Dr hab. inż. Andrzej Żak, prof. uczelni (Wydział Chemiczny) oraz dr inż. arch. Tomasz Broma (Wydział Architektury) zostali wyróżnieni Nagrodą Prezesa Rady Ministrów za osiągnięcia w zakresie działalności naukowej w roku 2023.

Nagrody Prezesa Rady Ministrów przyznawane są od 1994 roku. Premier może przyznać w danym roku nie więcej niż 45 nagród, w tym maksymalnie 25 za rozprawy doktorskie, dziesięć za wysoko ocenione osiągnięcia będące podstawą nadania stopnia doktora habilitowanego i tyle samo za osiągnięcia w zakresie działalności naukowej, w tym twórczości artystycznej lub działalności wdrożeniowej. W tym roku wyróżniono 43 osoby, w tym dwie z Politechniki Wrocławskiej.

Nagroda za cykl publikacji

Prof. Andrzej Żak (Wydział Chemiczny) został nagrodzony w kategorii wysoko ocenione osiągnięcia naukowe będące podstawą nadania stopnia doktora habilitowanego. Nagrodę Prezesa Rady Ministrów 2023 przyznano mu za dwa cykle publikacji.

W pierwszym z nich („Wykorzystanie i rozwój technik transmisyjnej mikroskopii elektronowej in situ do obrazowania przemian i oddziaływań w ciele stałym i cieczach”) zgłębiał tematykę bezpośrednich obserwacji dynamicznych i oddziaływania na analizowaną materię wewnątrz mikroskopów elektronowych.

– Pozwoliło to m.in. na bezpośrednią obserwację procesów przeciwdrobnoustrojowej terapii fotodynamicznej, jednej z metod leczenia antybiotykoopornych infekcji bakteryjnych – wyjaśnia prof. Andrzej Żak. – Inne z eksperymentów dotyczyły przemian zachodzących podczas obróbki cieplnej stali oraz innych materiałów metalicznych.

W drugim cyklu („Mikrostrukturalna charakteryzacja materiałów budowlanych z użyciem technik skaningowej mikroskopii elektronowej i analizy obrazu”) badacz z W3 zajmował się problematyką elektronowego obrazowania materiałów budowlanych, takich jak kompozyty cementowe lub żywice epoksydowe. Jego prace pozwoliły na lepsze skorelowanie obserwowanych mikrostruktur z porowatością i właściwościami mechanicznymi otaczających nas materiałów.

Dr hab. inż. Andrzej Żak, prof. uczelni z Politechniką Wrocławską jest związany od blisko 10 lat. Doktorat obronił na Wydziale Mechanicznym w 2019 r., a od ponad dwóch lat pracuje w Instytucie Materiałów Zaawansowanych Wydziału Chemicznego.

Z dyscypliną inżynieria materiałowa jest związany od momentu jej powstania w 2021 r. Przez całą swoją karierę skupia się na wykorzystaniu i rozwoju technik skaningowej (SEM) i transmisyjnej (TEM) mikroskopii elektronowej, ze szczególną sympatią dla technik in situ TEM. Bardzo ceni złożone eksperymenty obserwacyjne, które wymagają stworzenia niekonwencjonalnej konfiguracji eksperymentalnej wewnątrz mikroskopu elektronowego.

Aktualnie przebywa na stażu naukowym w Massachusetts Institute of Technology (MIT) w Stanach Zjednoczonych, gdzie w ramach stypendium Fulbrighta realizuje projekt łączący oddziaływanie materii ze światłem i elektronami. W swojej pracy lubi podejmować nowe wyzwania z zakresu odległych od siebie dyscyplin naukowych.

Jest członkiem Academii Iuvenum Politechniki Wrocławskiej, Polskiego Towarzystwa Mikroskopii, a także jednym z założycieli Komisji Inżynierii Materiałowej przy Wrocławskim Oddziale Polskiej Akademii Nauk.

Autorski model

W kategorii wyróżniająca się rozprawa doktorska laureatem został dr inż. arch. Tomasz Broma (Wydział Architektury). Doceniono go za rozprawę „Model Warstw Materialnych jako metoda analizy i projektowania kształtu formy strukturalnej obiektu architektonicznego”.

Praca podejmuje tematykę materialności architektury wraz z powiązaniem tego zagadnienia z metodologią projektowania architektonicznego. – Opisałem swój autorski Model Warstw Materialnych, który obrazuje oddziaływanie materiału na obiekt architektoniczny – opowiada dr Tomasz Broma. – Model, poprzez wieloaspektową analizę materiału, umożliwia badanie i odkrywanie potencjalnych kierunków kształtowania formy obiektów architektonicznych, budowania ich relacji z otoczeniem, spostrzegania przez odbiorcę oraz regulowania środowiska wewnętrznego.

W rozprawie laureata przedstawione zostały także praktyczne zastosowania modelu. Wyprowadzona została m.in. autorska metodyka twórczego kształtowania formy strukturalnej, osadzająca proces projektowy w ściśle materialnym podejściu. – Z jej użyciem o wybrany materiał można oprzeć idee i rozwiązania projektowe, które z tego materiału mogą zostać wywiedzione, poprzez ten materiał wyrażane i z jego użyciem zrealizowane – dodaje naukowiec z W1.

Dr inż. arch. Tomasz Broma nagrodzony doktorat obronił w listopadzie 2023 r. Od 2021 r. jest pracownikiem Wydziału Architektury, gdzie prowadzi kursy projektowe z zakresu zabudowy usługowej oraz jedno- i wielorodzinnej.

W działalności naukowej zgłębia tematykę znaczenia materiału w architekturze. Przede wszystkim interesują go wielowątkowe relacje pomiędzy materiałem i obiektem architektonicznym, a także poszukiwanie metod okrywania szeroko rozumianego potencjału materiałów.

Obecnie skupia się na zagadnieniu ustrojów monomateriałowych oraz ich przydatności i zakresu zastosowania. Problematykę tę przekłada również na praktykę projektową. Jest współautorem licznych projektów architektonicznych, a także laureatem wielu indywidualnych i zespołowych nagród w konkursach krajowych i międzynarodowych.

Równolegle pracuje zawodowo we współprowadzonej wraz z Jerzym Adamiczką i Bartoszem Adamiczką pracowni architektonicznej Adamiczka·Broma.