Dr hab. inż. Sławomir Porada z Wydziału Chemicznego został laureatem prestiżowego ERC Consolidator Grant przyznawanego przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych. To pierwsze tego typu wyróżnienie dla naukowca reprezentującego uczelnię z Wrocławia.

W tegorocznej edycji ERC Consolidator Grant przyznano 349 grantów na łączną kwotę 728 milionów euro. W Polsce finansowanie otrzymały tylko cztery osoby, trzy reprezentują Uniwersytet Warszawski, a jedna Politechnikę Wrocławską.

Badacz z Politechniki Wrocławskiej otrzymał 2 mln euro na projekt „Small Differences, Big Impact: Achieving Effective Selective Separations from Water by Tuning Ion Transport Processes” („Niewielkie różnice, ogromny wpływ: Efektywna selektywna separacja jonów z wody poprzez regulację procesów transportu jonów”).

Dotyczy on zrozumienia i kontrolowania procesów transportu jonów, a szczególnie tego, jak jony są adsorbowane i desorbowane w czasie  w materiałach elektrodowych.

– Chcę znaleźć sposób na to, by sterować kinetyką tych procesów nawet wtedy, gdy jony mają bardzo podobne właściwości – zapowiada dr hab. inż. Sławomir Porada.

Do tej pory do polskich instytucji trafiło zaledwie 19 tego typu grantów. Najwięcej przyznano naukowcom Uniwersytetu Warszawskiego, a do 2025 r. ERC Consolidator Grant otrzymali jeszcze tylko reprezentanci dwóch innych uczelni: Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

Od teraz, dzięki dr. hab. Sławomirowi Poradzie, w tym elitarnym gronie znajduje się także Politechnika Wrocławska.

O grancie ERC 

Consolidator Grant to jeden z najbardziej prestiżowych międzynarodowych programów grantowych. Mogą się o niego ubiegać naukowcy będący od 7 do 13 lat po obronie doktoratu i wykorzystać na prowadzenie przełomowych projektów i badań, które znacząco wpłyną na rozwój nauki. Warunkiem otrzymania grantu jest wykazanie się wyjątkowymi osiągnięciami naukowymi, m.in. publikacjami w znaczących recenzowanych i międzynarodowych czasopismach, czy wygłoszonymi na zaproszenie prezentacjami na uznanych, międzynarodowych konferencjach.

Dla mniejszego zużycia świeżej wody w rolnictwie

Dzięki projektowi dr. hab. Sławomira Porady z Politechniki Wrocławskiej możliwe stanie się zrozumienie mechanizmów transportu jonów, o bardzo podobnych właściwościach. Będzie to podstawa do opracowania przez naukowców nowej klasy procesów separacyjnych, które wykorzystują nie tylko właściwości materiałów, ale także inteligentne sterowanie czasem i cyklem pracy procesu.

Co to da w praktyce? – Między innymi pozwoli na zmniejszenie zużycia świeżej wody w rolnictwie – wymienia naukowiec z PWr. – Przykładem jest tutaj możliwość ponownego użycia wody szklarniowej, po selektywnym usunięciu z niej sodu, co zmniejszy zużycie wody słodkiej o około 1000 m3 na hektar rocznie. W efekcie ograniczyłoby to europejskie zapotrzebowanie na wodę słodką o 210 milionów m3 rocznie, a to już odpowiada rocznemu zużyciu wody przez cztery miliony osób – podkreśla.

Pomysł dr. hab. Sławomira Porady pomoże też opracować zupełnie nowe techniki usuwania i odzysku jonów z wód. To z kolei sprawi, że kraje europejskie będą bardziej niezależne surowcowo, wykorzystując solankę z odsalania i odpady po zużytych bateriach jako nowe źródła cennych jonów, przede wszystkim magnezu, sodu i litu.

– Odzyskane surowce mogą być wykorzystywane w produkcji chemikaliów, materiałów bateryjnych oraz w procesach recyklingu akumulatorów, ograniczając import metali krytycznych i wspierając gospodarkę o obiegu zamkniętym – wyjaśnia.

Całość nie będzie jednak łatwym zadaniem. Naukowiec z Wydziału Chemicznego przyznaje, że najtrudniejszy dla realizacji jego projektu jest fakt, że jony o podobnym rozmiarze i ładunku zachowują się niemal tak samo. To z kolei uniemożliwia ich rozdzielenie klasycznymi metodami.

– Dlatego skupię się na wykorzystaniu czasowych różnic w ich transporcie oraz na projektowaniu materiałów i procesów elektrochemicznych, które pozwolą te różnice wzmocnić – zapowiada dr hab. Porada. – Moim celem jest znalezienie takiego „punktu optymalnego”, w którym nawet drobne różnice między jonami przełożą się na ich skuteczną selektywną separację – dodaje.

Łączne środki przyznane na badania dr. hab. inż. Sławomira Poradę to 1 993 767,50 euro. Projekt potrwa pięć lat, a naszego naukowca wspierać będzie zespół składający się z trzech doktorantów i jednego postdoca.

Nie tylko grant, czyli bogate plany na przyszłość

Otrzymany grant to jednak tylko część działań, które planuje nasz naukowiec. W najbliższych latach zamierza bowiem kontynuować badania nad selektywną separacją jonów, dekarbonizacją procesów przemysłowych, efektywnym parowaniem wody z wykorzystaniem energii słonecznej oraz usuwaniem zanieczyszczeń typu PFAS.

– Ponadto ważną częścią zadań, które przed sobą stawiam, jest dalsze rozwijanie współpracy międzynarodowej, m.in. przez organizację wydarzeń naukowych – mówi laureat z PWr, który w maju 2025 roku zorganizował we Wrocławiu „7th International Conference of Electrochemical and Membrane Separations – Science and Technology”.

– Moja praca łączy badania podstawowe, rozwój technologii oraz współpracę międzynarodową. Ten mix przyczynia się do postępu w elektrochemicznych metodach oczyszczania wody, selektywnej separacji jonów oraz zrównoważonych technologiach środowiskowych – podsumowuje dr hab. Sławomir Porada.

Holenderskie doświadczenia, powrót do Polski i… brak czasu na hobby

Dr hab. inż. Sławomir Porada pracuje na Wydziale Chemicznym Politechniki Wrocławskiej od 2022 r. Stopień doktora nauk technicznych uzyskał na PWr w 2013 r.

W latach 2009–2013 prowadził badania doktoranckie w Europejskim Centrum Doskonałości ds. Zrównoważonych Technologii Wodnych WETSUS w Holandii. Następnie, w latach 2014–2015, był stypendystą Fundacji Aleksandra von Humboldta w INM – Instytucie Nowych Materiałów Leibniza w Niemczech.

W latach 2017–2019 przebywał na stażu naukowym w ramach prestiżowego grantu VENI na Uniwersytecie Twente (Holandia). W kolejnych latach (2020–2022) pracował jako kierownik projektów naukowych w WETSUS.

Jego zainteresowania naukowe obejmują przede wszystkim procesów separacji związków chemicznych, a szczególnie transportu i adsorpcji jonów w materiałach porowatych oraz tworzenie nowych materiałów do takich zastosowań.

– Duża część mojej pracy skupia się na ulepszaniu technologii usuwania i separacji jonów, czyli związków posiadających ładunek elektryczny – mówi dr hab. Sławomir Porada. – Projektowałem i badałem zarówno porowate materiały węglowe, jak i elektrody redoks-aktywne.

Poza badaniami nad pojemnościową dejonizacją (CDI) laureat grantu ERC Consolidator z PWr zajmował się także membranami jonowymiennymi wykorzystywanymi w elektrodializie.

– Opracowane przeze mnie membrany charakteryzują się większą selektywnością transportu jonów – tłumaczy chemik z PWr. – Wyniki tych badań zostały opisane w serii publikacji poświęconych rozwojowi technologii membranowych

Jest autorem lub współautorem 53 artykułów naukowych, rozdziałów w monografii oraz kilku publikacji nierecenzowanych. Jego prace były cytowane ponad 11 000 razy według Google Scholar (stan na 18.11.2025 r.) oraz około 7 000 razy według Web of Science (10.02.2025 r.). Indeks Hirscha według Google Scholar wynosi 39.

Laureat nagród i wyróżnień, w tym m.in. grantu NAWA Polskie Powroty, grantu Veni, stypendium Fundacji Aleksandra von Humboldta oraz nagrody niderlandzkiego Ministerstwa Infrastruktury i Środowiska.

Należy do międzynarodowej grupy roboczej „Capacitive Deionization and Electrosorption” oraz stowarzyszenia Physics of Membrane Processes. Współpracował m.in. z takimi firmami, jak Evides, Dunea, Voltea, Dow, Pure Water Group, Fujifilm i AquaBattery.

Poza pracą dr hab. Sławomir Porada jest fanem motocrossu, jazdy na nartach i wspinaczki. – Niestety na te ostatnie hobby obecnie mocno brakuje mi czasu, ale dla ojca trójki dzieci, i to w wieku 2, 5 i 7 lat, priorytety się trochę zmieniają – dodaje.