Paulina Górecka z Politechniki Wrocławskiej, Natalia Serafin z Politechniki Warszawskiej i Anita Wiśniewska z Politechniki Gdańskiej wspólnie zwyciężyły w międzynarodowym konkursie Kaira Looro International Architecture Competition. Ich projekt kaplicy w Senegalu ma szansę na realizację

Dziewczyny poznały się w szkole rysunku architektonicznego na kursie przygotowującym do egzaminu na architekturę. Żadnej z nich nie udało się dostać na wymarzone studia za pierwszym razem. W kolejnym roku każda znalazła się na innej uczelni – Paulina na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej, Natalia na Politechnice Warszawskiej, a Anita na Politechnice Gdańskiej. 

- Zaprzyjaźniłyśmy się i stale utrzymujemy kontakt. Dlatego postanowiłyśmy razem wystartować w pierwszym w naszym życiu konkursie architektonicznym – opowiada Paulina Górecka. – Nie marzyłyśmy nawet o nagrodzie. Chciałyśmy zdobyć doświadczenie, by oswoić się z przygotowywaniem projektów konkursowych, ale skłamałabym, gdybym powiedziała, że nie liczyłyśmy, tak po cichu, na zauważenie naszego projektu. W końcu każdy startujący w jakimś konkursie wyznacza sobie cel, co motywuje go do tego, żeby się starał. Główna nagroda była jednak dla nas szokiem. Trudno było nam uwierzyć w maila z informacją o wygranej.

Tanio, ale nowocześnie

Studentki zwyciężyły w Kaira Looro International Architecture Competition – konkursie, w którym zadaniem uczestników było zaprojektowanie obiektu sakralnego w senegalskiej miejscowości Tanaf. Organizatorzy postawili przed nimi wysokie wymagania. Projektanci mieli zaproponować budynek, który dobrze wkomponuje się w otoczenie, a jednocześnie stanie się symbolem regionu i pomoże lokalnej społeczności przezwyciężyć trudności, z jakimi ta zmaga się na co dzień. Tanaf przez prawie 25 lat był ogarnięty wojną domową  i podobnie jak 350 innych wsi leżących w dolinie rzeki Casamance musi radzić sobie z suszami i ogromnym zasoleniem gleby.

Uczestnicy konkursu powinni byli także wziąć pod uwagę wiele lokalnych warunków i ograniczeń oraz wymagań jury, m.in. konieczność zastosowania nisko kosztowych, naturalnych i lokalnych materiałów, przy jednoczesnym wykorzystaniu innowacyjnych rozwiązań. Musieli zaprojektować budynek o minimalnym zużyciu wody i liczyć się z ograniczonym dostępem do wyspecjalizowanych robotników. Organizatorzy rekomendowali także, by obiekt pełnił rolę miejsca modlitwy dla czterech wyznań – muzułmanów, katolików, prawosławnych i animistów, a w razie potrzeby mógł zmienić swoją funkcję, np. stając się szpitalem.

Kaplica z palmowych desek

Studentki z Polski, pracujące jako zespół „Liafinand”, zaprojektowały bryłę z desek drzewa palmowego. – To materiał powszechnie tam dostępny, dobrze sprawdzający się jako element konstrukcyjny, a do tego odporny na sól i wodę – tłumaczy Paulina Górecka.

Ich projekt wyróżnia się lekką formą – pionowe deski z drzewa palmowego biegną ścieżką prowadzącą od wioski wzdłuż brzegu rzeki aż do pawilonu-kaplicy, będącej wydzieloną częścią ścieżki. Od słońca i deszczu chroni go dach opierający się na belkach, które otaczają kaplicę, a także same deski, które nadają wnętrzu intymności, jednocześnie nie stanowiąc bariery  – wnętrze można bowiem zobaczyć od zewnątrz. Obiekt będzie też dawał poczucia przebywania na łonie natury. „Deski wraz ze zbliżaniem się do strefy sacrum harmonijnie się zagęszczają, by na jej miejscu utworzyć dominantę widoczną od zewnątrz. Szczelina w zwartym szeregu żyletek tworzy wejście, wprowadza do wnętrza więcej światła, jednocześnie pozwala zobaczyć zarówno to, co dzieje się w środku obiektu, jak i za nim. Pawilon swoją wertykalnością nawiązuje do lokalnej przyrody i metod budownictwa” – opisują autorki projektu.

Dodają też, że kaplica stanie się punktem orientacyjnym dla okolicznej ludności, miejscem zgromadzeń i osobistej modlitwy. „Platforma, na której stoi obiekt, łagodnie wyrasta z ziemi, wynosząc kaplicę na wysokość metra ponad poziom gruntu. Podniesienie zapewni całoroczną dostępność obiektu, także podczas wylewania rzeki w porze deszczowej. Tym samym forma odzwierciedla zmiany, jakie zachodzą w środowisku w ciągu roku” – podkreślają.

Staż w pracowni słynnego architekta

Projekt polskich studentek został już przekazany organizacji pozarządowej Balouo Salo, która następnie podaruje go społeczności Tanaf. Mieszkańcy zdecydują, czy zrealizować tę wizję obiektu sakralnego. Balouo Salo zastrzega sobie także prawo zmian w projekcie oraz zaangażowania jego autorek w czasie prac nad budową kaplicy.

Studentki zostały nagrodzone finansowo (2,5 tys. dolarów) oraz możliwością odbycia stażu w pracowni światowej sławy japońskiego architekta Kengo Kuma (który był także przewodniczącym jury w konkursie) – autora projektów m.in. amerykańskiego Japanese Garden Cultural Village czy Yusuhara Wooden Bridge Museum.

- Ustalamy właśnie mailowo, kiedy i na jakich warunkach możemy pojechać do Japonii – opowiada Paulina. – To dla nad ogromne wyróżnienie i szansa – podkreśla.

Więcej informacji na temat konkursu na stronie internetowej www.kairalooro.com.

Lucyna Róg