Projekt misji eksploracji Księżyca opracowany m.in. przez studentów Politechniki Wrocławskiej zwyciężył w prestiżowym konkursie ESA Moon Challenge. Wystartowało w nim ponad 20 międzynarodowych zespołów z całego świata

Spośród zgłoszonych projektów Europejska Agencja Kosmiczna w połowie listopada wyłoniła trzy finałowe. Ich twórców zaprosiła do swojej siedziby w Holandii na sympozjum „Moon 2020-2030”, gdzie studenci przed członkami jury zaprezentowali przygotowane przez siebie koncepcje.

W środowe popołudnie poznaliśmy zwycięzców. Za najlepszy projekt misji eksploracji Księżyca ESA uznała HECATE (Human Exploration of Cis-lunar space via Assets Tele-operated from EML2). Stworzyło go 14 studentów z Włoch, Wielkiej Brytanii, Japonii, USA i Polski. Przedstawicielami naszego kraju w zespole byli Dorota Budzyń, Agata Mintus i Szymon Gryś, wszyscy z Politechniki Wrocławskiej, na co dzień działający w grupie Space is More.

Projekt HECATE zakłada umieszczenie załogowej stacji kosmicznej w punkcie libracyjnym Księżyca EML2. To miejsce, w którym przyciąganie Ziemi i Księżyca się równoważy, a zatem stacja przy minimalnym zużyciu energii utrzyma tam swoją pozycję w przestrzeni. Jednocześnie specyfika punktu libracyjnego pozwala na traktowanie go jako dogodny punkt tranzytowy. Wystarczy bowiem niewielka ilość energii, by wysyłać stamtąd astronautów czy sondy w odleglejsze miejsca w przestrzeni kosmicznej. To także dobre miejsce do obserwacji tzw. ciemnej strony Księżyca.

Ze stacji umieszczonej w tym miejscu astronauci mogliby swobodnie sterować robotami na powierzchni Księżyca. Nie musieliby polegać na przekazie z ziemskich satelit, który ma zawsze sekundę opóźnienia, ani liczyć się z zanieczyszczeniami radiowymi.

W ramach HECATE Europejska Agencja Kosmiczna miałaby wysłać w przestrzeń kosmiczną kilka rakiet, które następnie połączyłyby się, tworząc stację za orbitą Księżyca. W jej wnętrzu miałoby pracować czterech astronautów, którzy spędziliby tam kilkaset dni. W tym czasie operowaliby łazikami marsjańskimi wysłanymi na księżyc dwoma lądownikami.
Łaziki miałyby zostać umieszczone w pobliżu krateru Shackleton na południowym biegunie Księżyca, gdzie znajdują się kratery wiecznie zacienione (uważa się, że mogą się tam znajdować pokłady wodoru). Zadaniem części urządzeń byłoby pobranie najróżniejszych próbek z powierzchni Księżyca, podczas gdy pozostałe w technologii druku 3D drukowałyby z ziemskiego pyłu (nazywanego regolitem) niewielkie kostki. Dzięki analizom i próbom wytrzymałościowym takich kostek możliwe byłoby zaplanowanie w przyszłości wydrukowania lądowiska na powierzchni Księżyca właśnie z jego regolitu.

Studenci w swojej misji zaplanowali użycie czterech łazików:  dwóch do pobierania próbek, jednego będącego drukarką 3D i jednego z dwoma ramionami robotycznymi (do prac wymagających większej precyzji).

Projektowaniem łazików zajęła się Dorota Budzyń (Wydział Mechaniczny PWr). Szymon Gryś  (Wydział Elektroniki) odpowiadał za projekty rakiet, a Agata Mintus (Wydział Architektury) przygotowywała wizualizacje, które pomagały całej międzynarodowej grupie orientować się, jak wyglądają wymyślone przez ich kolegów rozwiązania. 

Prace nad założeniami HECATE trwały miesiąc. Studenci spędzili go na obliczeniach, tworzeniu projektów i częstych rozmowach przez Skype z innymi uczestnikami projektu. Duża część grupy po raz pierwszy spotkała się na żywo dopiero podczas finału konkursu w Holandii.

- Podczas prezentacji jurorzy pytali nas m.in. o szczegóły dotyczące druku 3D i komunikacji między stacją kosmiczną a łazikami - opowiada Szymon. - Po ninaszym wystąpieniu czułem się już dość pewnie i doszedłem do wniosku, że mamy spore szanse na zwycięstwo. Finał był dla nas dużą szansą na poznanie wielu osób pracujących w Europejskiej Stacji Kosmicznej. Mamy nadzieję, że to początek wielu nowych ciekawych projektów z ESA.

Zwycięzcy ESA Moon Challenge zostali nagrodzeni dronami z kamerą. Mogą także liczyć na propozycje współpracy przy projektach kosmicznych prowadzonych przez Europejską Agencję Kosmiczną, która ten konkurs traktuje jako szansę dotarcia do młodych talentów.

lucy