„ReFactory” - studencki projekt Patrycji Czechowskiej i Katarzyny Winkler z Wydziału Architektury znalazł się w finale The 4. Annual Inspireli Awards. Fabryka przerabiająca elektrośmieci i wykorzystująca je jako surowiec do drukarek 3D zdobyła też drugie miejsce w ogólnopolskim konkursie World of the Future.

Projekt powstał w ramach zajęć „Projektowanie architektoniczne” prowadzonych przez dr inż. arch. Magdalenę Baborską-Narożny. Studentki (wówczas drugiego roku architektury na studiach magisterskich) miały stworzyć koncepcję fabryki przyszłości. Takiej, która mogłaby funkcjonować za około dziesięć lat. Swój zakład postanowiły umieścić w powstałym na przełomie XIX i XX w. wrocławskim porcie miejskim Kleczków. Obecnie to miejsce służy jako przystań dla uszkodzonych jednostek, zimowa przechowalnia statków i motorówek czy po prostu wodny „parking”.

Chwytaki przesuwające się między piętrami

Patrycja Czechowska i Katarzyna Winkler uznały, że nowoczesny zakład recyklingowy pomógłby ożywić to miejsce i zrewitalizować je – tym bardziej, że nie przypominałby typowych zakładów przemysłowych, a raczej miejski biurowiec, obok którego mogą rozwijać się obiekty mieszkaniowe, użyteczności publicznej czy kultury . Zaprojektowana przez nie fabryka wykorzystywałaby suwnicę znajdującą się przy wejściu do cyplu portowego. Transportowałaby elektrośmieci (takie jak pralki czy lodówki) z jednostek wodnych na teren zakładu.

Fabrykę tworzyłoby kilka poziomów – a w razie potrzeby mogłaby być swobodnie rozbudowywana wzwyż, dzięki konstrukcji słupowej i układowi pomieszczeń z rdzeniem komunikacyjnym w środkowej części.

- Najniższa kondygnacja służyłaby jako magazyn elektrośmieci przywożonych do fabryki – opowiada Katarzyna Winkler. – Piętro wyżej odpady te byłyby segregowane i poddawane recyklingowi, a najwyżej umieściłyśmy pracownie projektowe i badawcze, w których pracownicy wymyślaliby nowe sposoby i formy wykorzystywania odpadów. System szyn umożliwiałby swobodne przemieszczanie się ogromnych chwytaków, które przenosiłyby odpady w potrzebne miejsca i operowały także między kondygnacjami. Nasza fabryka byłaby bardzo zautomatyzowana, ale maszyny nie zastępowałyby tam pracowników, ale pomagały im w codziennej pracy.

Fabryka, która buduje się sama

W fabryce elektrośmieci byłyby rozkładane na mniejsze części. Te, które nadają się do ponownego wykorzystania, zostałyby tam poddane recyklingowi, a pozostałe byłyby przetapiane na filament do drukarek 3D (materiał, z którego drukują).

- To technologia, która jest obecnie badana w kilku miejscach na świecie – opowiada Patrycja Czechowska. – Myślimy, że za kilka lat będzie już wykorzystywana w zakładach przetwórstwa. Nasz pomysł zakłada, że fabryka częściowo buduje się sama – przetopione na filament elektrośmieci są następnie wykorzystywane przez drukarkę 3D do stworzenia z nich np. paneli elewacyjnych, ścianek działowych, krzeseł czy innych elementów małej architektury.

Obiekt miałby także strefę ekspozycyjną, w której odwiedzający fabrykę mogliby obejrzeć przykładowe produkty wydrukowane z surowca powstałego z dawnych elektrośmieci, a także sklep – gdzie tego typu towary mogliby kupować. Autorki zaplanowały tam także strefę socjalną, powierzchnie biurowe i administracyjne.

30 finalistów i nagroda w Warszawie

„ReFactory” znalazła się w finale międzynarodowego konkursu dla studentów architektury - Inspireli Awards – odbywającego się pod auspicjami m.in. bardzo znanego i prestiżowego serwisu internetowego ArchDaily. Do czwartej edycji rywalizacji zgłoszono aż 887 projektów z 86 krajów. Jurorzy wybrali 30 finalistów w trzech kategoriach: architektura, urbanistyka i projektowanie wnętrz. Zwycięzców poznamy 10 października na gali zorganizowanej przez Politechnikę Czeską w Pradze. Laureaci mogą liczyć m.in. na profesjonalną licencję pozwalającą na używanie specjalistycznego programu ArchiCAD, 12 sesji mentoringowych z doświadczonymi i cenionymi architektami oraz… wykonanie zaprojektowanych przez nich obiektów z kloców Lego (firma jest jednym z partnerów konkursu). Więcej o Inspireli Awards na stronie internetowej organizatorów.

Absolwentki Wydziału Architektury zdobyły także drugie miejsce w ogólnopolskim konkursie World of the Future (Digital Excellence Awards) organizowanym przez DE Group. Mecenasami konkursu były firma Microsoft i Społeczność Licerów Cyfrowych CIONET Polska, a honorowym patronem merytorycznym Wydział Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Uczestnicy konkursu mogli zaprojektować m.in. sklep jutra, szkołę jutra, szpital jutra czy właśnie fabrykę jutra. Jurorzy oceniali m.in. funkcjonalność projektu i uwzględnienie nowoczesnych technologii takich jak mobilność, internet rzeczy czy sztuczna inteligencja. Laureaci zyskali nagrody pieniężne, a ich prace były prezentowane podczas konferencji Microsoft Innovation Summit w Warszawie.

Lucyna Róg