Studenci z Wydziału Architektury PWr przygotowali projekty zagospodarowania ul. Komuny Paryskiej i Kościuszki. Swoje koncepcje przedstawiali w sobotę mieszkańcom Przedmieścia Oławskiego w ramach konsultacji społecznych – to część działań, które poprzedzą ogłoszenie konkursu na nową wizję tego fragmentu miasta.

Warsztaty, w czasie których powstały projekty dla wrocławskiego Trójkąta, zorganizowały wspólnie wrocławski oddział Stowarzyszenia Architektów Polskich i urząd miejski. To część długofalowego projektu SARP „Aku.ura Miasta”.

– Poprosiliśmy studentów, by przyjrzeli się konkretnemu fragmentowi Przedmieścia Oławskiego, przeanalizowali jego problemy i zaproponowali zmiany, które ożywią to miejsce – tłumaczy dr inż. arch. Maciej Hawrylak z Wydziału Architektury PWr, członek wrocławskiego SARP. – Miasto planuje ogłoszenie konkursu na zagospodarowanie tej przestrzeni. Poprzedzają go oczywiście konsultacje społeczne. Z doświadczenia wiemy, że mieszkańcy danego miejsca pytani o to, co chcieliby w nim zmienić, najczęściej nie wiedzą, co odpowiedzieć, nie mają konkretnych pomysłów na zmiany. Są przekonani, że są one potrzebne, ale nie potrafią wskazać, co poprawiłoby jakość życia w ich okolicy. Dlatego dobrze jest zaproponować im kilka rozwiązań, pokazać je na wizualizacjach i opowiedzieć o nich, bo to daje pole do dyskusji. Mieszkańcy chętniej się wtedy angażują, jedne pomysły chwalą, inne krytykują, a dzięki temu można zorientować się, jakie potrzeby mają faktycznie użytkownicy tego miejsca. Prace uczestników warsztatów dały właśnie takie podwaliny pod przyszły projekt zagospodarowania tej części Przedmieścia Oławskiego.

Podzieleni na grupy studenci mieli cztery dni na przygotowanie swoich koncepcji. Każdemu z zespołów przydzielono tutora – doświadczonego architekta na co dzień pracującego w jednej z wrocławskich pracowni.

W sobotę, 7 września, uczestnicy warsztatów przedstawiali projekty mieszkańcom w czasie konsultacji społecznych „Trójkąt na trójkącie” (zorganizowanych w ramach Dnia Trójkąta, czyli święta Przedmieścia Oławskiego).

Oazy zieleni i wyjątkowe tarasy

Zdominowanie przestrzeni przez samochody, brak miejsc rekreacji i zieleni, zły stan nawierzchni i brak usług gastronomicznych to część problemów, na które przede wszystkim zwracali uwagę studenci pracujący nad projektami zmian ul. Komuny Paryskiej i Kościuszki. Jednocześnie podkreślali jednak, jak dużym atutem jest historia tego miejsca oraz wartość architektoniczna jego zabudowy.

Grupa pierwsza – tworzona przez Annę Drab, Annę Kosmalę, Aleksandrę Piechotę, Gabrielę Szczerbę i Dominikę Zdaniewicz (tutor: Marta Mnich) – opracowała projekt „Ogród na Trójkącie”. Już sama nazwa wiele zdradza – studentki postawiły na zieleń w największym stopniu spośród wszystkich zespołów. Nasadzenia zaproponowały nie tylko wzdłuż całej ulicy Komuny Paryskiej (i to dość gęsto), ale także na placyku między ulicami Komuny Paryskiej, Kościuszki i Zgodną, który chciałyby zmienić w zielony Trójkąt Sąsiedzki. Powstałaby tam zadrzewiona przestrzeń z trawnikami, miejskimi modułowymi meblami (ławkami i wiatami) oraz stojakami dla rowerów, która przyciągałaby cieniem i możliwością relaksu. – To byłoby miejsce pozwalające odizolować się od samochodów i zapomnieć o tym, że obok jest ruchliwa ulica – tłumaczyła przedstawicielka grupy w czasie sobotniej prezentacji.

Oazą zieleni byłby także ogród targowy u zbiegu ul. Komuny Paryskiej i Pułaskiego, gdzie stanęłyby stragany dla lokalnych przedsiębiorców, a także znalazłoby się miejsce na spory plac zabaw.

Studentki zaprojektowały również obiekt będący jednocześnie parkingiem i zielonymi otwartymi tarasami – jego pater tworzyłyby miejsca postojowe dla samochodów, a wyższe kondygnacje byłyby miejscami do spaceru i wypoczynku porośniętymi przez zielone pnącza. Budynek stanąłby przy ul. Komuny Paryskiej (blisko skrzyżowania z Kościuszki i Zgodną).

Zespół postanowił także uporządkować parkowanie wzdłuż ul. Komuny Paryskiej – tworząc jednocześnie więcej miejsc parkingowych – oraz zaplanował drogi rowerowe obok ciągów dla pieszych.

Trzy strefy Komuny Paryskiej

Druga z grup – tworzona przez Dominikę Cichoń, Justynę Dmytryk, Agatę Jankowską, Alicję Kowalewską i Zuzannę Mercik (tutor: Piotr Zybura) – w ramach projektu „Zielono mi” podzieliła ul. Komuny Paryskiej na trzy strefy. Strefa publiczna ciągnęłaby się od ul. Pułaskiego do Mierniczej, prywatna – od Mierniczej do Prądzyńskiego, a lokalna – od Prądzyńskiego do Zgodnej. Zespół postawił na komunikację pieszą i rowerową oraz ograniczenie ruchu kołowego.

W strefie publicznej postałby park z oryginalną pochyłą platformą.

- Jej dach mógłby stać się miejscem różnych lokalnych aktywności w przyjemnym otoczeniu koron drzew. Mogłoby to być także miejsce na plac zabaw – opowiadała Agata Jankowska pracująca w tej grupie. – Na parterze pod zadaszeniem pozostawiłybyśmy obecnie istniejące tam funkcje handlowe, a pod platformą mógłby powstać podziemny parking, który rozwiązałby problemy z parkowaniem przy ul. Komuny Paryskiej.

Strefa prywatna ma służyć przede wszystkim mieszkańcom, co autorki projektu zaznaczyły, wizualnie podkreślając bramy wejściowe do podwórek.

– Nasz pomysł to nadanie im indywidualnego charakteru, tak aby odzwierciedlały to, co znajduje się we wnętrzu podwórek – tłumaczyła Agata Jankowska. – Wzdłuż samej ulicy zaprojektowałyśmy natomiast szpaler drzew, a komunikację kołową ograniczyłybyśmy do minimum, tak by zapewnić jedynie dojazd dla mieszkańców.

W strefie lokalnej z kolei powstałby prostokątny park, który miałby służyć jako miejsce rekreacji i organizowania lokalnych targów, oraz trójkątny skwer z kolejną platformą – tym razem rodzajem amfiteatru, który pozwalałby na wykorzystanie placu do wydarzeń wymagających miejsca dla widowni.

Ratusz na Trójkącie

Trzecia grupa opracowała projekt „Trzy kąty”. Studenci przypomnieli, że miasto planuje wybudowanie kładki dla pieszych nad fosą przy Podwalu – w miejscu, w którym kończy się ulica Komuny Paryskiej. Umożliwiłaby ona przedostanie się stamtąd wprost na Promenadę Staromiejską i Wzgórze Partyzantów.

– Co stwarza szansę dla ulicy Komuny Paryskiej, by stała się traktem spacerowym prowadzącym przez kładkę do centrum miasta – opowiadała Ewa Tomczyk, jedna ze studentek pracujących w tej grupie. – Dlatego konieczne jest uspokojenie ruchu kołowego i wprowadzenie rozwiązań, które sprawią, że przechodzenie tą ulicą będzie bezpieczniejsze i przyjemne. Proponujemy zamianę tej trasy na woonerf, ograniczenie prędkości do 20 km na godz., wprowadzenie ruchu jednokierunkowego od strony Kościuszki do Pułaskiego i ograniczenie liczby miejsc parkingowych, dostępnych tylko na potrzeby lokalnych usług. Pozostałe parkingi w naszym projekcie zlokalizowaliśmy w części podziemnej nowego budynku, którego wybudowanie zaplanowaliśmy przy ul. Komuny Paryskiej, blisko skrzyżowania ze Zgodną, w miejscu, gdzie na dużym niezagospodarowanym terenie parkują obecnie samochody.

Tym budynkiem – według studenckiego projektu – byłby obiekt pełniący funkcję centrum sąsiedzkiego z pomieszczeniami na wynajem dla lokalnych przedsiębiorców. Założeniem zespołu było bowiem uczynienie z Przedmieścia Oławskiego autonomicznej jednostki, a taka – jak tłumaczyli autorzy – architektonicznie cechuje się ratuszem, placem ratuszowym, placem targowym i siatką ulic, które te miejsca łączą. W przypadku wrocławskiego „Trójkąta” owym ratuszem byłoby centrum sąsiedzkie z charakterystycznymi długimi schodami prowadzącymi na dach obiektu, skąd rozciągałby się widok na całe osiedle.

- Bryła budynku wychodziłaby ponad poziom kamienic, ponieważ ratusz to obiekt z dominantą wysokościową, pełniący ważną funkcję dla danego miejsca – tłumaczyła Ewa Tomczyk. – Obok powstałby reprezentacyjny plac, którego przedłużeniem byłyby ratuszowe schody. Działałaby tam niewielka kafejka – miejsce w sam raz, by chwilę wypocząć, spotkać się ze znajomymi czy napić kawy. Plac mógłby stać się miejscem różnorodnych imprez, takich jak kino letnie, jarmarki, koncerty czy festiwale albo wydarzeń podobnych do dzisiejszego.

Studenci zaplanowali także powstanie wielofunkcyjnego placu targowego na skrzyżowaniu Komuny Paryskiej i Pułaskiego, gdzie stanąłby duży pawilon z drewna. Działałaby tam obiekty gastronomiczne, których brakuje w tej części miasta, a obok mógłby też istnieć wybieg dla psów.

– Mamy pełną świadomość, że rewitalizacja całej ulicy to długi proces i kosztowna inwestycja – podkreślała podczas prezentacji projektu Ewa Tomczyk. – Dlatego na samym początku proponujemy małe, tymczasowe interwencje w przestrzeń, np. tymczasowe schody, które pełniłyby rolę planowanych w przyszłości schodów ratusza. Na razie mogłyby być wykorzystywane jako widownia kina letniego czy innych imprez wymagających sceny i miejsca dla widzów. Z kolei wzdłuż ul. Komuny Paryskiej niektóre miejsca parkingowe można by już teraz usunąć i wprowadzić tam nasadzenia drzew oraz dodać przenośne, tymczasowe meble miejskie, co już spowolniłoby ruch na ulicy i przyzwyczajało mieszkańców do nowej funkcji i roli tego miejsca.

Zespół tworzyli Daria Janik, Aleksandra Moś, Aleksandra Różańska, Michał Różycki i Ewa Tomczyk. Opiekunami grupy byli Maciej Dębski i Marcin Szewczyk.

Zielona wstęga jako inspiracja i motyw przewodni

Grupa czwarta (w składzie: Agnieszka Gogól, Yana Miatselitsa, Aleksandra Palmer, Martyna Turowiecka i Milena Szymczak, tutor: Marcin Kolanus) jako inspirację dla swojego projektu wybrała zieloną wstęgę, która ciągnęłaby się przez całą przestrzeń i przybierała różne formy – od instalacji artystycznej, przez oryginalną wiatę przystankową, po stojaki na rowery, ławki i inne meble miejskie.

Duży nacisk studentki położyły na zieleń. Zaplanowały m.in. powstanie sadu owocowego i łąki kwietniej oraz stworzenie pasa zieleni z wplecionymi w niego miejscami służącymi odpoczynkowi, zabawie i spotkaniom towarzyskim.

– Nasadzona zieleń wprowadza nowy klimat wcześniej szczelnie wybrukowanej ulicy - reguluje temperaturę powietrza, wpływa na jego jakość, a w czasie opadów deszczu retencjonuje wodę. To ostatnie jest możliwe dzięki wyprofilowaniu przekroju ulicy, by cała woda opadowa kierowała się ku pasowi zieleni, przez który przesącza się w głąb gleby – opowiadała Aleksandra Palmer. – Pas zieleni pozwala zapomnieć od ulicy, uciec od jej zgiełku, „schować się” przed miastem.

Nietypowa wiata przystankowa nawiązująca kształtem do wstęgi stanęłaby przy ul. Kościuszki (zastępując przystanek przy ul. Komuny Paryskiej, oznaczony jako Świstackiego) na skrzyżowaniu z ul. Zgodną i Komuny Paryskiej. Obok studentki zaproponowały instalację artystyczną, która byłaby jednocześnie przestrzenią retencyjną wypełnioną wodą opadową i dalej przeradzającą się w fontannę. Ulica Komuny Paryskiej stałaby się – także w tym projekcie – deptakiem z ruchem kołowym ograniczonym jedynie na potrzeby dojazdu do posesji i komunikacji zbiorowej.

Przy sadzie owocowym, który miałby zostać zasadzony u zbiegu ul. Komuny Paryskiej i Pułaskiego autorki projektu zaproponowały także stworzenie przestrzeni wielofunkcyjnej – budynku, który służyłby jako miejsce na różnego rodzaju spotkania i warsztaty.

– Drzewa owocowe w tym miejscu są odwołaniem do dawnego przeznaczenia tych terenów, czyli ogrodów zakonu Bonifratrów – tłumaczyła Aleksandra Palmer.

Teraz czas na konkurs

Koncepcje studentów oceniał panel ekspertów złożony z przedstawicieli m.in. rady osiedla, Biura Rozwoju Wrocławia, Biura Zrównoważonej Mobilności, doświadczonych architektów i lokalnych aktywistów. Ich zadaniem było przeanalizowanie propozycji młodych projektantów pod kątem bezpieczeństwa, komfortu i atrakcyjności oraz wskazanie najlepszej, którą miasto mogłoby wziąć pod uwagę, rozpisując konkurs na projekt zagospodarowania tej części Przedmieścia Oławskiego.

Jurorzy nie zdecydowali się jednak na wybór jednego projektu. W swoim raporcie postanowili podkreślić najlepsze rozwiązania zaproponowane przez każdą z grup.

Na swoich faworytów głosowali także sami mieszkańcy – przyklejając odpowiednie naklejki przy nazwie projektu, który uznawali za najlepszy dla swojej okolicy. Głosy można było oddawać przez cały czas trwania sobotniej imprezy.

Lucyna Róg