Joanna Zielińska, absolwentka architektury w języku angielskim, zdobyła pierwszą nagrodę w konkursie Dyplom Roku’ 16, organizowanym wspólnie przez wrocławski oddział SARP i Wydział Architektury PWr. Została nagrodzona za projekt otwartego targowiska połączonego z biurami i centrum kultury

W konkursie nominowano siedmiu absolwentów Wydziału Architektury i to spośród nich jury wyłoniło laureatów trzech nagród. Zgłoszone prace oceniali naukowcy z Wydziału Architektury naszej uczelni: dr Magdalena Baborska-Narożny, dr Maciej Hawrylak i dr Łukasz Wojciechowski oraz członkowie Stowarzyszenie Architektów Polskich: Tomasz Boniecki, Marta Mnich, Dariusz Sirojć i Sylwia Sikora.

Najlepszy projekt zdaniem jurorów przygotowała Joanna Zielińska, absolwentka architektury w języku angielskim. Jej praca „Anatomia nieformalnych przestrzeni, architektura dla handlu ulicznego” (promotor: dr Zenon Marciniak) została doceniona za ciekawe i spójne przekształcenie zaniedbanej przestrzeni publicznej w zdegradowanej dzielnicy Wrocławia oraz za czytelność przekazanego konceptu. 

Przestrzeń, która połączy ludzi
Joanna zaprojektowała otwarte targowisko połączone z budynkiem biurowymi i centrum kultury, które mogłoby powstać na Nadodrzu, na skrzyżowaniu ulicy Pomorskiej, placu Staszica, ul. św. Wincentego i pl. Strzeleckiego. – Uczyłam się w liceum, niedaleko tego miejsca, więc dość dobrze znam ten rejon miasta i jego problemy. Na pomysł projektu targowiska wpadłam, chodząc po… Poznaniu – opowiada. – Niemal na każdej ulicy napotykałam tam niewielkie targowiska i uliczne stragany, które ożywiały te miejsca. Przypomniałam sobie wtedy, że kiedy byłam w Danii, moją uwagę także zwróciły tego typu targowiska, obecne w każdej wolnej miejskiej przestrzeni. Pomyślałam, że we Wrocławiu bardzo ich brakuje. Mamy nielegalnych handlarzy, rozkładających swój towar na chodnikach i targowiska przenoszone do brzydkich blaszanych hal. I tak naprawdę nikt nie jest z tego zadowolony, bo klienci wolą robić zakupy po drodze do domu, na wolnym powietrzu, blisko miejsca, w którym mieszkają, a handlarze są często niezadowoleni z warunków, jakie oferują im hale.

Studentka postanowiła więc, że w ramach swojej pracy magisterskiej stworzy projekt obiektu, który połączy kilka funkcji (m.in. targową jako najważniejszą),  a tym samym stanie się przestrzenią integrującą lokalnych mieszkańców, a nawet miejscem charakterystycznym dla dzielnicy. – Każde miasto ma przynajmniej jedno, a zwykle kilka miejsc w pewnym sensie szczególnych, w których ludzie np. umawiają się na spotkanie. Projektując swój budynek, myślałam właśnie o tym, by stworzyć miejsce, będące punktem odniesienia dla Nadodrza – tłumaczy.

Sporo czasu poświęciła więc na lekturę socjologicznych badań dotyczących funkcji miejskich targowisk, a także na analizę uwarunkowań przestrzennych i funkcjonalnych wybranego przez siebie miejsca. Pozwoliło jej to opracować formę budynku uzupełniającą kwartałowy system zabudowy, która jedocześnie łączy Skwer Sybiraków z planowanym targowiskiem i przestrzeniami zielonymi przy ul. św. Wincentego. Zaprojektowała budynek o konstrukcji słupowej z żelbetu, którego górna część miałaby powstać z kratownicy przestrzennej, dzięki czemu nie sprawiałby wrażenia ciężkiej, masywnej bryły. Z daleka obiekt mógłby przypominać dużą bramę albo „pudełko” odwrócone do góry dnem, którego boczne ścianki wycięto.  

Do przestrzeni pod budynkiem – według projektu – można by było dostać się przez kilka przejść, co zapewniłoby swobodny przepływ ludzi.

W tej części na co dzień mogłoby działać targowisko, ale mogłaby być także wykorzystywana do weekendowych jarmarków świątecznych i jarmarków okolicznościowych (które poza straganami mają także dodatkowe atrakcje dla mieszkańców), festiwalów food trucków, różnych wydarzeń kulturalnych i koncertów na otwartym powietrzu czy sąsiedzkich festynów. Zadaszenie i obecność ścian zapewniałyby ochronę przez silniejszym wiatrem i deszczem, ale jednocześnie możliwość spędzania czasu na świeżym powietrzu. 

Wewnątrz budynku miałyby znaleźć się m.in.: punkt informacyjny i pomieszczenie dla administracji obiektu, niewielka kawiarnia, pomieszczenia na kontenery na śmieci dla handlarzy z targowiska oraz sala na obiekt gastronomiczny (knajpka lub bar) i miejsce na sklep. Co najważniejsze budynek miałyby także pomieszczenia biurowe oraz przestrzenie dla lokalnego centrum kultury.  – Zaprojektowałam miejsce, które miałoby łączyć mieszkańców i przyciągać ich – opowiada Joanna. – Dlatego założyłam stworzenie niewielkich przestrzeni biurowych, które zajęłyby nie duże korporacje ze swoimi open space’ami, ale osoby, które właśnie stawiają pierwsze kroki w biznesie i rozwijają swoje firmy. Stąd też w projekcie pomieszczenia dla centrum kultury, które organizowałoby różne inicjatywy w tej przestrzeni.

W projekcie Joanna przewidziała także podziemne parkingi i magazyny. Zaproponowała też zmiany w ruchu samochodów w okolicy.
Absolwentka Wydziału Architektury obecnie odbywa staż w niemieckim biurze architektonicznym Graft. W przyszłości nie wyklucza rozwijania swoich projektów związanych z handlem ulicznym w ramach rozprawy doktorskiej na Politechnice Wrocławskiej.

Prace nie tylko związane z Wrocławiem
Drugą nagrodę w konkursie Dyplom Roku’ 16 zdobyła Martyna Cyran za pracę „Obserwatorium rozpadu. Galeria Sztuki przy fortecy Cresmina” (promotor: dr inż. arch. Ada Kwiatkowska). Doceniono ją „za poetycki minimalizm formy i udaną interwencję w zastany krajobraz, niezaburzającą walorów widokowych miejsca ani nie konkurującą z historycznymi ruinami”.


Trzecią przyznano ex aequo – Wojciechowi Cebuli i Agnieszce Nowickiej.
Wojciecha Cebulę nagrodzono za „Dom sztuki. 500+1 Budynek jako manifest społeczno-polityczny” (promotor: dr inż. arch. Ada Kwiatkowska).

Natomiast Agnieszkę Nowicką za „Strategię ochrony i rozwoju zabytkowej dzielnicy stodół we Mstowie” (promotor: dr inż. arch. Marek Lamber)

Siedmiu absolwentów nominowanych w konkursie zostało też zgłoszonych do ogólnopolskiego konkursu o Doroczną Nagrodę Stowarzyszenia Architektów Polskich im. Zbyszka Zawistowskiego – Dyplom Roku 2016. Natomiast prace Wojciecha Cebuli, Mileny Fabickiej („Ekstremum dźwięku. Zespół pawilonów we Wrocławskim Porcie Miejskim”) i Joanny Zielińskiej zostały również zgłoszone do udziału w konkursie o Doroczną Polsko-Niemiecką Nagrodę Integracyjną BDA-SARP.
Lucyna Róg