Na Politechnice Wrocławskiej zorganizowano obchody jubileuszu Academia Europaea Wrocław Knowledge Hub. Jedyny oddział akademii w Polsce działa w stolicy Dolnego Śląska od 2011 r., a nasza uczelnia odpowiada za jego funkcjonowanie.

Akademia Europaea powstała w 1988 roku z inicjatywy m.in. brytyjskiej akademii nauk, czyli Towarzystwa Królewskiego (Royal Society). Swoją główną siedzibę ma w Londynie, a jej członkami jest ponad 5 000 wybitnych specjalistów z medycyny, chemii, fizyki, matematyki, ekonomii, nauk humanistycznych i społecznych. W tym gronie znajduje się 83 laureatów Nagrody Nobla.

Do tego gremium należą również naukowcy z Politechniki Wrocławskiej: prof. Arkadiusz Wójs (Wydział Podstawowych Problemów Techniki), który pełni także funkcję dyrektora naukowego Wrocław Knowledge Hub, prof. Katarzyna Chojnacka i prof. Tadeusz Luty (oboje z Wydziału Chemicznego), prof. Cezary Madryas (Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego) oraz prof. Rafał Weron (Wydział Zarządzania).

Otwarcie na całą Europę

Academia Europaea jest prestiżową organizacją europejską działającą na rzecz wprowadzania najwyższych standardów w nauce, badaniach i edukacji. Wspiera także interdyscyplinarne podejście do nauki. Podzielona jest na 23 sekcje w czterech grupach przedmiotowych – nauki humanistyczne, społeczne i pokrewne, ścisłe oraz biologiczne. Swoje przedstawicielstwa (tzw. Knowledge Hubs) Akademia ma w Monachium, Barcelonie, Cardiff, Bergen, Tbilisi, Budapeszcie oraz od 2011 r. we Wrocławiu.

– Gdy przejmowałem kierowanie Academia Europaea w 2008 r., wśród głównych problemów były m.in. kwestie ekonomiczne, zbyt mały kontakt z instytucjami Unii Europejskiej czy zbyt duże skupienie na naukowcach z Europy północno-zachodniej. Ważnym krokiem do rozwiązania tego ostatniego stało się otwarcie hubu we Wrocławiu. To całkowicie zmieniło sytuację i stanowiło pierwszy krok do tego, by akademia stała się rzeczywiście organizacją ogólnoeuropejską – mówił prof. Lars Walløe, prezydent Academia Europaea w latach 2008-2014.

Przez ponad dziesięć lat funkcjonowania wrocławski hub zainicjował wiele wydarzeń o charakterze naukowym. Były one skupione wokół lokalnych inicjatyw, oferując udział członków Academia Europaea w wykładach, szkołach letnich oraz konferencjach organizowanych przez wrocławskie uczelnie. Zorganizowano także cykle specjalistycznych seminariów i warsztatów o zasięgu europejskim.

Regularnie przeprowadzano też warsztaty z pisania artykułów naukowych, prowadzone przez edytorów wiodących czasopism (np. „Nature”) czy spotkania informacyjne w zakresie pozyskiwania grantów naukowych.

Centrum Academia Europaea na PWr

W grudniu 2021 r. prezydent Wrocławia oraz rektor prof. Arkadiusz Wójs podpisali porozumienie, na mocy którego wrocławski hub został przeniesiony na PWr. Od tego momentu to nasza uczelnia jest odpowiedzialna za działanie oddziału w Polsce.

– Jestem bardzo dumny, że Politechnika Wrocławska stała się gospodarzem wrocławskiego hubu. Pomysłodawcą tego rozwiązania był prof. Cezary Madryas, były rektor naszej uczelni, a dzięki przychylności władz miasta i akademii udało się bardzo szybko przeprowadzić ten proces – mówił prof. Arkadiusz Wójs.

Prof. Wójs podkreślił, że sukces oddziału to efekt dużej aktywności naukowców ze wszystkich wrocławskich uczelni, ważny jest również fakt znacznego wzrostu członków Academia Europaea z Polski od momentu utworzenia centrum w stolicy Dolnego Śląska.

– Wszystko to dzieje się w momencie, gdy nasza uczelnia bardzo mocno się zmienia. Przeniesienie hubu bardzo dobrze wpisuje się także w nową strategię rozwoju Politechniki Wrocławskiej, którą przyjmiemy już za kilka dni – dodał rektor.

Oprócz organizacji konferencji i seminariów jednym z najważniejszych projektów realizowanych przez Academia Europaea Wrocław Knowledge Hub w latach 2022/2023 jest pomoc naukowcom z Ukrainy, którzy szukają w Polsce schronienia przed trwającą w ich kraju wojną.

Wykład noblisty

Pierwotnie jubileusz planowany był na rok 2021, ale na przeszkodzie stanęła pandemia. Stąd decyzja o przeniesieniu uroczystości na maj 2023 r.

W trakcie obchodów odbyła się specjalna sesja jubileuszowa podsumowująca dotychczasowy okres działalności hubu. Odczytano listy gratulacyjne od Rafała Dutkiewicza, byłego prezydenta Wrocławia, który był jednym z inicjatorów utworzenia centrum oraz Jacka Sutryka, obecnego prezydenta stolicy Dolnego Śląska.

W trakcie uroczystości wykład „Ion Channels: Their Discovery, their Function and their Role in Biomedicine and Pharmacology” wygłosił prof. Erwin Neher, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny.  Drugą prelekcję „An Empathic Engineering Journey and The Future Under Our Skin” wygłosił stypendysta Young Academy of Europe, prof. Fernandez Rivas.  

Na koniec odbył się panel dyskusyjny dla młodych naukowców pod hasłem „Challenge of change”. Wzięli w nim udział reprezentanci politechnicznej Academii Iuvenum, wrocławskiej Akademii Młodych Uczonych i Artystów oraz Young Academy of Europe.