Dr inż. Szymon Zelewski z W11 najbliższe dwa lata spędzi w Cavendish Laboratory, University of Cambridge, gdzie będzie badać mechanizmy rekombinacji niepromienistej w materiałach perowskitowych. Naukowiec jest laureatem 3. edycji Programu im. Mieczysława Bekkera finansowanego przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej.

Naukowiec planuje rozpocząć stypendium w Wielkiej Brytanii we wrześniu tego roku i liczy, że pandemia mu w tym nie przeszkodzi. Na Uniwersytecie w Cambridge spędzi dwa lata. Dr Szymon Zelewski już wcześniej nawiązał współpracę z tym uniwersytetem, dlatego możliwość realizowania tam projektu bardzo go cieszy. Ta współpraca już zaowocowała dwoma artykułami naukowymi dotyczącymi przejść fazowych w perowskitach (Influence of Grain Size on Phase Transitions in Halide Perovskite Films, Phase-Transition-Induced Carrier Mass Enhancement in 2D Ruddlesden–Popper Perovskites).

Cambridge i Wrocław, dwa ulubione miejsca

- Byłem na Uniwersytecie w Cambridge kilka dni i zakochałem się w tym miejscu, podobnie jak we Wrocławiu, dawno temu podczas wycieczki szkolnej. Wtedy postanowiłem, że będę tu studiował i udało się. Teraz realizuje kolejne marzenie, jadę do Cambridge. Bardzo mi odpowiada naukowa atmosfera jaka panuje na tamtym kampusie. Mam poczucie, że można się tam znakomicie rozwijać i wymieniać myślą naukową. To bardzo inspirujące – opowiada 30-letni naukowiec.

Projekt, którym młody naukowiec będzie się zajmować, dotyczy badań zjawisk niepromienistych materiałów perowskitowych. Materiały te robią obecnie furorę w nauce, zwłaszcza jeśli chodzi o fotowoltaikę, która jako alternatywne źródło energii, jest bardzo ważnym strategicznym kierunkiem badań na skalę globalną.

- Będę badał właściwości materiałów perowskitowych, które są bardzo tanie w produkcji. Można w prosty sposób sterować ich właściwościami fizycznymi. Dzięki temu, że ich przetwarzanie nie wymaga drogiej technologii, cieszą się ogromnym zainteresowaniem – opowiada dr Szymon Zelewski

Tani i popularny jak materiał perowskitowy 

Stypendysta uważa, że popularność materiałów perowskitowych i ich szybki rozwój może wpłynąć na cenę paneli fotowoltaicznych, które obecnie nie należą do najtańszych. Komercyjnie rozwijają się dwie ścieżki: jedna bazuje na tym, aby w całości wykorzystywać te materiały perowskitowe w fotowoltaice. Druga bardziej bezpieczna i kompromisowa zachęca do pokrywania już istniejących paneli krzemowych cienką warstwą perowskitową, bo to powoduje zwiększenie wydajności paneli już istniejących bardzo małym kosztem.

- Materiały perowskitowe są uważane za takie rewolucyjne materiały półprzewodnikowe, bo można je wykorzystywać i do fotowoltaiki i do wszelkiego rodzaju czujników, do detektorów rentgenowskich czy diod świecących w telewizorach. Są to bardzo uniwersalne materiały z szerokim zastosowaniem. Natomiast ja będę badać ich podstawowe właściwości fizyczne w celu oceny czynników ograniczających wydajność i żywotność urządzeń, tzw. procesy rekombinacji niepromienistej – tłumaczy dr Szymon Zelewski.

Grupa, w której będzie pracować naukowiec z Polski dynamicznie się rozwija i liczy ok. 30 osób, które będą pracować w znakomicie wyposażonych laboratoriach. Szefem będzie dr Samuel Stranks, laureat wielu prestiżowych nagród oraz jeden z najczęściej cytowanych badaczy na świecie.

Od nauki trudno się oderwać

Pytany o hobby, co lubi robić po pracy dr Szymon Zelewski uśmiecha się z zakłopotaniem. Jego pasją i największym hobby jest nauka, którą najchętniej zajmuje się cały czas. Jako hobby traktuje również obecnie elektronikę, swoje pierwotne wykształcenie.

- Trudno mi się oderwać od nauki, która jest moją pasją ale jak już muszę się rozerwać, to wypoczywam na łonie natury – śmieje się sam z siebie młody naukowiec.

Dr inż. Szymon Zelewski jest absolwentem Wydziału Elektroniki PWr. W 2015 r. rozpoczął studia doktoranckie na WPPT dołączając do laboratorium Optycznej Spektroskopii Nanostruktur. Rozwinął spektroskopię fotoakustyczną jako niekonwencjonalną metodę badania widm absorpcyjnych nowoczesnych materiałów i struktur półprzewodnikowych, otwierając tym samym nowy obszar badań na PWr. Efekty prac zostały zwieńczone obronioną w 2019 r. z wyróżnieniem pracą doktorską. Obecnie prowadzi badania mechanizmów transportu ciepła wykorzystując pokrewne eksperymentalne techniki fototermiczne. Obok stypendium im. Bekkera był również laureatem stypendium START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej i stypendium dla młodych naukowców MNiSW.

Pochodzi z Beskidów, z okolic Bielska Białej a dokładnie z Kęt, gdzie skończył szkołę podstawową i liceum. Rodzinną miejscowość opuścił dopiero gdy wyjechał na studia we Wrocławiu.

135 naukowców pracujących na polskich uczelniach i jednostkach naukowych otrzymało stypendia NAWA na wyjazdy naukowe do najlepszych zagranicznych uczelni i ośrodków naukowo-badawczych na świecie. Swoje projekty naukowe realizować będą w zagranicznych ośrodkach naukowych w 26 krajach m.in. w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Australii czy Japonii. W czasie pobytów trwających od 3 do 24 miesięcy będą wspólnie z zagranicznymi naukowcami realizowali projekty naukowe lub staże podoktorskie i rozwijali międzynarodową współpracę.

NAWA w ramach Programu im. Bekkera wspiera naukowców ze wszystkich dziedzin nauki. Wśród tegorocznych stypendystów największa grupa reprezentuje nauki przyrodnicze (44 osoby). Pozostałe dziedziny to: nauki społeczne (30 osób), nauki inżynieryjne i techniczne (28 osób), nauki humanistyczne (16 osób), nauki medyczne i o zdrowiu (13 osób), nauki rolnicze (4 osoby). 59 stypendiów zostało przyznanych kobietom (44 %), a 76 mężczyznom.

W sumie w ramach rozstrzygniętych dotychczas trzech edycji Programu im. Bekkera stypendystami NAWA otrzymało ponad 400 naukowców. Laureaci poprzednich edycji przyznają, że wyjazd na stypendium NAWA miał znaczący wpływ na ich rozwój naukowy.

Ula Małecka