Na kampusie Politechniki Wrocławskiej odsłonięto pomnik prof. Mariana Smoluchowskiego, wybitnego fizyka, jednego z pionierów kinetycznej teorii materii i fizyki statycznej. Uroczystość była jednym z głównych punktów trwającego na naszej uczelni 44. Zjazdu Fizyków Polskich

Popiersie stanęło przy skrzyżowaniu ul. Smoluchowskiego i Łukasiewicza, tuż przy budynku B-1, w którym znajdują się m.in. sale i laboratoria Wydziału Chemicznego. Pomysłodawcą pomnika jest prof. Arkadiusz Wójs, dziekan Wydziału Podstawowych Problemów Techniki PWr.

– To znakomity pomysł, by uhonorować tak znakomitego naukowca. Otoczenie jest akademickie, bowiem znajdują się tu same nasze budynki, a pomnik jest dopełnieniem nie tylko tej ulicy, lecz także całego kampusu. Mam nadzieję, że wkrótce Politechnika doczeka się kolejnych uczonych, którzy też w taki sposób przejdą do historii – powiedział prof. Cezary Madryas, rektor Politechniki Wrocławskiej i fundator pomnika. 

Autorem rzeźby jest prof. Janusz Kucharski z Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu, który przyznał, że z radością podjął się wyzwania, jakim było wykonanie rzeźby. – Przy tego typu pracy niezwykle ważna jest dokumentacja. Całe szczęście, że w tamtym okresie była już fotografia, ale na każdym zdjęciu prof. Smoluchowski wyglądał inaczej. Po głębokiej analizie wybrane zostało optymalne zdjęcie, które przedstawia tę wybitną postać w najlepszym dla niej okresie twórczym. Czy jest podobny? To już muszą państwo ocenić sami – mówił artysta. 

Odsłonięcie pomnika związane jest nie tylko z trwającym na Politechnice Wrocławskiej 44. Zjazdem Fizyków Polskich, lecz także z obchodami setnej rocznicy śmierci naukowca.

– Nasze środowisko wyszło z inicjatywą, by Sejm ogłosił rok 2017 rokiem Smoluchowskiego. Niestety przegraliśmy z rokiem Wisły, ale nie straciliśmy zapału i ostatecznie Polskie Towarzystwo Fizyczne podjęło uchwałę, by rok 2017 był właśnie rokiem profesora. Centralne obchody odbyły się kilka dni temu w Krakowie, a dzisiejsze odsłonięcie pomnika to jedno z ich finalnych wydarzeń – tłumaczyła prof. Katarzyna Chałasińska-Macukow, prezes PTF.

Prof. Marian Smoluchowski był jednym z  najwybitniejszych uczonych przełomu XIX i XX wieku. Ukończył z wyróżnieniem Uniwersytet Wiedeński, a w wieku 28 lat objął stanowisko profesora nadzwyczajnego fizyki teoretycznej Uniwersytetu Lwowskiego, a trzy lata później stanowisko profesora zwyczajnego. Był wtedy najmłodszym profesorem na terenie Cesarstwa Austro-Węgierskiego.  

Profesor był współtwórcą kinetycznej teorii materii. W 1904 r., wbrew powszechnie obowiązującej opinii, przedstawił argumenty potwierdzające możliwość obserwacji fluktuacji wielkości fizycznych spowodowanych ziarnistą strukturą materii. Na tej podstawie wyjaśnił, wraz z Albertem Einsteinem, zjawisko ruchów Browna. Wyjaśnienie to przyczyniło się do ostatecznego zaakceptowania przez społeczność naukową realnego istnienie atomów. 

Smoluchowski należał także do grona prekursorów wykorzystania teorii probabilistycznej i procesów losowych jako narzędzia do opisu zjawisk fizycznych.  

Zmarł 5 września 1917 roku, mając zaledwie 45 lat. 

mic