Naukowcy z W6 zeskanowali i stworzyli model 3D drzewa pamięci, niemego świadka wydarzeń jakie miały miejsce w obozie Gross-Rosen w czasie II wojny światowej. Wkrótce to samo zrobią z całym obozem wraz z przylegającym kamieniołomem.

Niemy świadek historii

Drzewo pamięci, to ponad 100-letni dąb szypułkowy, który kiedyś rósł na skarpie nad „ścianą śmierci”, miejscem rozstrzeliwania więźniów obozu. Obecnie w muzeum drzewo (które wiele lat temu uschło, mimo wieloletnich zabiegów pielęgnacyjnych dendrologa) znajduje się przy „Miejscu Upamiętnień”. Rozłożysty dąb szypułkowy jest martwy od lat 90-tych i ulega rozkładowi. 

Pracownicy muzeum zdają sobie sprawę, że wkrótce całkowicie się rozpadnie. Dlatego zamierzają, dzięki dokumentacji stworzonej przez naukowców PWr, zrobić jego metalowy odlew.

- Poprosiliśmy o pomoc naukowców PWr, którzy zeskanowali dla nas drzewo pamięci i stworzyli model w 3D. Ten dąb jest ważnym elementem Muzeum Gross-Rosen, bowiem z racji usytuowania jest niemym świadkiem historii. Liczymy, że kiedyś powstanie metalowy odlew i tym samym dzięki pracy naukowców PWr nasz dąb dostanie drugie życie – opowiada Elżbieta Kopeć z Muzeum Gross-Rosen.

Dokładne skanowanie i półtora miliarda punktów

Nad skanem drzewa i modelem 3D pracowali dr inż. Damian Kasza i dr inż. Jarosław Wajs z Wydziału Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii PWr, którzy na miejscu zeskanowali drzewo, a następnie już na uczelni opracowali model 3D.

- Staraliśmy się bardzo dokładnie zeskanować dąb. Do tego celu wykorzystaliśmy system pomiarowy wyposażony w skaner impulsowy. W czasie prac terenowych zebraliśmy blisko 1,5 miliarda punktów (dane pomiarowe ze skanera określa się mianem chmury punktów), aby bardzo dokładnie oddać nie tylko strukturę i fakturę drzewa, ale i całego pobliskiego otoczenia. Dzięki zastosowaniu wysokiej klasy instrumentów pomiarowych uzyskaliśmy finalny produkt, który był nie tylko metryczny, ale również posiadał referencję globalną. Dzięki temu zeskanowane obiekty posiadają swoje współrzędne. Po ich zamodelowaniu i udostępnieniu np. poprzez aplikację Google Earth można je oglądać na terenie reprezentującym Muzeum Gross-Rosen – opowiada dr Damian Kasza.

Drzewo w 3D i jego metalowy odlew

Już na uczelni młodzi naukowcy rozpoczęli tworzenie modelu 3D. Ten proces jest zarówno czaso- jak i pracochłonny. Surowy skan należy najpierw oczyścić z tzw. „szumów pomiarowych” (głównie są to błędnie pomierzone punkty), a potem dobrać odpowiedni algorytm w celu wymodelowania wektorowej struktury znanej jako siatka mesh. To powierzchnia złożona z trójkątów, która jako produkt finalny może być wykorzystana do wykonania odlewu czy druku na drukarce 3D.

Podobny metalowy odlew drzewa – wiązu, który również był niemym świadkiem historii ale nie wytrzymał próby czasu, stoi w Muzeum na Pawiaku w Warszawie.

Pracownicy muzeum prześledzili rozwiązania jakie zastosowano wobec tamtejszego wiązu. Próbowano tam wstrzykiwać w strukturę drzewa różne specyfiki. Mimo wszystkich tych kosztownych zabiegów, udało się tylko przedłużyć jego życie o kilka lat.

Do zeskanowania cały obóz i kamieniołom

Nasi naukowcy z W6 przygotują dodatkowo skany całego Muzeum Gross-Rosen wraz z historycznym kamieniołomem, w którym pracowali i ginęli więźniowie. Później powstanie makieta architektoniczna dla osób niedowidzących i niewidzących, aby ludzie z dysfunkcją wzroku również mogli poznać muzeum.

- Chcemy dostosować muzeum dla osób z niepełnosprawnościami. W ramach tych prac powstaną m.in. audioprzewodniki w sześciu językach z audiodeskrypcję. Uświadomiliśmy sobie, że teren muzeum jest trudny do przedstawienia osobom niewidzącym. Gross-Rosen to duży, otwarty teren – ponad 44 ha, który nawet trudno opisać słowami. Powstał więc pomysł makiety architektonicznej całego terenu, którą osoba niewidząca będzie mogła poznać za pomocą dotyku. Podstawą wykonania takiej makiety będzie skan 3D, który wykonają dla nas - jak wcześniej - pracownicy PWr – tłumaczy Elżbieta Kopeć.

Makieta musi być trwała, odporna na panujące warunki atmosferyczne i powinna zapewniać możliwość utrzymania jej w odpowiednim stanie. Z tego powodu powszechnie stosowanym materiałem do tworzenia makiet jest brąz posiadający w swoim składzie miedź czyli metal o silnych własnościach przeciwdrobnoustrojowych. Następnie model makiety może być podstawą do stworzenia odlewu.

ula