Narodowe Centrum Nauki ogłosiło wyniki konkursu Sonata Bis. Wśród laureatów znaleźli się dr inż. Paweł Karpiński i dr inż. Rafał Szabla z Wydziału Chemicznego, którzy na swoje badania otrzymali blisko 7 mln zł.

Program Sonata Bis skierowany jest do badaczy, którzy chcieliby powołać nowy zespół. Można w nich otrzymać środki na wynagrodzenia, w tym również stypendia dla studentów lub doktorantów, zakup lub wytworzenie aparatury naukowo-badawczej oraz pokryć inne koszty związane z realizacją projektu.

W 12. edycji konkursu spośród 400 złożonych wniosków wyłoniono 58 laureatów, a wśród nich znalazło się dwóch naukowców z PWr.

Dr inż. Paweł Karpiński na projekt „Modyfikacje nieliniowych właściwości optycznych w kryształach przy użyciu ultraszybkich impulsów laserowych” otrzymał grant w wysokości 3 913 150 zł.

Jego zespół zamierza skupić się na lepszym zrozumieniu interakcji ultraszybkich impulsów laserowych z materią i zmian strukturalnych w kryształach oraz ich wpływu na zmianę nieliniowych właściwości optycznych tych kryształów. Będą badać materiały krystaliczne z czterech głównych grup: ferroelektryki, półprzewodniki, kryształy organiczne i nieorganiczne.

W ramach projektu stworzą bazę danych materiałów, parametrów lasera i uzyskanych modyfikacji. Pozwoli ona na optymalizację paramentów modyfikacji i wybór nowych materiałów przy użyciu algorytmów uczenia się maszynowego oraz umożliwi weryfikację założeń teoretycznych.

Opracują także całkowicie optyczną metodę inżynierii nieliniowych właściwości materiałów krystalicznych. Metoda ta pozwoli na wytworzenie nowoczesnych struktur dla zintegrowanych nieliniowych obwodów fotonicznych, nieliniowej parametrycznej konwersji światła i potencjalnie generacji promieniowania terahercowego.

– W ramach tego projektu założę nowy zespół badawczy, składający się z dwóch wykonawców, jednego postdoca i kilku doktorantów. W grancie zaplanowałem kilka stypendiów dla doktorantów i magistrantów, którzy będą się uczyć i wykonywać część praz naukowych – mówi dr Karpiński. – W badaniach będziemy wykorzystywać nowoczesne metody analizy materiałów oraz korzystać z nowego mikroskopu TEM, którego zakup jest planowany ramach przyznanego w 2022 roku projektu strukturalnego – dodaje.

Dr inż. Rafał Szabla zrealizuje natomiast projekt „Badania samoreplikacji RNA z wykorzystaniem chemii kwantowej i uczenia maszynowego”, na który otrzymał dofinansowanie w wysokości 3 022 550 zł.

Zakłada on zbadanie, w jaki sposób pierwsze nośniki informacji genetycznej mogły ulegać samoreplikacji (kopiowaniu się) jeszcze przed wyłonieniem się enzymów.

– Skupimy się przede wszystkim na RNA, ale będziemy również porównywać jego właściwości do alternatywnych polimerów informacyjnych, które mogły występować na młodej Ziemi – wyjaśnia dr Szabla. – Takie układy będziemy modelować z wykorzystaniem metod chemii kwantowej i obliczeniowej. Rozwiniemy również w tym celu nowe potencjały oparte na uczeniu maszynowym do symulacji RNA i DNA – dodaje.

Projekt pozwoli odpowiedzieć na kluczowe pytania dotyczące pochodzenia RNA i DNA na Ziemi oraz ich wyjątkowości. Rozwijana przez naszych naukowców metodologia znacznie usprawni też analizę różnych procesów biochemicznych, a także może znaleźć zastosowanie w chemii medycznej i projektowaniu leków celowanych w RNA i DNA.

Pełną listę laureatów konkursu Sonata BIS można znaleźć na stronie NCN.

mic