Politechnika Wrocławska jako pierwsza polska uczelnia techniczna kształci przyszłych lekarzy. To, co w naszym kraju jest nowością, na zachodzie jest standardem. Na Politechnice Monachijskiej (Technical University of Munich, TUM) połączenie medycyny i inżynierii przynosi spektakularne efekty. Niemiecką uczelnię odwiedziła delegacja z PWr, by poznać tamtejsze rozwiązania i praktyki.

W Monachium, stolicy Bawarii, od 550 lat medycyna - jako kierunek studiów - jest obecna na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana (Ludwig-Maximilians-University, LMU). W 1968 roku na tamtejszej politechnice zdecydowano się jednak na założenie własnego Wydziału Medycznego. Nie był to łatwy proces. – Istniały obawy o finansowanie pozostałych wydziałów – wspomina prof. Wolfgang A. Herrmann, były rektor TUM. – Na samym początku przeciwko tej decyzji był nawet senat uczelni.

Politechnika w Monachium uznawana jest za jedną z czołowych politechnik w Europie. Wśród jej pracowników jest 16 laureatów Nagrody Nobla (z chemii, fizyki i medycyny). Uczelnia ta, podobnie jak i Politechnika Wrocławska, charakteryzuje się różnorodnością wydziałów, co sprzyja interdyscyplinarnej współpracy.

Dziś kształceniem lekarzy w Niemczech zajmują się m.in uczelnie techniczne w: Dreźnie, Hanowerze czy Aachen. – To pogranicze między inżynierią a medycyną jest bardzo atrakcyjne naukowo – przyznaje prof. Arkadiusz Wójs, rektor PWr. – Ważne jest również, by inżynierowie w procesie kształcenia mieli humanizujący kontakt z innymi obszarami nauki, a lekarze kształcili się w dostępie do technologii – dodaje prof. Wójs

W poszukiwaniu inspiracji

Do Monachium, na zaproszenie tamtejszych władz, wybrała się ośmioosobowa delegacja z PWr.  Oprócz rektora prof. Arkadiusza Wójsa w jej skład weszli także: prof. Dariusz Łydżba, prorektor ds. współpracy, dr hab. Dariusz Jagielski, prof. uczelni, dziekan Wydziału Medycznego, prof. Tomasz Roleder, prodziekan ds. klinicznych i nauki Wydziału Medycznego, prof. Waldemar Banasiak, przewodniczący rady dyscypliny naukowej Nauki Medyczne, prof. Robert Iskander. dyrektor HealthTech Synergy Hub, prof. Katarzyna Chojnacka, pełnomocniczka rektora ds. współpracy europejskiej oraz dr inż. Anna Górecka, dyrektorka Akademickiego Inkubatora Przedsiębiorczości.

Podczas trzydniowej wizyty skupiono się na rozwoju nowatorskich programów edukacyjnych, wspieraniu innowacji i przedsiębiorczości oraz prowadzeniu badań translacyjnych, wpływających na praktykę kliniczną. Doświadczenia te mają być inspiracją dla rozwoju Wydziału Medycznego PWr, w szczególności w obszarach medycyny cyfrowej, wykorzystania danych i sztucznej inteligencji w diagnostyce oraz terapii.

– Naszą uwagę zwróciły innowacyjne metody nauczania, w tym użycie technologii 3D, rzeczywistości rozszerzonej i wirtualnej w edukacji medycznej, zwłaszcza anatomii – mówi dziekan Wydziału Medycznego PWr dr hab. Dariusz Jagielski, prof. uczelni. –  Takie połączenie tradycyjnych i nowoczesnych technik edukacyjnych demonstruje, jak technologia może wzbogacić klasyczne podejście do nauki, czyniąc je bardziej interaktywnym i przystępnym dla studentów. 

Na tamtejszej politechnice działa m.in. Centrum Edukacji Medycznej, znane z innowacyjnych programów nauczania. Studenci mają okazję do nauki anatomii zarówno w formacie klasycznym, jak i poprzez zaawansowane narzędzia cyfrowe. Szczególne miejsce w nauczaniu anatomii ma tam zastosowanie technik cyfrowych. Mowa tu o druku 3D, rzeczywistości rozszerzonej (AR) i wirtualnej (VR) umożliwiającej studentom zrozumienie budowy i funkcji różnych struktur anatomicznych w sposób, który różni się od tradycyjnych metod nauczania.

Interdyscyplinarność jako wzór

Współpraca inżynierów z lekarzami na TUM przynosi rozwiązania, które zwiększają precyzję, bezpieczeństwo i skuteczność procedur medycznych.

Dzięki fizykom i chemikom powstały innowacje medyczne, w tym zaawansowane techniki diagnostyczne, np. w technologii MRI. Przeznaczona do tego jednostka neuroinżynieryjna integruje inżynierię elektroniczną z neurologią. Badania interdyscyplinarne w medycynie nuklearnej odgrywają dużą rolę w leczeniu nowotworów. Wiedzę w obszarze fizyki, biologii, chemii i inżynierii wykorzystuje się w rozwoju zaawansowanych technik precyzyjnego obrazowania zmian nowotworowych i kierowaniu terapii radioizotopowej bezpośrednio do komórek rakowych.

– Musimy pamiętać, że te spektakularne sukcesy są owocem dziesiątek lat pracy – zaznacza prof. Waldemar Banasiak, przewodniczący dyscypliny nauki medyczne na PWr. – My teraz musimy oprzeć się raczej na naszych mocnych stronach w medycynie, takich jak: zagadnienia sercowo-naczyniowe czy onkologiczne, tematy związane z obrazowaniem czy farmakologią i w tych obszarach zapraszać inżynierów do wspólnych projektów.

Delegacja z PWr spotkała się czołowymi ekspertami TUM i innych miejscowych ośrodków naukowych. W tym gronie znaleźli się m.in. prof. Wolfgang A. Herrmann (były długoletni rektor TUM), prof. Nikolai Klymiuk (TUM School of Medicine and Health), prof. Thomas Gudermann (dziekan Wydziału Medycznego na LMU) oraz prof. Markus Schwaiger (były dyrektor medyczny i przewodniczący zarządu Klinikum rechts der Isar TUM). Nasi przedstawiciele zwiedzili też Munich Urban Colab, innowacyjne centrum startupowe dla inteligentnych rozwiązań miejskich oraz uczestniczyli w interaktywnych sesjach z przedstawicielami TUM Venture Lab Healthcare oraz Centrum Edukacji Medycznej TUM.

– Jestem przekonana, że czas spędzony w Monachium zainspiruje nas do kolejnych etapów rozwoju Wydziału Medycznego – mówi prof. Katarzyna Chojnacka. – Współpraca ta otwiera nowe horyzonty w zakresie edukacji, badań i praktyki klinicznej oraz stanowi istotny krok w kierunku dalszego rozwoju uczelni na styku medycyny i technologii. A co za tym idzie na wzmocnienia pozycji PWr w zakresie innowacji oraz badań interdyscyplinarnych, zarówno na arenie krajowej, jak i międzynarodowej – dodaje prof. Chojnacka.

***Wydział Medyczny Politechniki Wrocławskiej

Obecnie na kierunku lekarskim Wydziału Medycznego Politechniki Wrocławskiej mamy 60 studentów. Każdy z nich od I semestru studiów posiada swojego tutora, którym jest doświadczony lekarz, a zajęcia w ramach tutoringu odbywają się również w szpitalach partnerskich.

Studenci kształcą się pod okiem 69 nauczycieli akademickich, w tym 16 profesorów tytularnych i 19 profesorów uczelni. Na wydziale pracuje też 12 osób w administracji i siedmiu ekspertów z różnych dziedzin medycyny. Przedmioty przedkliniczne dla kierunku lekarskiego prowadzi dodatkowo 60 nauczycieli akademickich zatrudnionych na innych wydziałach PWr.

Docelowo liczba nauczycieli na Wydziale Medycznym ma wzrosnąć do co najmniej 250 osób reprezentujących dziedzinę nauk medycznych i nauk o zdrowiu. Tylko w ostatnim czasie swoją kadrę medyczną wzmocniliśmy o wykwalifikowanych: anatoma, patomorfologa, a także specjalistów z wieloletnim stażem w pracy klinicznej i nauczaniu anatomii prawidłowej.

Kształcenie odbywa się zgodnie z obowiązującymi standardami kształcenia w nowoczesnych laboratoriach i szpitalach. Dysponujemy m.in. najnowocześniejszą w Polsce Pracownią Mikroskopii Wirtualnej wyposażoną w specjalny system emisji obrazu w rozdzielczości 4D, w której uczymy histologii. Trwają już zajęcia praktyczne dla studentów z „Elementów pielęgniarstwa i opieki medycznej. Pierwsza pomoc medyczna”. Realizowane są one w wielospecjalistycznych szpitalach partnerskich PWr (gdzie studenci mają bezpośredni kontakt z pacjentami) oraz w Centrum Symulacji Medycznej.

Ponadto na wydziale działają specjalistyczne laboratoria medyczne (Anatomii Topograficznej i Fizjologii Człowieka; Fizjologii Człowieka, Anatomii Prawidłowej i Topograficznej Wirtualne Prosektorium Laboratorium Sekcji Żywych Tkanek; Wirtualnej Mikroskopii. Na potrzeby kierunku lekarskiego studenci i pracownicy W14 mają dostęp także do uczelnianych pracowni, takich jak: Laboratorium Biofizyki, Laboratorium Biochemii, Laboratorium Chemii Biologicznej i Bioobrazowania.

W miarę rozwoju oferty badawczo-dydaktycznej będą powstawały kolejne laboratoria i pracownie, zgodnie z planem strategicznym budowy na uczelni pełnoskalowego Collegium Medicum.

Nasi studenci mają dostęp do dwóch prosektoriów, które znajdują się w 4. Wojskowym Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu oraz w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. Gromkowskiego we Wrocławiu.

Do prowadzenia zajęć z anatomii prawidłowej z elementami anatomii topograficznej zostały zakupione wszystkie niezbędne preparaty, takie jak np.: modele kostne, modele poszczególnych struktur anatomicznych i całe korpusy. Mamy też nowoczesną interaktywną aplikację anatomiczną 3D w języku polskim oraz zamówiliśmy tzw. kadawery, czyli ciała ludzkie utrwalone przez plastynację. Ich dostawa nastąpi w marcu 2024 r.

Dysponujemy pełną listę podręczników opisanych w kartach przedmiotów. To 400 tytułów książek drukowanych (ok. 900 egzemplarzy) oraz 300 ebooków (zgodnie z sylabusami lub sugestiami). Uzyskaliśmy też dostęp do bazy AccessMedicine (zawierający m.in. 170 podręczników).