W dawnym hipermarkecie w Chełmie i w salach BWA na dworcu Wrocław Główny w kilkadziesiąt godzin stanęły systemy przegród zapewniające namiastkę prywatności odpoczywającym tam uchodźcom z Ukrainy. Zbudowali je studenci pod okiem światowej sławy architekta Shigeru Bana oraz naukowców z Politechnik Wrocławskiej i Lubelskiej.

Paper Partition System, czyli system papierowych przegród japoński architekt Shigeru Ban zaprojektował w 2004 roku po trzęsieniu ziemi w regionie Niigata. Dawały odrobinę prywatności tysiącom osób, które straciły wówczas dach nad głową i zmuszone były do szukania schronienia w dużych halach przygotowanych dla ofiar trzęsienia.

Kolejne wersje przegród pomagały m.in. osobom, których domy zostały zniszczone przez trzęsienia ziemi w Fukuoka w 2008 r. oraz trzęsienia ziemi i tsunami w regionie Tohoku w Japonii w 2011 r. Teraz z tego rozwiązania mogą korzystać osoby uciekające do Polski z Ukrainy.

Własne tymczasowe „pokoje” dla setek uchodźców

W weekend systemy przegród powstały w dawnym hipermarkecie w Chełmie oraz na dworcu Wrocław Główny w pomieszczeniach galerii BWA. Zbudowali je studenci i wolontariusze pod okiem Shigeru Bana, który przyleciał w piątek do Polski, oraz dr. Huberta Trammera z Wydziału Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej i dr. Jerzego Łątki z Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej.

- Przegrody zbudowaliśmy z tekturowych słupów powleczonych polietylenem i belek powleczonych papierem typu kraft, czyli papieru siarczanowego wytwarzanego z makulatury albo włókien pierwotnych. Połączyliśmy je papierowymi łącznikami i taśmą zbrojoną – opowiada dr inż. arch. Jerzy Łątka. – To optymalne rozwiązanie wykorzystujące możliwe najcieńsze tuleje z papieru, ale gwarantujące bezpieczeństwo. Pomiędzy przegrodami rozwiesiliśmy tekstylne zasłony tworzące „ściany”.

Taki system jest nie więc tylko łatwy i szybki w montażu, ale później także w demontażu. Nie generuje też dużych kosztów i – jako papierowy – jest przyjazny dla środowiska.

– Ale przede wszystkim pozwala stworzyć namiastkę własnego pokoju dla ludzi, którzy właśnie stracili swoje domy zniszczone w bombardowaniu albo musieli z nich uciekać, by chronić życie swoje i bliskich. Te przegrody dają choć odrobinę prywatności, godności i bezpieczeństwa, a to ogromnie ważne – podkreśla dr Łątka. – Od Katarzyny Roj z BWA usłyszałem, że najlepszym dowodem na to, że takie rozwiązanie było potrzebne, jest to, że ludzie, którzy rozkładają swoje rzeczy w przegrodzie… zaczynają płakać. Wreszcie czują się na tyle prywatnie, intymnie, że pozwalają sobie na płacz. A to ogromnie ważne, żeby nie tłumić w sobie tego wszystkiego, z czym musieli się mierzyć w ostatnich dniach.

Powstaną kolejne systemy

W Chełmie studenci z Politechniki Wrocławskiej, Lubelskiej i Warszawskiej oraz wolontariusze zbudowali 318 papierowych jednostek dwu-, cztero- i sześcioosobowych dla w sumie 640 osób. Materiały na kolejnych kilkaset pojadą też do Lwowa, gdzie takie same przegrody powstaną pod okiem znajomego lokalnego architekta. Na wrocławskim dworcu stanęło natomiast 60 jednostek.

Jak podkreśla dr Łątka, wolontariusze mogli przygotować przegrody dzięki ogromnemu zaangażowaniu firmy Corex Group, której polski oddział wyprodukował prawie 10 tys. tulei potrzebnych do zbudowania systemów. Pomógł także Wrocławski Park Technologiczny, gdzie studenci wspólnie z dr. Łątką zbudowali prototyp przegrody i gdzie nadal składowane są pozostałe tekturowe belki i poprzeczki.

- Jestem pod dużym wrażeniem zaangażowania naszych studentów – podkreśla dr Łątka. – W prace włączyli się członkowie koła Humanizacja Środowiska Miejskiego oraz uczestnicy kursu ProtoLab. Ci ostatni w czasie poprzedniego semestru zaprojektowali prototypy papierowych jednostek pomocowych i mieli właśnie zająć się ich budową. Zamiast tego zaproponowałem im włączenie się w prace przy budowie systemu przegród w Chełmie i Wrocławiu. Zgodzili się bez wahania i w ciągu kilku dni byli już na miejscu i pracowali przez kilkadziesiąt godzin. Ogromne podziękowania należą się Agacie Jasiołek i Weronice Abramczyk, które podjęły się koordynowania prac.

Zainteresowanie systemem papierowych przegród jest duże – już teraz o możliwość stworzenia podobnych rozwiązań u siebie pytają m.in. w Warszawie, Poznaniu czy Gdańsku. Dr Łątka i inni zaangażowani w budowę przegród myślą o powołaniu „centrum logistycznego”, tak by dobrze koordynować działania i zamówienia na potrzebne materiały.

Więcej informacji na temat systemu papierowych przegród tutaj.

Lucyna Róg