Najbliższe dwa tygodnie Kasia i Paula, studentki PWr, spędzą na… Księżycu, w towarzystwie czworga innych astronautów z Polski, Meksyku i Indii. W sobotę zaczynają misję „Perseus” w placówce badawczej LunAres, która jest analogową bazą do badań załogowych lotów kosmicznych.

LunAres zbudowano w Pile na starym lotnisku wojskowym. To działająca od kilku lat placówka badawcza, którą kieruje Leszek Orzechowski, doktorant z Wydziału Architektury PWr, a główną koordynatorką misji i badań jest tam nasza absolwentka Agata Mintus. Baza symuluje warunki panujące na Marsie i Księżycu, a przede wszystkim umożliwia regularne prowadzenie misji (z szeregiem badań) dla sześcioosobowych załóg analogowych astronautów.

Uczestnicy tych projektów przez dwa tygodnie są odizolowani od świata, nie mają dostępu do światła słonecznego, mieszkają i pracują razem na stosunkowo niedużej przestrzeni. W tym czasie prowadzą własne badania, wykonują zadania związane z codziennym funkcjonowaniem bazy i są też często sami obiektami badań – jako że LunAres tworzy idealne warunki do prowadzenia np. analiz psychologicznych i socjologicznych uczestników misji kosmicznych.

Do tej pory w placówce przeprowadzono 20 takich misji, w których wzięło udział ponad sto osób z całego świata. Można o nich przeczytać tutaj.

Pracowite jest życie astronauty

„Perseus” będzie zatem 21. tego typu projektem organizowanym w LunAresie. Będzie w nim uczestniczyć sześć osób – w tym dwie nasze studentki Paula Drozdowska, studiująca architekturę na Wydziale Architektury i Katarzyna Ignatowicz z fizyki technicznej na Wydziale Podstawowych Problemów Techniki oraz Maciej Rębisz, Jakub Klimek, Isha Mohan Sharma (Indie) i Jorge Abraham Vega Mendez (Meksyk).

Misja zaczyna się 30 lipca i potrwa do 12 sierpnia. Załoganci na pewno nie będą narzekali na nudę, bo ich grafiki będą wypełnione zadaniami od rana do wieczora.

Czekają ich m.in. codzienne obowiązki związane z funkcjonowaniem bazy (jak doglądanie uprawy hydroponicznej), zadania specjalne (np. modyfikacje skafandrów kosmicznych, w których trzeba usprawnić wentylację) czy EVA – Extravehicular Activity, w czasie których będą wychodzić z bazy na „powierzchnię Księżyca”, odbierać dostawy zapasów, testować różne przyrządy czy narzędzia do pobierania próbek, a także przebudowywać „księżycowe schronisko” -  SWAMP (Shelter Workstation for Analog Moon Program).

To ostatnie jest miejscem, w którym załoganci spędzają kilka godzin albo nawet dni w sytuacji awaryjnej, kiedy warunki na planecie nie pozwalają im na powrót do bazy. Zadaniem uczestników „Perseusa” będzie postawienie przegród, które podzielą obiekt na kilka stref - śluzę powietrzną, strefę przejściową i strefę główną, a także rozwiązanie problemu z wentylacją, wyrównanie tam podłoża i położenie izolacji.

Badania na Księżycu

Nasze studentki będą też pełnić ważne dla misji funkcje. Paula zostanie komandorem i analitykiem habitatu, czyli będzie dowodzić misją i podejmować kluczowe decyzje, a także analizować podstawowe dane o habitacie. Kasia podejmie się natomiast roli specjalistki ds. mediów (z ang. Media Officer), a zatem będzie m.in. dokumentować przebieg misji i badań, jakie jej towarzyszą.

Część załogantów zamierza bowiem prowadzić własne działania badawcze w czasie pobytu w bazie. Paula będzie m.in. koordynować rozwinięcie projektu SWAMP, a także pracować nad swoją inżynierką.

– To projekt stacji do symulacji misji kosmicznych, zbudowanej w taki sposób, że konstrukcja mogłaby się łatwo rozkładać i składać, umożliwiając transport habitatu na powierzchnię Marsa – opowiada studentka. – „Perseus” pozwoli mi lepiej zrozumieć, jak funkcjonują astronauci na takiej misji, jak stworzyć dla nich przestrzeń, która pozwoli im się dobrze czuć w zamknięciu i da mi na pewno dużo przemyśleń na temat tego, jak ułatwić im proces adaptacji w takim miejscu.

W czasie „Perseusa” astronauci będą też korzystać z Maxforce. To projekt Guillermo Rojo Gila, austriackiego badacza i sportowca (ze złotym medalem na Igrzyskach Paraolimpijskich Tokio 2020), który stworzył sprzęt do ćwiczeń, jaki może być używany w zerowej grawitacji. Zaletą tych przyrządów są ich niewielkie rozmiary – co ma znaczenie w kontekście małej przestrzeni, w jakiej żyją astronauci. W LunAresie załoganci kolejnych misji ćwiczą, korzystając z tego sprzętu, co pozwala prowadzić badania poprawy ich sprawności fizycznej i skuteczności samych przyrządów.

Jak żyje się w kosmicznej bazie?

Katarzyna podkreśla, że dla wszystkich uczestników misji zamknięcie w habitacie jest pierwszym takim doświadczeniem: - Wiemy, czego możemy się spodziewać, ale tak naprawdę nie mamy pewności, jak to na nas wpłynie. To w końcu dwa tygodnie bez słońca, kawy, cukru, z nieznanymi ludźmi, na małej przestrzeni i bez własnych pokoi, które gwarantowałyby nam poczucie prywatności. Do tego będziemy musieli razem pracować, przy dość napiętych grafikach i być może nie bez znaczenia okażą się też różnice międzykulturowe. Z pewnością misja będzie wyjątkowym przeżyciem, bardzo intensywnym, ale i sporo nas uczącym – podkreśla nasza studentka.

Podczas „Perseusa” będziemy mieli okazję do wirtualnego zajrzenia do habitatu, posłuchania o toczących się tam badaniach i codzienności życia w księżycowej bazie. Uczestnicy misji zapraszają bowiem na spotkanie online, które będzie transmitowane na żywo na profilu facebookowym LunAresa, a później udostępnione także w formie nagrania (również na kanale Yt Politechniki Wrocławskiej). Szczegóły już wkrótce na profilach Fb LunAresa i PWr.

Kim są nasze „astronautki”?

Paula Drozdowska – studentka na Wydziale Architektury PWr. Jako asystent architekta w firmie Space is More pracuje z multidyscyplinarną grupą badaczy i specjalistów, którzy starają się przyczynić do eksploracji kosmosu. Rok temu razem z zespołem Space is More pracowała nad projektem wnętrza dla statku kosmicznego Starship firmy Spacex. Pod koniec sierpnia Paula zacznie współpracę z organizacją Deep Space Initiative, której głównym celem jest zwiększenie dostępności i możliwości badań związanych z sektorem kosmicznym. Jej głównym zainteresowaniem jest projektowanie ekstremalnej i kosmicznej architektury habitatów i pojazdów kosmicznych. Podczas misji Paula przeprowadzi badanie dla jej obecnego projektu analogowej stacji badawczej do symulacji kosmicznych misji załogowych, której konstrukcja pozwoli na łatwy transport na Ziemi lub na Marsa przy użyciu rakiety.

Katarzyna Ignatowicz – studentka fizyki technicznej, miłośniczka kosmosu należąca do koła naukowego PWr Aerospace, w którym jest liderką Działu Promocji, a od niedawna także prezeską. W kole pracuje również przy projekcie nanosatelity WroSat, a w tym roku była członkinią zespołu CanSat, który zajął drugie miejsce w prestiżowym konkursie CanSat Competition United States 2022. Od początku studiów zaangażowana w popularyzację nauki i kosmosu, współpracując m.in. ze Stowarzyszeniem WroSpace. Wielokrotnie pomagała organizować wydarzenia takie jak World Space Week Wrocław czy Yuri’s Night Wrocław, gdzie prowadziła także warsztaty dla dzieci i wygłaszała prelekcje.

Więcej informacji na temat bazy LunAres na jej stronie internetowej i profilu na Facebooku.

Lucyna Róg