Laureaci ogólnopolskiego finału konkursu Saint-Gobain Architecture Student Contest (fot. organizatorzy konkursu)

Aleksandra Tądel i Magdalena Strauchmann z Wydziału Architektury PWr zwyciężyły w ogólnopolskim etapie konkursu Saint-Gobain Architecture Student Contest. Od 10 czerwca będą reprezentować Polskę w międzynarodowym finale w stolicy Finlandii. W krajowym etapie nasze studentki i studenci zdominowali konkurs – zajmując także drugie i trzecie miejsce oraz zdobywając wyróżnienia.

Uczestnicy konkursu projektowali osiedle mieszkaniowe w Helsinkach – w pobliżu Viikki Research Farm i Veterinary Teaching Hospital, będących częścią Uniwersytetu Helsińskiego.

Ich koncepcje musiały uwzględniać istniejące elementy krajobrazu i plan rozwoju uczelni, co dodatkowo komplikowało zadanie. Miały integrować budynki z sąsiadującymi strukturami, okoliczną zielenią oraz z infrastrukturą edukacyjną i badawczą, aby tworzyć spójną i funkcjonalną przestrzeń miejską.

Jak podkreślają organizatorzy konkursu, dodatkowym wyzwaniem było uwzględnienie oczekiwań i potrzeb różnych użytkowników terenów uniwersyteckich (studenci, wykładowcy i odwiedzający). Proponowane obiekty miały gwarantować wysoki komfort życia i pracy oraz m.in. wpisywać się w zrównoważony rozwój i gwarantować redukcję śladu węglowego, a także wykorzystywać cyrkularne materiały budowlane.

Osiedle zmieniające się według potrzeb

Najlepiej z tym zadaniem poradziły sobie Aleksandra Tądel i Magdalena Strauchmann, studentki Wydziału Architektury PWr. Swój projekt „Rurban Habitat” przygotowały pod opieką dr inż. arch. Elżbiety Komarzyńskiej-Świeściak i dr. inż. arch. Marka Lambera.

Ich koncepcja nie tylko zdobyła główną nagrodę w konkursie, ale także wyróżnienie w kategorii design.

– Smak, elegancja, estetyka, równowaga  treści w stosunku do formy, jasność i spójność przekazu. Praca przyciągająca uwagę, wokół której nie da się przejść obojętnie. Wbija się w pamięć – komentował Michał Ciesielski z Saint-Gobain w Polsce i Ukrainie, który wręczył wyróżnienie zespołowi w kategorii design.

A architektka Ewa P. Porębska, członkini jury, uznana krytyczka i kuratorka, uzasadniała nagrodę główną, podkreślając m.in. fakt, że projekt zagospodarowania terenu szczegółowo uwzględniał potrzeby różnych grup społecznych: – Są tu zarówno miejsca dla dzieci, jak i strefy fitness, sportu i rekreacji. Co najważniejsze, wszystkim  stwarza świetne warunki do mieszkania, odpoczynku i pracy twórczo-badawczej. Na podkreślenie zasługuje również szacunek dla miejsca i jego bioróżnorodności – dodawała.

Autorki pracy, Aleksandra i Magdalena, zaznaczają, że lokalizacja osiedla w dawnej wiosce Vikki, a obecnie w przestrzeni kampusu uczelni, stała się punktem wyjścia do dalszych działań. Stąd w nazwie ich projektu „rurban” = rural + urban.

– Zaproponowałyśmy kompaktową formę typu „core house”, bazującą na ścieżce słońca, wpisującą się w istniejący układ drzew i otwierającą się na krajobraz rezerwatu przyrody. Pozwoliło nam to na maksymalne wykorzystanie światła dziennego, którego bardzo brakuje w Finlandii - opowiadają.

W centrum swojego kompleksu zaproponowały strefę wodną z saunami (jako że ta forma spędzania czasu jest silnie zakorzenioną w kulturze fińskiej tradycją, która miałaby też łączyć mieszkańców habitatu).

W parterze zaprojektowanych obiektów mieściłyby się lokalne usługi: rzemieślnicze piekarnie, osiedlowy warsztat, a także coworkingi umożliwiające pracę zdalną.

– Ze względu na powiązania funkcjonalne z uniwersytetem i przeważającą społeczność studencką, parter istniejącego już w tym miejscu budynku proponujemy zaadaptować na „fabrication laboratory”, czyli przestrzeń badawczo-twórczą – dodają. – Inspiracją był tu dla nas fenomen fińskich bibliotek, w których oprócz książek mamy dostęp do innowacyjnych sprzętów i stref warsztatowych. 

Studentki zaznaczają też, że analizy, które prowadziły, przygotowując swój projekt, uświadomiły im szybko zmieniające się potrzeby mieszkańców. – A w związku z tym także to, jak szybko architektura powinna odpowiadać na zachodzące zmiany  – podkreślają.

Dlatego zaproponowały „core house”, który w myśl idei Open Building, pozwalałby na zmienne adaptowanie przestrzeni wraz z upływem czasu. Studentki zaprojektowały moduły mieszkalne o różnych scenariuszach adaptacji, angażujące mieszkańców w tworzenie indywidualnej przestrzeni mieszkalnej.

– Core, czyli rdzeń, tworzy półprywatna przestrzeń sąsiedzka w formie bioklimatycznej szklarni, zarządzanej przez mieszkańców – opowiada Aleksandra. – Istniejący budynek zaprojektowałyśmy analogicznie, wykorzystując istniejące rdzenie – trzony komunikacyjne, nadbudowując i rozbudowując formę.

– Zwiększa to efektywność budynku, maksymalnie wykorzystując jego potencjał. Potwierdziła to analiza LCA, czyli środowiskowej oceny cyklu życia – dodaje Magdalena. – A dodatkowo budynek zyskiwałby poza granicami oceny systemu, ze względu ponowne wykorzystanie struktury, recykling i odbudowę. Dlatego też wszystkie nowe struktury zaprojektowałyśmy tak, by w przyszłości mogły zostać rozbudowane, odbudowane lub poddane recyklingowi.  

Jak podkreślają autorki „Rurban Habitat”, zaprojektowane przez nie budynki miałyby niskie zapotrzebowanie na energię, a do tego mogły dzielić się nadwyżkami wyprodukowanej „zielonej energii”.

Studentki i studenci PWr na czołowych miejscach konkursu

W tegorocznej edycji konkursu nasze reprezentantki i reprezentanci zdominowali ogólnopolski etap Saint-Gobain Architecture Student Contest.

Drugie miejsce w konkursie zajęli Klaudia Bibrowska, Agata Czugała i Kacper Klaus z pracą „Vik”. Przygotowali ją pod okiem dr hab. inż. arch. Anny Bać, prof. uczelni i dr inż. arch. Lei Kazaneckiej-Olejnik.

Zaprojektowali budynki wielorodzinne, proponując wykorzystanie prefabrykowanych modułów CLT. Składane niczym statki w stoczni, tworzyłyby budynki sekcyjne, które łączyłyby „zielone” rozwiązania aktywne i pasywne. Bryły budynków dopasowałyby się do linijki słońca, a bufory cieplne maksymalizowałyby komfort termiczny.

Studenci przewidzieli także przebudowę istniejącego na działce budynku biurowego, projektując w nim pokoje dla studentów i naukowców z pobliskiego uniwersytetu, a także nową przestrzeń do pracy i nauki. Także w tym projekcie znalazłyby się fińskie sauny – wkopane w ziemię dla zminimalizowania strat ciepła.

Autorzy pracy zaproponowali także, by w murach historycznego muzeum znajdującego się na działce zaczęło działać targowisko, stanowiące szansę rozwoju dla Viikki.

Więcej na temat projektu.

Trzecim miejscem w konkursie doceniono Marię Królak, Zofię Zielińską i Daniela Miklisa za projekt „ResiNEST”, wyróżniony także w kategorii innowacje. Także ta praca została przygotowana pod opieką dr hab. inż. arch. Anny Bać, prof. uczelni i dr inż. arch. Lei Kazaneckiej-Olejnik.

Nazwa projektu bezpośrednio nawiązuje do jego celu, jako że pochodzi z połączenia angielskich słów: „resilience” (rezyliencja) i „nest” (gniazdo). Jego autorzy postawili na wykorzystanie istniejących osi i zabudowy oraz minimalną ingerencję w teren. Szczególną uwagę zwracali na cyrkularność materiałów takich jak ziemia i beton z rozbiórek. Postawili na modularność formy w celu jej przyszłej adaptacji oraz rozbudowy planowanej do 2100 roku. Zaproponowali rozwiązania zapewniające komfort termiczny, odpowiednie przewietrzanie i zacienianie.

Więcej na temat projektu.

Wyróżnienie w kategorii zrównoważony rozwój trafiło natomiast do Martyny Chudalewskiej, Agaty Szubert i Lucjana Jaszczaka za projekt „Sunrise Avenue”. Nad projektem czuwały także dr hab. inż. arch. Anna Bać, prof. uczelni i dr inż. arch. Lea Kazanecka-Olejnik.

Jego autorzy skupili się na – jak podkreślają – najważniejszej potrzebie mieszkańców Finlandii, czyli słońcu. – Znajdujemy je w: najlepszym doświetleniu wszystkich mieszkań, buforze cieplnym znajdującym się w przestrzeni publicznej wraz z najważniejszymi usługami oraz korytarzach ze specjalnie zaprojektowanymi świetlikami zapewniającymi wentylację i dostęp do światła – opowiadają.

Po przeprowadzeniu ankiet wśród studentów Viikki studenci zaproponowali kolejne miejsca, w których można cieszyć się promieniami słonecznymi, czyli użytkowe poddasza z ogrodami, miejscami do relaksu, nauki i zabawy.

Ich projekt zakłada także powstanie centrum uzdrowiskowego mieszczącego się na terenie zabytkowego muzeum. Autorzy koncepcji postawili też na wykorzystanie m.in. algi, PCM i perowskitów.

Tegoroczna edycja Saint-Gobain Architecture Student Contest była już 19. Każdego roku zadanie konkursowe jest inne, ale – jak zaznaczają organizatorzy – cel pozostaje ten sam: przywrócić do życia zdegradowaną miejską przestrzeń, jednocześnie ograniczając emisje gazów cieplarnianych oraz zapewniając efektywność energetyczną i wysoki standard użytkowania.

Więcej informacji na temat konkursu na jego stronie internetowej.

lucy