Poznaliśmy zwycięzców konkursu, jaki zorganizowały wspólnie Bonifraterskie Centrum Zdrowia i Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej. Koncepcję modelowego hospicjum dla 30 pacjentów przygotowały Marta Thiel i Sylwia Piekarczyk, studentki architektury na pierwszym roku studiów magisterskich.

Wysunięte moduły z przestronnymi, nowocześnie urządzonymi pokojami pacjentów i oknami wychodzącymi na ogrody, przestrzeń wspólna z salami warsztatowymi, osobna część administracyjna i sale do fizjoterapii – tak wygląda hospicjum zaprojektowane przez Martę Thiel i Sylwię Piekarczyk. Ich koncepcja została uznana za najlepszą spośród dziewięciu zgłoszonych do konkursu zorganizowanego wspólnie przez Wydział Architektury PWr i Bonifraterskie Centrum Zdrowia.

Intymność i dużo zieleni

Wcześniej zainteresowani studenci mogli wziąć udział w jednym z trzech oprowadzań po wrocławskim Hospicjum Stacjonarnym Świętego Jana Bożego, by na miejscu przekonać się, jakie potrzeby mają podopieczni i pracownicy ośrodka.

- Wizyta w hospicjum dała nam do myślenia – opowiada Marta Thiel. – Kiedy oglądałyśmy budynek, czułam dyskomfort, bo miałam wrażenie, że ciągle naruszam prywatne strefy pacjentów. Dlatego postanowiłyśmy, że zapewnienie im intymności powinno być jednym z najważniejszych założeń w projekcie. Stąd w naszej koncepcji trzy osobne, wysunięte moduły z salami dla nich. Pomieszczenia te w naszej wizji hospicjum są nowoczesne i zapewniają pacjentom dużo przestrzeni, by czuli, że mają ją dla siebie, że to właśnie ich miejsce.

Układ obiektu zaprojektowanego przez studentki wyróżnia więc intymną strefę cichą przeznaczoną wyłącznie dla pacjentów i strefę obsługującą obiekt hospicjum. Całość zespala część wspólna łącząca pracowników, pacjentów i odwiedzających. Umożliwia ona swobodną komunikację na każdym z poziomów, a poprzez zastosowanie sporej ilości przeszkleń „otwiera hospicjum na świat”. Przesunięcia modułów sal pacjentów w osi poziomej ukształtowały otwarte patia z estetyczną niską zielenią, a także miejsca rekreacyjne dla sprawnych pacjentów i pracowników.

– Dla pacjentów czas spędzany w ogrodzie jest bardzo ważny, o czym przekonałyśmy się, będąc w ośrodku – podkreśla Sylwia Piekarczyk. – Ci, którzy nie mogą wyjść o własnych siłach, są wywożeni na łóżkach. Wszystko po to, by pooddychali świeżym powietrzem, nacieszyli oczy zielenią i odpoczęli trochę od widoku szpitalnej sali. Dlatego projektując hospicjum, zwróciłyśmy dużą uwagę także na to, by jego otoczenie było jak najprzyjemniejsze, żeby chciało się tam spędzać czas.

- Komisja konkursowa doceniła właściwy dla tego typu obiektów układ funkcjonalno-przestrzenny. Pozytywnie oceniono relację przestrzeni i kubatury obiektu do programu pomieszczeń, które zostały rozmieszczone w sposób zapewniający ich racjonalne wykorzystanie – mówił dr Paweł Pach, prodziekan ds. studenckich na W1, cytując uzasadnienie werdyktu. – Wśród zgłoszonych do konkursu projektów był jeszcze jeden o podobnych rozwiązaniach, ale do tego przekonało nas bardzo dobre dopracowanie szczegółów – dodawał.

Za swój projekt studentki zostały nagrodzone dwumiesięcznym płatnym stażem w Maćków Pracownia Projektowa i możliwością spędzenia weekendu w Konwencie Bonifratrów w Zakopanem.

Hospicjum to też życie

- Konkurs był czysto teoretyczny, czyli nie mamy w planach budowy obiektu z wykorzystaniem zwycięskiego projektu. Chcieliśmy w ten sposób promować ruch hospicyjny – tłumaczy Anna Żebranowicz, dyrektor Bonifraterskiego Centrum Opieki Hospicyjnej we Wrocławiu. – Liczymy na to, że m.in. tym konkursem przybliżamy ideę pomocy hospicyjnej, żeby to nie był temat, który powszechnie kojarzy się tylko ze śmiercią. Hospicjum to także życie. Pacjenci spędzają u nas czasem i wiele tygodni. Dbamy o to, żeby nie tylko znaleźli tu dobrą opiekę medyczną, ale także żeby spędzili z nami przyjemne chwile, przeżyli coś, co nada sens ich życiu w tak trudnym momencie. Mamy też nadzieję, że dla młodych architektów okazja obejrzenia hospicjum i porozmawiania z jego pracownikami zaowocuje w przyszłości, dając im szersze spojrzenie na potrzeby osób przebywających w takich ośrodkach – od pokoi kąpielowych przy salach pacjentów, po zaplanowanie sali, w której mogą odbywać się koncerty czy spektakle.

Przygotowując projekt hospicjum, uczestnicy konkursu mogli wybrać konkretne miejsce lub ogólnie wskazać kontekst przestrzenny. W planach należało wziąć pod uwagę potrzeby pacjentów, ich rodzin, personelu i wolontariuszy, ze szczególnym uwzględnieniem czasu wolnego. Obiekt, przeznaczony dla 30 pacjentów, musiał mieć m.in. sale jedno-, dwu- i trzyosobowe, gabinety lekarskie i zabiegowe, pokój kąpielowy, punkt pielęgniarski, sale: fizjoterapii, warsztatów terapii zajęciowej i wypoczynkową, punkt apteczny, kaplicę (otwartą, wykorzystywaną jednocześnie do spotkań, koncertów itp.) i palarnię.

W konkursie mogły wziąć udział pojedynczej osoby lub dwuosobowe zespoły złożone ze studentów Wydziału Architektury PWr, studiujących w semestrze letnim 2018/2019. 

Konkurs na koncepcję hospicjum nie jest pierwszą wspólną inicjatywą Wydziału Architektury PWr i Bonifraterskiego Centrum Zdrowia. W ubiegłym roku studenci z W1 byli także zaproszeni do udziału w konkursie na plakat promujący hospicyjny wolontariat.

Lucyna Róg