych fazy 1.

Prof. Li Tang jest laureatem wielu nagród i wyróżnień. Tylko w 2025 r. otrzymał Nagrodę Friedricha Mieschera, przyznawaną przez Life Sciences Switzerland (LS2), Leenaards Prize for Translational Medical Research, a także Biomaterials Science Lectureship. 

Jest też laureatem nagrody CAB Mid-Career Investigator Award (2024), nagrody Biomaterials Award for Young Investigators (2024), nagrody Cancer Research Institute CLIP Award (2021), Anna Fuller Award (2021 i 2022), nagrody European Research Council (ERC) Starting Grant Award (2018). W 2020 r.  znalazł się na liście „Top 35 Innovators under Age 35” magazynu „MIT Technology Review” w regionie Chin.

Europejska Nagroda Naukowa im. Stanisława Lema (Lem Prize) została ustanowiona dla upamiętnienia 100. urodzin wybitnego polskiego powieściopisarza fantastyki naukowej, który w 1981 r. otrzymał doktorat honoris causa Politechniki Wrocławskiej. Co roku laureata wybiera kapituła, w skład której wchodzą wybitni naukowcy z zagranicy i Politechniki Wrocławskiej oraz Tomasz Lem, syn pisarza.

Fundatorami i partnerami nagrody Lem Prize 2025 są: Bergman Engineering sp. z o.o., PCC Rokita S.A., KGHM Polska Miedź oraz Grupa Impel.

Dotychczasowi laureaci Lem Prize:

2021 - prof. Randall J. Platt (ETH w Zürich), 

2022 - prof. Samuel Stranks (University of Cambridge),

2023 - prof. Ido Kaminer (Technion Israel Institute),

2024 - dr Tobias Dornheim (Center for Advanced Systems Understanding, Helmholtz-Zentrum Dresden-Rossendorf).