Czworo naukowców z Politechniki Wrocławskiej zostało laureatami kolejnej w tym roku edycji programu Miniatura. Na swoje projekty otrzymają z Narodowego Centrum Nauki ponad 133 tys. zł.

Konkurs Miniatura wspiera działania naukowe prowadzące do przygotowania założeń projektu badawczego, który zostanie zgłoszony w konkursach NCN lub innych konkursach ogólnokrajowych i międzynarodowych. Laureaci na swoje projekty otrzymują od 5 tys. zł do 50 tys. zł, które mogą przeznaczyć na badania wstępne, pilotażowe, kwerendy, staże naukowe oraz wyjazdy badawcze i konsultacyjne.

W czwartej edycji tegorocznego programu dofinansowanie otrzymało 71 badaczek i badaczy z całego kraju, w tym cztery osoby z Politechniki Wrocławskiej.

Dr inż. Aleksandra Ujčić (Wydział Chemiczny)

Badaczce z Katedry Inżynierii i Technologii Polimerów przyznano grant w wysokości 43 731 zł na projekt „Ocena wpływu produktów z rokitnika na proces plastyfikacji skrobi oraz właściwości folii wytworzonych z termoplastycznej skrobi”.

– Skrobie, ze względu na ich naturalne pochodzenie, odnawialność i relatywnie niską cenę, mają potencjał znaleźć zastosowanie np. do wytwarzania folii opakowaniowych jako alternatywny surowiec dla tworzyw sztucznych – mówi dr inż. Aleksandra Ujčić. – Niestety, ze względu na bardzo złożoną strukturę, muszą zostać poddane procesowi plastyfikacji, aby mogły być przetwarzane na konwencjonalnych maszynach przetwórczych – wyjaśnia.

Skrobia termoplastyczna w połączeniu z organicznymi związkami np. naturalnymi ekstraktami roślinnymi jest obecnie szeroko badana w literaturze naukowej w kierunku zastosowań jako aktywne, antybakteryjne czy tzw. „smart” materiały. Rodzaj użytych plastyfikatorów może mieć kluczowy wpływ na proces przetwórczy i właściwości końcowe materiału.

– Atrakcyjnym surowcem w tym aspekcie może być rokitnik, ponieważ zawiera znaczną ilość substancji biologicznie aktywnych. Prace badawcze mają na celu ocenę wpływu rokitnika bezpośrednio na proces plastyfikacji oraz następnie na przetwórstwo i właściwości skrobi termoplastycznej – dodaje laureatka.

Dr inż. Anna Buczyńska (Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii)

Na realizację swojego projektu „Analiza wybranych metod ekstrakcji informacji z satelitarnych danych hiperspektralnych misji EnMAP i PRISMA w kontekście badania stanu środowiska obszarów górniczych i pogórniczych” nasza badaczka otrzymała blisko 50 tys. zł. Dofinansowanie zostanie przeznaczone na trzymiesięczny staż w prestiżowym ośrodku GFZ German Research Centre for Geosciences w Poczdamie.

– Celem stażu jest zdobycie wiedzy oraz umiejętności w zakresie przetwarzania i ekstrakcji informacji z satelitarnych zobrazowań hiperspektralnych (misji EnMAP i PRISMA) na potrzeby oceny stanu roślinności oraz jakości wody zbiorników antropogenicznych położonych w obszarach czynnego i/lub dawnego górnictwa – mówi dr inż. Anna Buczyńska. – W trakcie stażu, dzięki wiedzy i doświadczeniu pracowników instytutu, poznam tajniki korekcji radiometrycznej, geometrycznej i atmosferycznej zobrazowań hiperspektralnych. Przetestuję również wskaźniki spektralne i algorytmy klasyfikacji tychże danych (np. SAM, MTMF, SFF) celem identyfikacji tych, które najlepiej opisują środowisko przeobrażone przez prace wydobywcze – dodaje.

Na co dzień laureatka pracuje w Katedrze Geodezji i Geoinformatyki. Jej zainteresowania naukowe związane są m.in. z teledetekcją pasywną, monitoringiem stanu środowiska obszarów górniczych i pogórniczych oraz ze statystyką przestrzenną. 

Dr inż. Aneta Strzałka (Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii)

Laureatka otrzymała ponad 20 tys. zł na realizację projektu „Wdrożenie i dopasowanie metod przestrzennego planowania zapotrzebowania na ciepło do warunków polskich”.

W związku z koniecznością osiągniecia neutralności klimatycznej gminy w Europie rozpoczęły wdrażanie nowych koncepcji ochrony klimatu i energii, których integralnym elementem było zrównoważone zaopatrzenie w ciepło.

Wiąże się to z potrzebą daleko idącej restrukturyzacji infrastruktury ciepłowniczej, która stanowi duże wyzwanie dla wielu gmin i operatorów systemów ciepłowniczych. Kluczowe okazuje się jest pytanie, w jaki sposób można inteligentnie zbudować niezbędną infrastrukturę ciepłowniczą, która łączyłaby dostępne źródła energii z odbiorcami ciepła?

– Chociaż skuteczność lokalnych planów ciepłowniczych została udowodniona w wielu badaniach, ich opracowanie dla całych gmin jest złożone i w praktyce możliwe tylko przy zastosowaniu znormalizowanej i dostosowanej do potrzeb metodologii, która nie była dotychczas dostępna – tłumaczy dr inż. Aneta Strzałka.

W swoim projekcie badaczka będzie opracowywać i dopasowywać szybkie i szeroko stosowalne narzędzia do zautomatyzowanego procesu planowania dostaw ciepła sieciowego. Dodatkowo opracowana zostanie jednolita dla wszystkich gmin i miast polskich metoda szybkiej i precyzyjnej oceny potencjału sieci ciepłowniczych w celu zaplanowania efektywnego ekonomicznie pokrycia istniejącego zapotrzebowania na ciepło.

Metodologia opierać się będzie na metodyce wypracowywanej przy współpracy z partnerami niemieckimi w ramach wcześniejszego projektu. – Swoje prace będę prowadzić wspólnie z naukowcami z niemieckiej uczelni technicznej w Stuttgarcie i Agencji Ochrony Klimatu i Energii w Karlsruhe – dodaje laureatka.

Dr inż. arch. Zygmunt Łuniewicz (Wydział Architektury)

Naukowiec z Katedry Konserwacji Architektury i Rewaloryzacji Krajobrazu Kulturowego otrzymał dofinansowanie w wysokości blisko 20 tys. zł na „Badania wstępne zamku w Bierutowie i jego dziejów w epoce nowożytnej (16-19 w.)”.

– Pomimo trwającej od dawna fascynacji śląskimi zamkami i licznych badań na ich temat wciąż można odnaleźć obiekty właściwie nieznane, posiadające minimalną dokumentację i literaturę. Do takich należy zamek w Bierutowie, niegdyś warownia, później okazała rezydencja książąt oleśnickich – mówi dr inż. arch. Zygmunt Łuniewicz. – Pozbawiony dziś najbardziej widowiskowych elementów architektury zwraca uwagę jedynie najbardziej zapalonych poszukiwaczy historycznych pamiątek. Tymczasem w wyniku dwóch etapów przebudowy ok. 1600 i 1680 r. zamek stał się jedną z najokazalszych budowli Śląska, z czterema kondygnacjami arkadowych krużganków, wysokimi wieżami i rozległym zespołem ogrodów – podkreśla.

W trakcie badań naukowiec chce m.in. zebrać i odczytać dotąd niewykorzystane rękopisy z czasów budowy oraz późniejsze dokumenty, a także przeszukać archiwa w poszukiwaniu nieznanych dotąd rycin, zdjęć i opisów.

– Następnie zachowane do dziś części zostaną zmierzone, wraz z detalami, aby odpowiedzieć na pytania: jak budowla wyglądała w czasach swojej świetności, jakie funkcje pełniły poszczególne pomieszczenia, kiedy powstały i kiedy uległy zniszczeniu nieistniejące dziś części? – dodaje.

Była to już czwarta edycja konkursu Miniatura 7. W pierwszym, majowym rozdaniu granty otrzymało 49 osób, w tym cztery badaczki z PWr. Miesiąc później ogłoszono wyniki drugiej edycji, w której nagrodzono 69 badaczy i badaczek, a z naszej uczelni pochodziło troje laureatów. W lipcowej edycji NCN przyznało ponad 2 mln zł finansowania 55 laureatom i laureatkom, w tym jednej osobie z PWr.

mic