Badacze z Politechniki Wrocławskiej, przy wsparciu swoich kolegów z całego świata, przekonują, że modernizacja kopalń i wprowadzenie do nich innowacyjnych rozwiązań sugerowanych przez naukowców może uczynić z Polski światowego potentata w zakresie wydobycia węgla brunatnego i miedzi

Od lat przedstawiciele Katedry Konstrukcji i Badań Maszyn Wydziału Mechanicznego naszej uczelni ściśle współpracują z krajowym przemysłem zajmującym się górnictwem odkrywkowym. Ich pracę w ostatnich kilku latach docenił m.in. polski rząd, dwukrotnie przyznając zespołom prof. Eugeniusza Rusińskiego Nagrodę Prezesa Rady Ministrów.

W 2015 r. nasi naukowcy zostali wyróżnieni za stworzenie innowacyjnego sprzęgła przeciążeniowego, będącego częścią mechatronicznego systemu bezpieczeństwa napędu w koparce wielonaczyniowej. Jego zadaniem jest ochrona napędu koła czerpakowego i konstrukcji nośnej maszyny przed przeciążeniami. Zastosowanie sprzęgła w kopalniach Turów i Bełchatów nie tylko podniosło bezpieczeństwo pracy, ale przyniosło także obu spółkom wymierne korzyści finansowane, szacowane na kilka milionów złotych.

Cztery lata wcześniej zespół pod kierownictwem prof. Eugeniusza Rusińskiego wyróżniono także za oryginalne połączenie wałka czerpakowego z przekładnią planetarną w napędzie układu koparek. Autorzy zbadali - za pomocą nowoczesnych metod komputerowych - wpływ drgań koparek na sztywność oraz wytrzymałość ich najważniejszych elementów. Uzyskane wyniki posłużyły im do zaprojektowania i optymalnego połączenia, a następnie wykonania odpowiednich zespołów. Tym samym czas montażu został skrócony z tygodnia do kilku godzin, a czas eksploatacji koparki wydłużył się o ok. 10 procent. Co więcej, nowe rozwiązanie przynosi jego użytkownikom również znaczące korzyści ekonomiczne.

Te przykłady znalezienia i stworzenia innowacyjnego rozwiązania, a potem jego skutecznego wdrożenia na rynek przez pracowników Katedry Konstrukcji i Badań Maszyn pokazują, że współpraca nauki z biznesem przynosi wymierne korzyści i warto ją zacieśniać.

I właśnie m.in. o tej kwestii dyskutowali wybitni przedstawiciele świata nauki, biznesu i przemysłu, którzy spotkali się pod koniec czerwca w Polanicy-Zdroju w ramach Międzynarodowej Konferencji Komputerowego Wspomagania Prac Inżynierskich (Computer Aided Engineering). 

W trakcie organizowanej już po raz trzynasty konferencji jej uczestnicy – w tym przedstawiciele przemysłu – skupili się na wypracowaniu praktycznych rozwiązań, dzięki którym wynalazki powstające na uczelniach technicznych byłyby częściej wdrażane do gospodarki, wykorzystywane w przemyśle i znajdowały wsparcie finansowe w świecie biznesu.
– Innowacją nie jest patent naukowy ani jego testowanie – mówi prof. Eugeniusz Rusiński, prorektor ds. badań naukowych i współpracy z gospodarką PWr. –  O tym, że powstało coś innowacyjnego, mówimy dopiero wtedy, gdy nasze rozwiązanie zostanie wdrożone do gospodarki, sprzedane do różnych odbiorców i szeroko stosowane. Dlatego tak ważne jest, aby nauka i biznes zacieśniały oraz rozwijały swoją współpracę.

O budowie innowacyjnej Polski XXI wieku opowiadał  światowej sławy naukowiec prof. Wiesław Nowiński, który chciałby w naszym kraju stworzyć Polskie Centrum Neurotechnologiczne, będące odpowiednikiem amerykańskiej Doliny Krzemowej. Uczestnicy wysłuchali także prelekcji poświęconej europejskiemu Ośrodkowki Badań Antyprotonami i Jonami (FAIR), które powstaje w niemieckim Darmstadt.

Międzynarodowa Konferencja Komputerowego Wspomagania Prac Inżynierskich (Computer Aided Engineering) organizowana jest od 1990 r. z myślą o zbliżaniu nauki i przemysłu. Z roku na rok gromadzi coraz większą liczbę sławnych badaczy m.in. z Niemiec, Anglii czy też Ukrainy. W tym roku do Polanicy-Zdroju przyjechali przedstawiciele jedenastu uczelni i instytutów naukowych oraz 23 firm.

 * Rozmowa z prof. Eugeniuszem Rusińskim, kierownikiem Katedry Konstrukcji i Badań Maszyn, pomysłodawcą i przewodniczącym konferencji:

Pierwsza konferencja odbyła się w 1990 roku, od tego czasu minęło wiele lat i dużo się zmieniło, jeśli chodzi o współpracę naukowców i przedsiębiorców.
Na początku lat 90. ta kooperacja polegała głównie na realizacji przez nas małych ekspertyz, które pojawiały się w momencie jakichś awarii wymagających szybkiej reakcji. Dzisiaj odbywa się to wszystko na całkowicie innej, szerszej płaszczyźnie. Mianowicie mówimy o wprowadzaniu nowych rozwiązywań związanych z rozwojem technologicznym, inżynierią materiałową i przede wszystkim z informatyką.

Czy możemy mówić o jakichś wymiernych efektach konferencji? Konkretnych rozwiązaniach, które się udało podczas niej wypracować?
Naszym celem jest przyciągnięcie do Polanicy-Zdroju jak największej liczby osób związanych z przemysłem. I to nie tylko tym wielkim, jak KGHM czy PGNiG, ale również przedstawicieli średnich i małych przedsiębiorstw oraz firm rodzinnych. Oczywiście pojawiają się u nas także reprezentanci wielkiego biznesu zagranicznego, np. niemieckich koncernów, takich jak Krupp czy TAKRAF. I podczas rozmów między tymi wszystkimi osobami - naukowcami i przemysłowcami – wielokrotnie rozwiązywane były konkretne problemy, a po zakończeniu konferencji inicjowana ścisła współpraca. Jako przykład mogę podać kwestię pracy pod ziemią operatorów maszyn górniczych. Przedsiębiorcy zmartwili się decyzją Państwowej Inspekcji Pracy, która ustaliła, że mogą oni pracować na stanowisku nie osiem godzin, a tylko cztery. Więc mój zespół stwierdził, że postara się rozwiązać tę kwestię. I udało się. Stworzyliśmy specjalne kabiny z wibroizolacją, które działają na podobnej zasadzie co kabiny samochodów ciężarowych firmy Renault. Rozwiązanie to trafiło nawet na rynek niemiecki. A to tylko jeden z przykładów zrealizowanych przez nas tematów, które zlecił nam przemysł.

Jeśli zaś chodzi o górnictwo odkrywkowe i tworzone dla tego przemysłu maszyny to według mnie już teraz należymy do ścisłej światowej czołówki. I myślę tu głównie o współpracy Politechniki Wrocławskiej, naszych kopalni oraz producentów maszyn górniczych. Idziemy w dobrym kierunku.
ACH