Wrocławska Rada Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT ogłosiła wyniki konkursu za wybitne osiągnięcia w dziedzinie techniki zrealizowane w 2021 r. Nagrody i wyróżnienia przyznano aż sześciu projektom z Politechniki Wrocławskiej.

Konkurs jest organizowany od 1968 r., a jego celem jest m.in. inspirowanie twórczych postaw oraz promocja wybitnych rozwiązań naukowo-technicznych. Nagrody są przyznawane za projekty w takich dziedzinach jak np. konstrukcja obiektów, maszyn i urządzeń, kompleksowa mechanizacja i automatyzacja procesów wytwórczych, rozwiązania organizacyjno-ekonomiczne oraz ochrona środowiska, warunki bezpieczeństwa i higieny pracy.

Nagroda dla naukowców z W2

Nagrodę drugiego stopnia za projekt „Wykorzystanie odpadowych mączek mineralnych do produkcji wybranych wyrobów budowlanych” otrzymali dr hab. inż. Łukasz Sadowski, prof. uczelni, dr inż. Sławomir Czarnecki, Agnieszka Chowaniec-Michalak, Adrian Chajec, Mateusz Mój, Kamil Krzywiński oraz Marlena Rudner z Wydziału Budownictwo Lądowego i Wodnego.

Zespół naszych naukowców opracował przyjazne środowisku niskotoksyczne powłoki epoksydowe i kompozyty cementowe z dodatkiem odpadowych mączek mineralnych. Żywice epoksydowe są bowiem chętnie stosowane jako powłoki posadzek przemysłowych, a ich udział w rynku światowych posadzek stale rośnie.

– Nie można jednak przejść obojętnie obok problemu, że należą one do jednych z najbardziej toksycznych materiałów na świecie, w tym są m.in. toksyczne dla ludzi i zwierząt. Istnieje więc potrzeba znalezienia rozwiązania pozwalającego zmniejszyć masę żywicy epoksydowej potrzebnej do wykonania powłoki posadzki – wyjaśnia dr inż. Sławomir Czarnecki. – Z drugiej strony problematyczne są odpady z wydobycia i przetwarzania zasobów naturalnych, które stanowią ponad 25% wszystkich odpadów w Europie, a w Polsce ponad 36%, z czego ponad połowa to odpady mineralne – dodaje.

W swoich badaniach naukowcy wykazali, że możliwe jest zastąpienie do 30% masy żywicy epoksydowej w powłoce odpadowymi mączkami granitowymi, co pozwala zmniejszyć wpływ środowiskowy produktu w postaci wyemitowanego CO2 o 17%. Część tych analiz została opublikowana jako rozdział w monografii wydanego przez wydawnictwo Springer.

Prace te wykonują w interdyscyplinarnym zespole badawczym pod kierownictwem prof. Łukasza Sadowskiego w ramach projektu pt. „Wykorzystanie odpadowej mączki granitowej do produkcji wybranych wyrobów budowlanych” uzyskanego w konkursie Lider XI finansowanym przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.

Nagrodę pierwszego stopnia przyznano projektowi „Ekologiczna, energooszczędna o pracy w ruchu ciągłym, suszarnia ziarna zbóż i nasion oleistych” zgłoszonemu przez Instytut Inżynierii Rolniczej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu i zrealizowany w ramach projektu „Biostrateg”. 

W realizacje projektu zaangażowani byli naukowcy z PWr: prof. Leszek Romański, prof. Marek Kułażyński i prof. Jerzy Walendziewski z Katedry Zaawansowanych Technologii Materiałowych Wydziału Chemicznego.

Wyróżnienia dla zespołów z W7 i W10

Wyróżnienia przyznano trzem projektom:

• „Rozproszona produkcja Środków Ochrony Indywidualnej (ŚOI) i części zamiennych aparatury medycznej w sytuacjach kryzysowych” autorstwa dr. hab. inż. Tomasza Kurzynowskiego, prof. uczelni, dr. inż. Konrada Gruberera, Piotra Grubera, Gustawa Koeniga, dr inż. Michała Olejarczyka, dr inż. Iryny Smoliny, dr inż. Patrycji Szymczyk-Ziółkowskiej i dr. inż. Grzegorza Ziółkowskiego z Wydziału Mechanicznego,
• „Innowacyjny wentylator promieniowy o zmiennej geometrii wirnika” autorstwa dr. hab. inż. Przemysława Moczko, Piotra Odyjasa, dr. hab. inż. Damiana Pietrusiaka, dr. inż. Jędrzeja Więckowskiego, Wiesława Chmielarza i Andrzeja Wróblewskiego z Wydziału Mechanicznego,
• „Układ do odzysku ciepła odpadowego i usuwania zanieczyszczeń z gazowych promienników ceramicznych” autorstwa dr hab. inż. Edyty Dudkiewicz, prof. uczelni PWr i dr. inż. Pawła Szałańskiego z Wydziału Inżynierii Środowiska.

Opracowany w ostatnim projekcie układ został już zgłoszony w Urzędzie Patentowym RP.

– W budynkach ogrzewanych promiennikami ceramicznymi spaliny odprowadzane są do wnętrza hali, a pod stropem utrzymuje się poduszka gorącego powietrza. Mimo sprawnie działającej wentylacji część mieszaniny powietrza i spalin po wychłodzeniu opada do strefy przebywania ludzi, przez co w pomieszczeniu unoszą się gazy spalinowe i specyficzna woń spalin. Unoszące się spaliny stanowią źródło niewykorzystanego ciepła odpadowego – mówi prof. Edyta Dudkiewicz z Wydziału Inżynierii Środowiska.

Mierząc się z tymi dwoma zagadnieniami nasi naukowcy opracowali układ odzysku ciepła odpadowego i usuwania zanieczyszczeń z gazowych promienników ceramicznych przeznaczony do stosowania w budynkach halowych nowych i już eksploatowanych.

Rozwiązanie to pozwala na usunięciu specyficznego zapachu z pomieszczenia, a układ może być zintegrowany z wywiewną częścią systemu wentylacyjnej hali. Lamelowy wymiennik ciepła typu spaliny/woda umożliwia odzysk ciepła z gazów spalinowych. Zakumulowane ciepło w zbiorniku buforowym  można wykorzystać w zależności.

– Temat badawczy ogrzewania promiennikami kontynuowany jest przez nas od wielu lat, a od momentu pojawienia się na rynku pierwszych rozwiązań odzysku ciepła ze spalin, rozpoznajemy ten obszar szczegółowo. Opublikowaliśmy dwie publikacje przeglądowe, a temat okazał się mieć ogromny potencjał i stał się przewodni w dalszych badaniach, w których wiodącym było opracowanie autorskiego, innowacyjnego rozwiązania odzysku ciepła ze spalin promienników ceramicznych, bowiem jak wynikało z naszej wiedzy system taki nie był dotąd znany – wyjaśnia prof. Edyta Dudkiewicz.

W 2021 r. opracowano wyniki, oceniono potencjał i efektywność rozwiązania. Okazało się, że choć ciepło odpadowe z promienników ceramicznych jest ciepłem o niskim potencjale technicznym, to może jednak stanowić znaczną część mocy cieplnej ceramicznego promiennika gazowego, w ilościach dostatecznych do jego odzyskania i wykorzystania.

– Nasze badania były prowadzone z zastosowaniem izolacji termicznej okapu o słabej jakości. Lepsze parametry izolacji cieplnej okapu w rozwiązaniu końcowym pozwolą osiągnąć wyższe wartości sprawności. Praktyczne zastosowania opracowania pozwala uzyskać efekty społeczne, środowiskowe, ekonomiczne, naukowe i techniczne – podkreśla prof. Edyta Dudkiewicz.

 Wręczono również dwa dyplomy za projekty:

• „Analiza badawcza z wykorzystaniem termowizji dla określenia stanu cieplnego układu napędowego przenośnika taśmowego w podziemnej kopalni wydobywającej węgiel kamienny” autorstwa Marty Stempniak i dr. hab. inż. Dawida Szurgacza.
• „Wprowadzenie kompensacji promieniowej w pompie zębatej o zazębieniu wewnętrznym poprzez modyfikacje wkładki sierpowej” autorstwa Krzysztofa Towarnickiego, dr. hab. inż. Michała Stosiaka prof. uczelni i dr. inż. Piotra Antoniaka.

Złota Honorowa Odznaka NOT dla prof. Elżbiety Wojaczyńskiej

Z kolei podczas spotkania Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego we Wrocławiu Jerzy Klimczak, prezes SITPChem wręczył dr hab. inż. Elżbiecie Wojaczyńskiej, prof. uczelni z Wydziału Chemicznego Złotą Honorową Odznakę NOT.

Nasza badaczka jest m.in. przewodniczącą Komisji Konkursu SITPChem na „Najlepszą pracę Dyplomową na Wydziale Chemicznym PWr”, a jako przewodnicząca Oddziału Wrocławskiego PTChem w latach 2016-2021 stworzyła kanon współpracy między obiema organizacjami.

Prof. Elżbieta Wojaczyńska również wiceprzewodniczącą Komitetu Okręgowego Olimpiady Chemicznej, współorganizatorką i autorką wykładów Wrocławskich Dni Nauki i Techniki.

mic