W lipcu i sierpniu studenci z kilku krajów szkolili się pod okiem naukowców z PWr, a potem odwiedzali i analizowali teren wrocławskiego zoo. Wszystko po to, by w ramach warsztatów architektonicznych stworzyć projekty pawilonu edukacyjnego, który mógłby kiedyś w przyszłości stanąć na terenie ogrodu zoologicznego.

Projekty studentów są oczywiście tylko ćwiczeniem warsztatowym. Na razie miejska spółka Zoo Wrocław nie planuje realizacji podobnej inwestycji. Koncepcje powstały w ramach warsztatów “Innovative Design Studio: Forming the public architecture with landscape in the built environment”.

Szkoły letnie na architekturze

To jedna z wielu inicjatyw organizowanych w te wakacje przez naukowców z Wydziału Architektury PWr. Są możliwe dzięki grantowi z projektu Spinaker, fundowanego przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej.

Zewnętrzne finansowanie pozwoliło na zrealizowanie aż 11 szkół letnich (w formie stacjonarnej i zdalnej), których uczestnicy – studenci z całego świata – skupiali się m.in. na architekturze bioklimatycznej, rewitalizacji przestrzeni między budynkami czy ochronie architektury powstałej w pierwszej połowie XX w.

Pawilon przy dawnym wejściu do zoo

W kursie „Innovative Design Studio: Forming the public architecture with landscape in the built environment” uczestniczyli studenci z Turcji i Ukrainy. Czekały na nich wykłady m.in. na temat interdyscyplinarnych analiz przedprojektowych, projektowania akustycznego budynków i wnętrz czy współczesnych standardów architektury krajobrazu. Prowadziły je architektki z PWr organizujące warsztaty – dr hab. inż. arch. Joanna Jabłońska, prof. uczelni, dr inż. arch. Elżbieta Komarzyńska-Świeściak i dr arch. kr. Aleksandra Gierko.

Ze studentami spotkali się także Marta Zając-Ossowska, dyrektorka Wydziału Edukacji w ZOO Wrocław i architekt Bartosz Żmuda z firmy Creo Project, autor wielu projektów realizowanych na terenie zoo.

Najważniejszym zadaniem dla uczestników warsztatów było stworzenie koncepcji pawilonu edukacyjnego, jaki w przyszłości mógłby stanąć na terenie wrocławskiego zoo, na pustej działce obok zabytkowych budynków restauracji „Przystanek ZOO” i pawilonu zwierząt mięsożernych.

– Te projekty są oczywiście czysto koncepcyjne – podkreśla Marta Zając-Ossowska. – Są efektem dużego zaangażowania studentów i ich zainteresowania naszymi potrzebami i uwarunkowaniami. Bardzo podoba nam się to, co zaproponowali ci młodzi ludzie, bo widać, że z uwagą podeszli do tego, z czym wiąże się specyfika projektowania dla ogrodów zoologicznych. Jesteśmy w końcu miejscem, które musi tworzyć dobre warunki dla zwierząt, a jednocześnie udostępniać swój teren zwiedzającym i edukować ich na temat m.in. zagrożonych gatunków.

Dyrektorka Wydziału Edukacji wrocławskiego zoo zaznacza też, że warsztaty organizowanie wspólnie z PWr wpisują się w misję ogrodu, jaką obok ochrony gatunkowej i edukacji są także badania naukowe.

Jedno miejsce – kilka pomysłów

– Prace studentów mogą przydać się ogrodowi zoologicznemu, nie tylko jako inspiracje do podobnej inwestycji – podkreśla dr Komarzyńska-Świeściak. – Uczestnicy warsztatów bardzo szczegółowo przeanalizowali teren opracowania, obowiązujące dokumenty takie jak m.in. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz preferencje i oczekiwania zoo. Wskazali m.in. przestrzenne i konserwatorskie ograniczenia, jakie wiązałyby się ze stawianiem nowego obiektu w tym miejscu czy wyszczególnili drzewa, które należałoby pozostawić na działce.

W swoich projektach uczestnicy warsztatów starali się łączyć nowoczesność z szacunkiem dla historycznego otoczenia oraz tworzyć architekturę, która nie odgradza od zieleni, a wręcz przeciwnie – daje użytkownikom poczucie przebywania wśród natury.

Wszystkie koncepcje założyły budowę dwóch obiektów połączonych funkcjonalnie: pierwszego zlokalizowanego naprzeciw obecnego budynku restauracji inspirowanego nieistniejącym budynkiem dawnego przystanku konnego oraz drugiego w formie współczesnego pawilonu położonego w otoczeniu drzew.

I tak np. Tetiana Kurhanska z kijowskiej National Academy of Fine Arts and Architecture zaproponowała połączenie tych budynków ażurową konstrukcją porośniętą roślinami oraz systemem platform i ramp wijących się wokół drzew. Autorka zaplanowała też plac zabaw, zielone ściany pełne roślinności i zagospodarowanie tarasu tak, by możliwe było przeniesienie na zewnątrz szkoleń, spotkań i wykładów.

Z kolei Sofiia Dvornikova z tej samej uczelni zdecydowała się na uformowanie swoich obiektów wokół istniejących wysokich drzew, łącząc je wyrazistą kolorystycznie falistą strukturą. Jej parter tworzyłyby przeszklone sale do prowadzenia zajęć, a ich dach stanowiłby formę tarasu z zielenią i ławkami.

Fatma Nur Kanik z tureckiego Uniwersytetu Abdullaha Güla także postawiła na podniesioną strukturę z salami w parterze i zejściami w formie ramp, a do tego dodała szklany korytarz łączący obiekty.

Projekty zakładały stworzenie w tym miejscu pomieszczeń administracyjnych, sali wykładowych i przestrzeni do zabawy. Autorzy proponowali wykorzystanie rozwiązań energooszczędnych i „zielonych” materiałów i technologii – w tym m.in. betonu konopnego w konstrukcji, paneli fotowoltaicznych do pozyskiwania energii czy systemów ponownego wykorzystywania wody.

Wśród uczestników warsztatów był również student IT, Mahmood Mohammed z Erbil Polytechnic University, który w ramach projektu finałowego przygotował koncepcję interaktywnych instalacji, jakie zoo mogłoby wykorzystywać w swoich pawilonach ze zwierzętami.

Zasugerował m.in. system czujników reagujących na temperaturę otoczenia, podnosząc ją lub obniżając – tak by zwierzęta czuły się komfortowo na swoim wybiegu. System ten jednocześnie pokazywałby odwiedzającym zoo, poprzez oświetlenie o różnym kolorze, jak ich obecność wpływa na zwierzęta. Gdyby więc większa grupa gości zoo podniosła temperaturę w pawilonie (ale także np. spowodowała zbyt duży hałas, bo system mógłby reagować także na warunki akustyczne), wówczas system informowałby o tym, włączając oświetlenie o konkretnym kolorze, np. czerwonym.

Więcej informacji na temat kursów w ramach programu Spinaker tutaj.

lucy