Czworo naukowców z Wydziału Chemicznego PWr odebrało w Pałacu Prezydenckim odznaczenia państwowe za działalność na rzecz zwalczania epidemii SARS-CoV-2. W gronie uhonorowanych są prof. Marcin Drąg, dr hab. inż. Marcin Poręba, prof. uczelni, dr inż. Paulina Kasperkiewicz-Wasilewska oraz dr inż. Wioletta Rut.

Prof. Macin Drąg z rąk prezydenta Andrzeja Dudy otrzymał Krzyż Kawalerski Order Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w zwalczaniu zagrożeń biologicznych i w działalności naukowo-badawczej. Profesor kieruje na Politechnice Wrocławskiej Katedrą Chemii Biologicznej i Bioobrazowanian na Wydziale Chemicznym, w której pracują też pozostali nagrodzeni.   

Naukowiec wraz ze swoim zespołem i we współpracy z badaczami z Niemiec i Belgii zidentyfikował związki chemiczne, które unieszkodliwiają wirusa SARS-CoV-2 w zarażonych ludzkich komórkach.  

Zidentyfikowany związek to inhibitor, a więc substancja zdolna powstrzymać działanie proteazy Mpro – enzymu powstającego w ludzkiej komórce na skutek działania koronawirusa. Kiedy wirus wnika do ludzkiej komórki, sprawia, że ta produkuje kompleks wirusowych białek. Z tego kompleksu białkowego uwalniają się dwie proteazy, które dalej „tną” go na kawałki. W ten sposób powstają kolejne białka umożliwiające namnażanie się wirusa.

Wyniki badań prof. Marcin Drąg udostępnia za darmo innym naukowcom. – Każdy z tej wiedzy może skorzystać. Jeśli komuś się uda, przy naszych współudziale, zrobić lek, który będzie działał, będę szczęśliwy – mówi uczony.

• Więcej o badaniach prof. Drąga można poczytać na artykule „Kolejna proteaza z koronawirusa rozszyfrowana przez grupę prof. Marcina Drąga”.

Pozostali chemicy z PWr zostali uhonorowani Srebrnymi Krzyżami Zasługi.

Dr inż. Paulina Kasperkiewicz-Wasilewska zajmuje się równoległym obrazowaniem aktywnych proteaz serynowych (enzymów) w neutrofilach, które odpowiadają za obronę organizmu przeciwko patogenom chorobotwórczym.

Podczas analizy pojedynczych komórek wykazała, że neutrofile różnią się między sobą w ilości posiadanych enzymów. Jej badania mogą się przyczynić do szybszej diagnozy chorób, a także ulepszenia terapii celowanych.

Dr inż. Paulina Kasperkiewicz-Wasilewska prowadzi unikatowe badania w ramach kilku projektów naukowych – jest m.in. kierownikiem grantu Sonata-Bis (Narodowego Centrum Nauki) oraz liderem grupy na PWr w grancie TEAM-Net (Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej).

Z kolei dr inż. Wioletta Rut w swojej pracy naukowej zajmuje się enzymami proteolitycznymi, specyficznością substratową, markerami chemicznymi oraz chemią kombinatoryczną. Prowadzi intensywne badania nad poszukiwaniem skutecznego leku na koronawirusa.

We współpracy z prof. Marcinem Drągiem udało jej się rozszyfrować strukturę jednego z enzymów SARS-CoV-2, czyli PLpro i znaleźć substancję, która hamuje całkowicie jego działanie. Ich osiągnięcia mogą pomóc w zaprojektowaniu takiego preparatu, który skutecznie zatrzymałby rozprzestrzenianie się wirusa w organizmie. Wyniki tych badań zostały opublikowane w czasopiśmie “Science Advances” i udostępnione za darmo dla innych badaczy.

• O przełomowych badaniach naszych naukowców pisaliśmy w artykule: „Lek czy szczepionka na koronawirusa?”

Prof. Marcin Poręba opracował nowatorską technologię do ilościowego oznaczania aktywności enzymów proteolitycznych w układach biologicznych z ukierunkowaniem na choroby nowotworowe. Technologia ta opiera się na zastosowaniu bardzo selektywnych i czułych markerów chemicznych, które łącząc się z wybranymi enzymami, wskazują na ich zaburzoną aktywność.  
 
Naukowiec w swoich badaniach jako pierwszy na świecie połączył małocząsteczkowe markery chemiczne z cytometrią masową, czego wynikiem jest całkowicie nowa i autorska technologia w obszarze chemii biologicznej służąca do wieloparametrycznej analizy aktywności poszczególnych enzymów w układach biologicznych.  

W oparciu o tę technologię prof. Poręba wraz z prof. Marcinem Drągiem założyli na Politechnice Wrocławskiej pierwsze w Polsce laboratorium cytometrii masowej.  
 
Profesor Poręba otrzymał niedawno wyróżnienie za wybitne osiągnięcia w nauce w programie Młody Promotor Polski, któremu patronuje Pierwsza Dama, Agata Kornhauser-Duda. 

Uroczystość wręczenia odznaczeń państwowych odbyła się 29 czerwca w Ogrodach Pałacu Prezydenckiego w Warszawie. Prezydent nagrodził łącznie 139 osób z różnych ośrodków naukowych w Polsce.  

ISZ