TWOJA PRZEGLĄDARKA JEST NIEAKTUALNA.

Wykryliśmy, że używasz nieaktualnej przeglądarki, przez co nasz serwis może dla Ciebie działać niepoprawnie. Zalecamy aktualizację lub przejście na inną przeglądarkę.

 

Powstaje model szkoły dostępnej. Dr Ratajczak-Szponik pomaga go tworzyć

Winda i podjazd w szkole nie wystarczą, by była przyjazna dla dzieci z niepełnosprawnościami. Trwają prace specjalistów różnych dziedzin nad standardem dostępności takich placówek. Gotowy model i konkurs grantowy pomogą 60 placówkom z całej Polski dostosować się do potrzeb uczniów z niepełnosprawnościami. W zespole pracującym nad częścią architektoniczną modelu jest dr inż. arch. Natalia Ratajczak-Szponik z PWr.

szkola_dostepna10.jpgProjekt „Dostępna Szkoła” realizują wspólnie Fundacja Fundusz Współpracy i Fundacja Instytutu Rozwoju Regionalnego. Ich przedsięwzięcie zostało wybrane w ministerialnym konkursie w ramach pilotażu działania „Szkoła bez barier”.

Wstępna diagnoza: jaką szkołą jesteśmy?

Fundacje powołały zespoły specjalistów, które opracowują standardy dostępności szkół podstawowych. Rekomendacje zostaną zebrane w kompleksowym Modelu Dostępnej Szkoły. Obejmie on cztery obszary: architektoniczny, techniczny, edukacyjny i społeczny oraz organizacyjny. Model ma stanowić narzędzie umożliwiające szkołom określenie poziomu ich dostępności, zdiagnozowanie barier i zaprojektowanie planu dostosowania.

- Opracowujemy teraz szczegółowe standardy dla trzech poziomów dostępności szkół: minimalnego, średniego i zaawansowanego. Do tego będzie też lista pytań, tzw. checklista, która pozwoli dyrektorom szkół czy administratorom szkolnych obiektów określić aktualny poziom dostępności szkoły w łatwy sposób, po prostu odpowiadając na pytania – opowiada dr inż. arch. Natalia Ratajczak-Szponik, która specjalizuje się w projektowaniu architektury uniwersalnej i jest audytorem dostępności architektonicznej budynków. W projekcie uczestniczy jako członkini zespołu pracującego nad częścią architektoniczną modelu. Zespół ten tworzą specjaliści z Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej kierowani przez prof. Marka Wysockiego, a wrocławianka została do niego wybrana w konkursie na współpracownika.

newsletter-promo.png

natalia_ratajczak_szponik1.jpgDr Ratajczak-Szponik jest absolwentką Wydziału Architektury PWr i przez kilka lat prowadziła na wydziale zajęcia m.in. z projektowania użyteczności publicznej i koordynowała Wspólną Inicjatywę Architektoniczną, aktualnie pracuje na uczelni w Samodzielnej Sekcji ds. Wsparcia Osób z Niepełnosprawnością w projekcie "Uczelnia dostępna". W ubiegłym roku obroniła doktorat na temat dostosowywania szkół do potrzeb dzieci z niepełnosprawnościami (promotorem była prof. Elżbieta Trocka-Leszczyńska).

Nawet 2 mln zł na inwestycje i zakupy

- Gdy szkoły wypełnią checklisty, czeka ich audyt, w czasie którego przyjrzymy się dokładnie obiektom tych placówek, zwracając uwagę na wszelkie bariery i utrudnienia dla dzieci z niepełnosprawnościami. Efektem będą plany poprawy dostępności tych budynków, dostosowane do ich potrzeb i uwarunkowań – kontynuuje dr Ratajczak-Szponik.

szkola_dostepna4.jpgWszystkie te działania poprowadzą ostatecznie do konkursu grantowego. Sześćdziesiąt wybranych szkół zyska dzięki niemu od 500 tys. do 2 mln zł (budżet całego projektu to 50 mln zł) na inwestycje i zakupy, które zapewnią poprawę dostępności architektonicznej budynków, transportu, wyposażenia i pomocy dydaktycznych. Placówki zyskają też środki na działania podnoszące świadomość i kompetencje nauczycieli oraz szkolnych specjalistów.

Konkurs najprawdopodobniej zostanie ogłoszony pod koniec kwietnia. Premiowane w nim będą przedsięwzięcia, w których zaplanowano poprawę dostępności w więcej niż dwóch podległych szkołach w ramach jednego wniosku. Większe szanse na grant mają też organy prowadzące szkoły z miejscowości do 50 tys. mieszkańców, a także biorące udział w Monitoringu Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych i z obszarów objętych rządowymi programami o charakterze terytorialnym z projektów Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju lub uzgodnionych w kontrakcie terytorialnym. Więcej informacji na stronie dostepnaszkola.info.

Dostępność? Nie tylko winda

szkola_dostepna1.jpgDr Ratajczak-Szponik podkreśla, że Model Dostępnej Szkoły znajdzie się później na stronie Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju i będą z niego mogły korzystać wszystkie zainteresowane szkoły (nie tylko te uczestniczące w konkursie), a także architekci projektujący takie placówki i każdy, kto będzie chciał się dowiedzieć, jakie standardy powinna spełniać dostępna szkoła.

- Myślę, że to narzędzie będzie bardzo przydatne. Ciągle spotykam się z myśleniem, że jeśli placówka ma pochylnię przed budynkiem, a w środku windę, to jest już dostosowana do potrzeb uczniów z niepełnosprawnościami, a to powinien być dopiero początek zmian w takiej przestrzeni – podkreśla dr Ratajczak-Szponik. - Osoby z niepełnosprawnościami to nie tylko jeżdżący na wózku inwalidzkim, ale też osoby z np. niepełnosprawnościami wzrokowymi, słuchowymi czy intelektualnymi. Każda z nich ma inne potrzeby i inne ograniczenia w codziennym funkcjonowaniu. Szkolne sale, korytarze, a nawet wejście do budynku i jego otoczenie powinny być dostępne i funkcjonalne dla każdego. Tym bardziej, że statystyki pokazują wyraźną tendencję wzrostu liczby uczniów z niepełnosprawnościami w polskich placówkach oświatowych. Problem dostępności nie jest więc tylko teoretycznym rozważaniem: „co by było, gdyby w naszej szkole zaczął naukę uczeń z niepełnosprawnością”.

szkola_dostepna20.jpgDr Ratajczak-Szponik, pracując nad doktoratem i w związku ze swoją pracą zawodową, miała okazję przyjrzeć się wielu szkolnym budynkom – w dużej części nowym, budowanym już w XXI w., a więc zwykle projektowanym już z uwzględnieniem potrzeb wszystkich uczniów. Najczęstszym błędem, jaki miała okazję zaobserwować, jest niepoprawne dostosowanie łazienek do potrzeb dzieci z niepełnosprawnością. – Mają uchwyty na niewłaściwych wysokościach albo uchwyt tylko z jednej strony – wymienia. – Zdarza się też niestety często, że w szkołach integracyjnych taka łazienka służy jako magazyn dla osób sprzątających szkołę. Na uchwytach suszą się więc ścierki, a obok stoją poupychane mopy… Łazienki są też dostosowane do osób dorosłych, którzy – co oczywiste – są przecież dużo więksi od dzieci. W zaawansowanym poziomie naszego modelu chciałabym umieścić standardy dotyczące przygotowywania takich łazienek dla dzieci w różnych grupach wiekowych, które opracowałam w swoim doktoracie, korzystając z rozwiązań stosowanych w różnych miejscach na świecie.

szkola_dostepna12.jpgRównie częstym problemem jest brak odpowiednich oznaczeń fakturowych i kolorystycznych m.in. na klatkach schodowych, przy drzwiach czy wystających elementach korytarzy, co dla uczniów gorzej widzących stanowi spore zagrożenie. W starszych obiektach szkolnych nie ma też oczywiście wind, a do budynku zwykle prowadzą schody.

- Na szczęście jest też już coraz więcej obiektów dobrze dostosowywanych do potrzeb dzieci z niepełnosprawnościami, które wprowadzają u siebie nawet rozwiązania wykraczające poza standardy. Takie też opisywałam w swoim doktoracie – podkreśla dr Ratajczak-Szponik. – Cieszę się, że „Dostępna Szkoła” pomoże placówkom, którym daleko do takiego etapu, rozwiązywać te problemy.

Lucyna Róg

Galeria zdjęć

Politechnika Wrocławska © 2024

Nasze strony internetowe i oparte na nich usługi używają informacji zapisanych w plikach cookies. Korzystając z serwisu wyrażasz zgodę na używanie plików cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki, które możesz zmienić w dowolnej chwili. Ochrona danych osobowych »

Akceptuję