Ogłoszono laureatów najważniejszej nagrody naukowej w Polsce. W gronie wyróżnionych jest profesor Marek Samoć z Wydziału Chemicznego PWr

Polskie Noble od ponad dwudziestu lat przyznaje Fundacja na rzecz Nauki Polskiej. W ten sposób nagradza uczonych za wybitne i przełomowe badania w różnych obszarach nauki.

Prof. Marek Samoć został doceniony za odkrycie niezwykłych właściwości optycznych nanomateriałów. Mogą one być wykorzystane np. w przekształcaniu sygnałów optycznych, w obrazowaniu biologicznym czy też w konwersji energii.
- Bardzo dziękuję fundacji za to prestiżowe wyróżnienie, to tak naprawdę nagroda dla całego mojego zespołu naukowego z Politechniki Wrocławskiej – mówi prof. Samoć. – Cieszę się bardzo, że uczelnia mi zaufała i pozwoliła realizować projekty badawcze, które są doceniane przez środowisko naukowe – dodaje uczony.

Profesor Marek Samoć jest specjalistą w dziedzinie chemii fizycznej, zajmuje się m.in. badaniami nad nowymi materiałami dla optoelektroniki i fotoniki. Materiały takie składają się z obiektów o rozmiarach nanometrycznych, których organizacja strukturalna może być ściśle kontrolowana. Naukowiec bada nanostruktury o różnym charakterze: tzw. nanocząstki plazmoniczne, półprzewodnikowe kropki kwantowe, nanokryształy zawierające jony lantanowców, struktury zawierające molekuły biologiczne, takie jak białka i DNA. Uczony z Politechniki Wrocławskiej przez wiele lat pracował w Centrum Fizyki Laserowej Australijskiego Uniwersytetu Narodowego w Canberze (Australia).

Dzięki odkrytym przez profesora Marka Samocia efektom nowe materiały w fotonice mogą usprawnić przesyłanie i przetwarzanie informacji,  a ogniwa elektryczne trzeciej generacji mogą być tańsze, wydajniejsze i bardziej ekologiczne. Potencjalne zastosowania nanofotoniki w medycynie to diagnostyka nowotworów, dostarczanie leków bezpośrednio do chorych komórek, postęp w terapii fotodynamicznej, w której lekarstwo jest aktywowane światłem, oraz wykrywanie złogów amyloidowych, które powodują chorobę Alzheimera.

Prof. Marek Samoć konstruuje również unikalne w skali światowej urządzenia do pomiarów optycznych. Badacz jest laureatem wielu prestiżowych grantów, m.in. "Mistrz" Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (2013) oraz "Maestro" Narodowego Centrum Nauki (2014), a także Nagrody Prezesa Rady Ministrów (2015) i Wrocławskiej Nagrody Naukowej (2016).

Polskie Noble są przyznawane za szczególne osiągnięcia i odkrycia naukowe w czterech dziedzinach: nauk o życiu i o Ziemi, nauk chemicznych i o materiałach, nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich oraz nauk humanistycznych i społecznych. Laureatów wybiera grono wybitnych profesorów wchodzących w skład  kapituły konkursu. Wysokość nagrody wynosi 200 tys. zł.

W tym roku oprócz profesora Marka Samocia z PWr Fundacja na rzecz Nauki Polskiej nagrodziła też prof. Jana Kozłowskiego i prof. Józefa Spałka z Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz prof. Bogdana Wojciszke z SWPS Uniwersytetu Humanistycznospołecznego. Wręczenie nagród odbędzie się 8 grudnia na Zamku Królewskim w Warszawie.

ISZ