23 osoby, zespoły i instytucje z całej Polski znalazły się w finale konkursu „Popularyzator Nauki” organizowanego przez serwis Nauka w Polsce. W kategorii „naukowiec” szansę na nagrodę główną ma fizyk i popularyzator nauki z Politechniki Wrocławskiej dr inż. Maciej Mulak.

W konkursie doceniane są osoby i instytucje, które popularyzują naukę, pomagają innym bliżej poznać i lepiej zrozumieć zjawiska zachodzące wokół człowieka, przybliżają najnowsze wyniki badań naukowych oraz dzielą się wiedzą i pasją naukową z ludźmi, niezależnie od ich wieku, poziomu wykształcenia i kariery zawodowej odbiorców.

94 zgłoszenia z całej Polski

Nagrody są przyznawane w pięciu kategoriach: „naukowiec” (dla osób popularyzujących naukę od stopnia doktora wzwyż), „animator” (dla osób prowadzących indywidualną działalność popularyzatorską, bez stopni ani tytułów naukowych), „zespół” (dla zespołu osób popularyzujących naukę), „instytucja” ( dla np. instytutów, jednostek uczelni, organizacji pozarządowych czy centrów nauki) oraz „media”.

W tegorocznej edycji konkursu zakwalifikowano 94 zgłoszenia, spośród których kapituła konkursu wyłoniła 23 finalistów.

W kategorii „naukowiec” wśród nominowanych do nagrody znalazł się dr inż. Maciej Mulak z Wydziału Podstawowych Problemów Techniki Politechniki Wrocławskiej.

O fizyce z... wampirami i King Kongiem

Dr Maciej Mulak od wielu lat popularyzuje fizykę i historię nauki. Najpierw jako wielokrotny uczestnik różnego rodzaju festiwali i imprez promujących naukę (m.in. Dolnośląski Festiwal Nauki, Uniwersytet Dziecięcy, PWr Challenge, Noc Laboratorium, Noc Politechniki i wiele innych jednorazowych wykładów i prelekcji), a od kilku lat dzieli się wiedzą i inspiruje do poznawania tajemnic fizyki – w internecie.

Jest współtwórcą scenariusza i prowadzącym cyklu filmów „Fenonemy”, przygotował kilka odcinków serii edukacyjnej „Polilab”,  od września 2023 r. prowadzi podcast/wideocast „Fizyka bez zamulania” (YouTube i Spotify).

„Fenomeny” wciągają widzów w narrację o trzech tytułowych fenomenach – świetle, wodzie i energii, pokazując jak – jako ludzkość – próbowaliśmy zrozumieć ich naturę, ujarzmić ją i wykorzystać do własnych celów i jak jeszcze możemy skorzystać z ich potencjału w przyszłości.

Jednocześnie uświadamiają znaczenie badań naukowych. Podkreślają, że ważne projekty naukowe – takie, które mogą zmienić naszą codzienność, rozwiązać trudne problemy, naprawić świat – nie dzieją się wyłącznie w dużych laboratoriach – gdzieś w USA czy Wielkiej Brytanii, ale także tuż obok, na polskiej uczelni.

„Polilab” to kanał na YouTube, który w prosty sposób wyjaśnia zagadnienia z programu fizyki i chemii na etapie szkoły średniej. W materiałach wideo do swoich pracowni i laboratoriów zapraszają naukowcy z PWr, którzy poprzez doświadczenia i przy wykorzystaniu stanowisk dydaktycznych tłumaczą m.in. czym jest chemiczna reguła przekory, praca w polu grawitacyjnym czy indukcja elektromagnetyczna.

Z kolei w „Fizyce bez zamulania” doktor Mulak pokazuje przełomowe odkrycia i to, w jaki sposób następowały zmiany w tym, jak rozumiemy otaczający nas świat. Jego opowieści zabierają słuchaczy w wielowątkową podróż, w której prawa fizyki ilustrują mrówki i King Kong, liliputy z książki Jonathana Swifta, wampiry z hollywoodzkich filmów czy kosmici znani z popkultury.

O fizyce stara się mówić tak, by stała się zrozumiała nawet dla tych, którzy nigdy nie lubili tego przedmiotu w szkole, a nawet mają złe wspomnienia z nauki skomplikowanych i niezrozumiałych definicji. Dlatego postawił na formułę podcastu. Słowo – gawęda i przykłady z życia – zastępuje tam skomplikowane wzory i wykresy.

Co jakiś czas do „Fizyki bez zamulania” zaprasza także naukowców z PWr, by wspólnie podjąć wybrane zagadnienie. W ostatnim odcinku rozmawiał z dr inż. Małgorzatą Kostyszak z Katedry Inżynierii Biomedycznej (Wydział Podstawowych Problemów Techniki PWr)o tym, jak widzą różne zwierzęta, jakie rozwiązania ewolucyjne im to umożliwiają i gdzie w tym wszystkim „kryje się” fizyka.

Finał w grudniu

Zwycięzców w poszczególnych kategoriach konkursu „Popularyzator Nauki” poznamy w grudniu. Jury wybierze również laureata nagrody głównej, który ma wyjątkowe osiągnięcia na polu popularyzacji. Listę nominowanych można znaleźć na stronie Nauka w Polsce.

Finalistom przygląda się kapituła złożona z przedstawicieli środowiska naukowego, popularyzatorów nauki i przedstawicieli portalu Nauka w Polsce. Obradom przewodniczy prof. Michał Kleiber - przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO, wieloletni prezes PAN, b. minister nauki i informatyzacji, jeden z inicjatorów konkursu.

Zgłoszenia oceniają: Dariusz Aksamit - działacz Marszu dla Nauki, Robert Firmhofer – dyrektor Centrum Nauki Kopernik, dr Ireneusz Kaługa z Grupy EkoLogicznej; prof. Andrzej Katunin z Politechniki Śląskiej, Iwona Kieda z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie, red. Krzysztof Michalski – dziennikarz naukowy, prof. Robert Mysłajek z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, dr Magdalena Osial z Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN; prof. Piotr Sułkowski z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, Michał Szydłowski - założyciel Laboratorium Pana Korka, Ewelina Walendziak-Genco - zastępczyni dyrektora Departamentu Analiz Strategicznych i Popularyzacji Nauki MNiSW, prof. Aleksandra Ziembińska-Buczyńska - dyrektor Centrum Popularyzacji Nauki na Politechnice Śląskiej oraz przedstawiciel redakcji serwisu Nauka w Polsce.

lucy