Zespół suchego oka jest już chorobą cywilizacyjną. Sprzyja temu nasz styl życia pełen ekranów smartfonów, komputerów i telewizji. To uciążliwe schorzenie badają dr hab. inż. Dorota Szczęsna-Iskander z Politechniki Wrocławskiej oraz dr n. med. Maria Muzyka-Woźniak z Ośrodka Okulistyki Klinicznej Spektrum we Wrocławiu.

Tak zwany film łzowy znajduje się na oku i zapewnia mu gładką powierzchnię, nawilżanie i odżywianie rogówki oraz ochronę przed ewentualnym zakażeniem. – Zbyt cienki lub niestabilny film łzowy prowadzi do stanu zapalnego powierzchni oka. To właśnie zespół suchego oka – tłumaczy dr hab. inż. Dorota Szczęsna-Iskander z Wydziału Podstawowych Problemów Techniki. Chory najczęściej odczuwa dyskomfort i zaburzenia widzenia, które często ograniczają jego aktywność życiową. Schorzenie dotyka miliony ludzi na świecie.

Zespół suchego oka może zostać też wywołany leczeniem, np. lekami wpływającymi na produkcję łez, czy procedurami chirurgicznymi. Zaćma według Światowej Organizacji Zdrowia stanowi główną przyczynę upośledzenia wzroku związaną z wiekiem. – Tutaj jedynym obecnie znanym rozwiązaniem jest zabieg chirurgiczny – wyjaśnia dr n. med. Maria Muzyka-Woźniak. Lekarze zauważyli, że po takim zabiegu, pacjenci często odczuwają suchość oka, która ustępuje do pół roku. Jedni mają szczęście i rekonwalescencja trwa najwyżej miesiąc, inni – pecha i zespół suchego oka oraz związane z nim dolegliwości zostają na dłużej.

Lipidy do boju!

Celem obu badaczek jest poznanie czynników ryzyka wpływających na rozwój pozabiegowego zespołu suchego oka i określenie zakresu niekorzystnych zmian zachodzących po chirurgii zaćmy na powierzchni oka. Pacjenci są poddawani kompleksowym badaniom okulistycznym przed i do pół roku po zabiegu.  

Do szczegółowego badania przyczyn i przebiegu pooperacyjnego suchego oka są w tym przypadku stosowane nowe techniki pomiarowe skupiające się na poszczególnych parametrach powierzchni oka, czyli m.in. składu łez czy obrazowaniu gruczołów i komórek wydzielających poszczególne warstwy filmu łzowego. – Nasza uwaga jest skupiona przede wszystkim na głębszym poznaniu roli warstwy lipidowej filmu łzowego, której budowa jest odpowiedzialna za szybkość wygładzania i za stabilność całego filmu na oku. – mówią badaczki.

Wiedza nabyta podczas badań pozwoli na głębsze poznanie przyczyn powstawania suchego oka oraz na opracowanie lepszych metod diagnostycznych, opartych na analizie danych medycznych  a nawet modelowaniu matematycznym. Ma to pomóc specjalistom na wybór najlepiej celowanej metody leczenia schorzenia.

Narodowe Centrum Nauki przyznało grant badawczy na projekt „Zespół suchego oka po chirurgii zaćmy jako platforma do opracowania wiarygodnych modeli choroby powierzchni oka wspierająca jej diagnostykę i ocenę”.