TWOJA PRZEGLĄDARKA JEST NIEAKTUALNA.
Wykryliśmy, że używasz nieaktualnej przeglądarki, przez co nasz serwis może dla Ciebie działać niepoprawnie. Zalecamy aktualizację lub przejście na inną przeglądarkę.
Prof. Ferenc Krausz, wybitny naukowiec, dyrektor Instytutu Optyki Kwantowej Maxa Plancka, twórca fizyki attosekundowej i laureat Nagrody Nobla z fizyki w 2023 r. odebrał tytuł doktora honoris causa Politechniki Wrocławskiej.
Tytuł nadany węgierskiemu badaczowi podczas Święta Politechniki Wrocławskiej to wyraz uznania dla jego wybitnych osiągnięć dla światowej nauki. W szczególności za opracowanie przez prof. Krausza metod eksperymentalnej generacji i pomiaru impulsów światła o attosekundowych czasach trwania do badania dynamiki elektronów w materii. Ponadto doceniono jego wieloletnią i bliską współpracę ze środowiskiem naukowym Politechniki Wrocławskiej.
Promotorem doktoratu honoris causa był prof. Rafał Walczak, dziekan Wydziału Elektroniki, Mikrosystemów i Fotoniki.
Wizyta naukowca była połączona z oficjalnym rozpoczęciem działalności na Politechnice Wrocławskiej specjalnej grupy badawczej w ramach prestiżowego programu Max Planck Partner Group. Kierownikiem specjalizującego się w budowie ultraszybkich laserów zespołu jest dr Maciej Kowalczyk z Wydziału Elektroniki, Fotoniki i Mikrosystemów, który w latach 2020-22 współpracował z prof. Krauszem w Niemczech na stażu podoktorskim.
– Prof. Ferenc Krausz jest zatem głęboko i autentycznie zainteresowany długoterminową kontynuacją i ożywieniem współpracy zwłaszcza w dziedzinie laserów generujących ultrakrótkie impulsy w zakresie średniej podczerwieni. Jego pasją od lat jest wykrywanie komórek nowotworowych w osoczu z wykorzystaniem właśnie tych ultrakrótkich impulsów laserowych. Jeśli ten program się powiedzie, będzie to kolejny krok milowy światowej nauki, niewątpliwie wart kolejnego Nobla – mówił prof. Rafał Walczak.
Dziekan W12 podkreślił, że nie do pominięcia jest także działalność prospołeczna prof. Krausza w ramach fundacji Science4People, której celem jest m.in. budowanie międzynarodowego sojuszu oferującego bezpłatne studia dla studentów z Ukrainy za pomocą kursów i zajęć online. – Prywatnie jest to człowiek niezwykle ciepły i życzliwy, z uwagą wysłuchujący rozmówcy. Ma w sobie też pasję sportowca, biega na średnich i długich dystansach, a ta cecha długodystansowca charakteryzuje również jego całe życie zawodowe – dodał.
W trakcie uroczystości prof. Ferenc Krausz wygłosił wykład „Basic research addressing greatest challenge of our time”.
– Bardzo dziękuję za to wyróżnienie. To dla mnie wielka przyjemność i honor. W swoim wystąpieniu chciałbym poruszyć temat przyszłości Europy i jej konkurencyjności w zakresie badań i innowacji. O tych zagadnieniach mówił już w swoim wystąpieniu prof. Arkadiusz Wójs, a ja chciałbym dodać do tego swoje przemyślenia – mówił laureat Nagrody Nobla. – Moja prezentacja to też pochwała badań podstawowych, które są jedynym działaniem człowieka prowadzącym do przełomowych odkryć, mogących w fundamentalny sposób wpłynąć na nasze życie – dodał.
Wśród najważniejszych wyzwań stojących przed ludzkością prof. Krausz wymienił m.in. zatrzymanie globalnego ocieplenia, zachowanie bioróżnorodności, utrzymanie rozwoju i ochronę zdrowia wszystkich ludzi bez względu na stopień zamożności kraju, w którym żyją.
Sylwetka prof. Ferenca Krausza
Prof. Ferenc Krausz urodził się w 1962 r. w węgierskim mieście Mór. Jest absolwentem Uniwersytetu Technicznego w Budapeszcie (obecnie Uniwersytet Technologiczny i Ekonomiczny w Budapeszcie), gdzie w 1985 r. skończył studia inżynierskie na kierunku elektrotechnicznym.
W 1991 r. ukończył studia doktoranckie z fizyki laserowej na Uniwersytecie Technicznym w Wiedniu. W tej samej dziedzinie badań uzyskał w 1993 r. stopień doktora habilitowanego. W 1998 r. otrzymał stopień docenta, a w 1999 r. tytuł profesora zwyczajnego.
W 2003 r. prof. Ferenc Krausz został mianowany dyrektorem Instytutu Optyki Kwantowej Maxa Plancka (MPQ) w Garching. W październiku 2004 r. został profesorem na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Ludwika i Maksymiliana w Monachium. Od tego momentu kieruje tamtejszą Katedrą Fizyki Eksperymentalnej – Fizyki Laserów.
Jako pierwszy na świecie wygenerował i zmierzył pojedyncze impulsy świetlne o czasie trwania w skali attosekundowej (jedna attosekunda to 10-18 s). Opracowany eksperyment pozwala obserwować ruchy elektronów wewnątrz atomów, co w 2002 r. zostało uznane przez czasopisma naukowe „Nature” i „Science” jako jedno z najważniejszych osiągnięć w nauce. Pomiary te przyniosły nowe spojrzenie na fizykę atomową i fizykę ciała stałego.
Wraz z Paulem Corkumem są uznawani za twórców tak zwanej fizyki attosekundowej, za co w 2015 r. otrzymali nagrodę Thomson Reuters Citation Laureate.
W 2022 r. otrzymał razem z Anne L'Huillier i Paulem Corkumem dwa ważne wyróżnienia: Wolf Prize in Physics „za pionierski wkład w naukę o ultraszybkich laserach i fizykę attosekundową” oraz BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Award in Basic Sciences.
3 października 2023 r. prof. Ferenc Krausz, wspólnie z Anne L´Huillier oraz Pierrem Agostinim otrzymali Nagrodę Nobla z Fizyki za eksperymentalne metody generujące attosekundowe impulsy światła dla celów badania dynamiki elektronów w materii.
Aktualne prace jego grupy obejmują wykorzystanie ultrakrótkich impulsów laserowych w badaniach biomedycznych. Naukowiec chce wykorzystać technologię pomiaru femto- i attosekundowych impulsów do spektroskopowej analizy próbek krwi i wykrywania drobnych zmian w ich składzie. Ze swoim zespołem bada, czy zmiany te są na tyle specyficzne, aby umożliwić jednoznaczną diagnozę chorób – najlepiej w ich początkowych stadiach. Oznacza to nową erę fizyki attosekundowej, ponieważ byłoby to jej pierwsze praktyczne zastosowanie, które może mieć bezpośredni wpływ na codzienne życie ludzi.
