Zakończyły się prace nad platformą edukacyjno-obliczeniową FoCA. To ogólnodostępne i jedyne tego typu narzędzie w Polsce, które pozwala na szacowanie śladu węglowego budynków budowanych z polskich materiałów. Platformę opracowali pracownicy Wydziału Architektury PWr wspólnie z Polskim Stowarzyszeniem Budownictwa Ekologicznego PLGBC, Instytutem Techniki Budowlanej i partnerami z Turcji.

FoCA to skrót od Free of Carbon Architecture. Platforma jest ogólnodostępnym i – jak podkreślają jej twórcy – jedynym tego typu narzędziem w Polsce, które dostarcza tzw. generyczne dane środowiskowe dla polskich produktów (konstrukcyjnych wyrobów budowlanych powszechnie stosowanych w sektorze budowlanym).

Jak tłumaczy dr inż. arch. Kajetan Sadowski z Wydziału Architektury PWr, generyczna deklaracja EPD (Environmental Product Declaration) jest dokumentem opisującym wpływ materiału na środowisko (za pomocą różnych wskaźników, np. ślad węglowy, zużycie wody, zużycie energii) i może być sporządzona dla konkretnego materiału (produktu dostępnego na rynku). Jest to deklaracja specyficzna lub deklaracja dla grupy materiałów i w tym drugim przypadku jest właśnie deklaracją generyczną. Można ją przygotować na podstawie zestawu deklaracji specyficznych (uśredniając wyniki) lub dokonując analizy na ogólnym przypadku.

– Dotąd nie można było przeprowadzić analizy śladu węglowego dla polskich materiałów, ponieważ nie istniały dla nich generyczne deklaracje – tłumaczy naukowiec. – Istnieje trochę polskich deklaracji specyficznych, ale dotyczą wąskich grup produktów i w żadnym wypadku nie dałoby się z ich wykorzystaniem przeprowadzić analizy dla całego budynku. Dlatego do tej pory konieczne było wykonywanie obliczeń na deklaracjach zagranicznych, co sprawiało, że wyniki były mało wiarygodne. A teraz będzie można wykonać obliczenia – w miarę – dla całego budynku w oparciu o polskie dane.

W ramach pracy nad platformą wyselekcjonowano materiały, dla których możliwe było pozyskanie danych do opracowania deklaracji. Analizy oparto na danych dostarczonych przez polskich producentów i danych ogólnych dostępnych w sprawdzonych europejskich bazach danych, takich jak Ecoinvent.

Zakres LCA, czyli oceny cyklu życia, objął oddziaływania występujące na etapie produktu, czyli obciążenia związane z wydobyciem i przetwarzaniem surowców, ich transportu do zakładu produkcyjnego oraz procesu produkcyjnego (tzw. od kołyski do bramy), wyrażone jako potencjał globalnego ocieplenia, zużycie energii pierwotnej odnawialnej i nieodnawialnej oraz zubożenie wody. Uproszczone deklaracje środowiskowe przygotowano dla materiałów i wyrobów konwencjonalnych wykonanych z surowców pierwotnych oraz ich odpowiedników zawierających materiały pochodzące z recyklingu lub w 100 proc. wykonanych z materiałów wtórnych.

Platforma ma cztery moduły: edukacyjny, bazy materiałów, porównywania materiałów i analizy budynku. Przedstawiono zakres danych dotyczący każdego materiału, klasyfikacje materiałów i klasyfikację szczegółową, umożliwiające wieloparametryczną analizę danych.

Platforma umożliwia wykonanie analizy budynku w kontekście śladu węglowego w fazach od A1 do A3, w ramach której można przeprowadzić optymalizację i przygotować raport z analizy.

– Platforma powstała z myślą inżynierach projektujących nowe budynki i obliczających ich ślad węglowy (architektach, inżynierach budownictwa czy inżynierii środowiska), producentach, inwestorach i przedstawicielach administracji publicznej. Narzędzie umożliwia wybór rozwiązań przyjaznych środowisku, prowadzących do zmniejszenia śladu środowiskowego sektora budowlanego – podkreśla dr Sadowski.

Platforma została opracowana przez pracowników Wydziału Architektury PWr (dr. inż. arch. Kajetana Sadowskiego przy współudziale dr hab. inż. arch. Barbary Widery, prof. uczelni) oraz przez konsorcjantów z Polskiego Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego PLGBC, Instytutu Techniki Budowlanej i partnerów z Turcji: Turkish Green Building Council CEDBIK oraz Yildiz Technical University.

lucy