Dr inż. Beata Białobrzeska i dr inż. Marek Mysior z Wydziału Mechanicznego zostali laureatami trzeciego w tym roku rozdania programu Miniatura 8. Narodowe Centrum Nauki (NCN) przyznało im łącznie dofinansowanie w wysokości 60 tys. zł.

W trzeciej edycji konkursu Miniatura 8 NCN przyznało prawie 2,5 mln zł dofinansowania 64 osobom z całej Polski. Pieniądze mogą zostać przeznaczone na badania wstępne, pilotażowe, kwerendy, staże naukowe oraz wyjazdy badawcze i konsultacyjne.

Konkurs Miniatura wspiera działania naukowe prowadzące do przygotowania założeń projektu badawczego, który zostanie złożony w konkursach NCN lub innych konkursach ogólnokrajowych i międzynarodowych. Aplikujący mogą otrzymać na swój projekt finansowanie w wysokości od 5 000 do 50 000 zł, ale nie może on trwać dłużej niż 12 miesięcy.

Całkowity budżet przeznaczony na tegoroczną edycję konkursu wynosi 20 mln złotych. Środki rozdzielane są proporcjonalnie przez cały okres naboru, a wniosek może zostać zakwalifikowany do finansowania tylko wtedy, gdy mieści się w puli przeznaczonej na dany miesiąc.

W maju 2024 r. dofinansowanie przyznano trzem osobom z PWr, w czerwcu nasi naukowcy otrzymali kolejne cztery granty, a w lipcu do tego grona dołączyły kolejne dwie osoby. Są to:

Dr inż. Beata Białobrzeska (Wydział Mechaniczny) 

Badaczka, pracująca na co dzień w Katedrze Inżynierii Pojazdów W10, otrzymała 45 tysięcy złotych na „Analizę wpływu boru na przemiany fazowe nowych gatunków staliw o podwyższonej odporności na zużywanie ścierne”.

Jak tłumaczy dr inż. Beata Białobrzeska zużywanie ścierne, które stanowi wyzwanie zarówno z perspektywy technicznej, jak i ekonomicznej, jest kosztowne. Problemy związane z tym procesem niszczenia są powszechnie spotykane w wielu gałęziach przemysłu (górnictwo i przetwórstwo rud, energetyka, budownictwo, transport i rolnictwo), ale także w życiu codziennym.

– Aktualne trendy wskazują na wysokie zapotrzebowanie na materiały, które będą charakteryzować się podwyższoną odpornością na ścieranie, ale także będą posiadały odpowiednie właściwości mechaniczne – tłumaczy laureatka z W10. – Mowa tutaj o cechach umożliwiających ich zastosowanie w często bardzo wymagających środowiskach pracy.

Przegląd składów chemicznych współczesnych gatunków stali o podwyższonej odporności na ścieranie potwierdza obecność mikrododatku boru w prawie każdym z nich. – Należy zatem wyróżnić znaczącą rolę tego pierwiastka w tych materiałach – zauważa dr Białobrzeska, która w ramach swojego projektu przeprowadzi analizę budowy fazowej i mikrostrukturalnej autorskich gatunków staliw. Planuje także określić możliwy wpływ na tę budowę mikrododatku boru.

– Kolejnym etapem będzie opracowanie obróbki cieplnej zaprojektowanych przeze mnie materiałów – wyjaśnia dr Beata Białobrzeska. –  Mam nadzieję, że zrealizowanie zaplanowanych badań, pozwoli mi na określenia pewnych wytycznych do opracowania nowych gatunków stali konstrukcyjnych o podwyższonej odporności na zużywanie ścierne.

Dr inż. Marek Mysior (Wydział Mechaniczny)

Naukowcowi z Katedry Konstrukcji Badań Maszyn i Pojazdów W10 przyznano grant w wysokości 15 tysięcy złotych na „Analizę efektywności wykorzystania dużych modeli językowych (LLM) w identyfikowaniu sprzeczności technicznych”.  

Jak wyjaśnia dr inż. Marek Mysior sprzeczności techniczne to sytuacje, w których ulepszenie jednej cechy produktu negatywnie wpływa na inną. – Moje badania wykorzystają sztuczną inteligencję (SI) do wydobywania informacji o produkcie z danych patentowych i opinii klientów, umożliwiając tym samym inżynierom konstruktorom skuteczne identyfikowanie i rozwiązywanie tych sprzeczności – mówi laureat z W10.

Wykorzystując najnowocześniejsze i najefektywniejsze duże modele językowe, takie jak: GPT-4, Claude 3.5 Sonnet czy Llama 3.1 naukowiec z Wydziału Mechanicznego zbada ich skuteczność w pozyskiwaniu istotnych dla inżynierów informacji na etapie projektowania i konstruowania nowych produktów.

– Modele językowe już teraz wspomagają wiele procesów związanych z pozyskiwaniem i przetwarzaniem danych, a ich zastosowanie w inżynierii może umożliwić ich efektywne wykorzystanie w procesach identyfikowania potrzeb klientów i opracowywania innowacyjnych rozwiązań technicznych – tłumaczy dr Mysior, który przy projekcie będzie współpracował z wiodącymi ośrodkami badawczymi w Europie (m.in. INSA Strasbourg).

Dr Marek Mysior od lat zajmuje się metodami twórczego rozwiązywania problemów (m.in. TRIZ czy Design Thinking), a obecny gwałtowny rozwój sztucznej inteligencji otworzył nowe możliwości w tej dziedzinie. 

– Moim celem jest opracowanie narzędzi i metod, które pozwolą inżynierom w pełni wykorzystać potencjał SI w procesie projektowania i konstruowania – mówi dr Mysior. –Wierzę, że odpowiedzialne i etyczne zastosowanie tych technologii może zrewolucjonizować sposób, w jaki tworzymy nowe produkty i rozwiązujemy problemy techniczne, prowadząc do bardziej efektywnych i zrównoważonych rozwiązań.