Warsztaty, wykłady oraz zajęcia w laboratoriach to kluczowe elementy programu VI edycji projektu „Współpraca Politechniki Wrocławskiej ze szkołami średnimi”. Celem zajęć jest m.in. popularyzacja nauki i zapoznawanie uczniów ze specyfiką studiowania.

W roku akademickim 2018/2019 zajęcia dydaktyczne w ramach współpracy PWr ze szkołami średnimi prowadzono z uczniami: I LO w Bolesławcu, II LO w Brzegu, II LO w Dzierżoniowie, I LO w Jaworze, I LO w Jeleniej Górze, LO w Kamiennej Górze, I LO w Krotoszynie, LO w Lubaniu, I LO w Oleśnicy, I LO w Ostrzeszowie, LO w Sycowie, I LO w Świdnicy, II LO w Wałbrzychu, ZSP Energetyk w Wałbrzychu oraz LO w Zgorzelcu. Zajęcia odbywały się w salach laboratoryjnych Politechniki Wrocławskiej oraz w poszczególnych szkołach.

Uczelnia kontynuuje więc współpracę ze szkołami z całego regionu. Ciekawą formą prowadzenia zajęć były wykłady tematyczne m.in. z matematyki, fizyki, chemii czy elektrotechniki, a także warsztaty, laboratoria i ćwiczenia rachunkowe.

Doświadczenia i wykłady z fizyki

Podczas zajęć o podstawowych zasadach rządzących światem fizycznym uczniowie badali zjawiska termoelektryczne, które występują kiedy mamy dwa różne materiały – jeden z niedoborem, drugi z nadmiarem elektronów. Uczniowie przeprowadzali analizę widmową światła za pomocą siatki dyfrakcyjnej. Wyznaczali także współczynnik lepkości cieczy przy wykorzystaniu prawa Stokesa.  

W trakcie zajęć uczniowie z liceum ogólnokształcącego w Lubaniu i II LO w Brzegu wyznaczali przyspieszenie ziemskie za pomocą wahadła fizycznego, określali opór w prostych obwodach elektrycznych, badali efekt fotoelektryczny, wysłuchali również wykładu „Fizyka jądrowa” – o prowadzonych badaniach nad przemianami jądra atomowego, widmach emisyjnych  i absorpcyjnych oraz wykładu z elektrostatyki o oddziaływaniach  pomiędzy nieruchomymi ładunkami elektrycznymi.

Dużym zainteresowaniem młodzieży z Liceum Ogólnokształcącego w Świdnicy cieszył się wykład o czarnej dziurze – „tworze” grawitacji, której podlegają cząstki o małych/dużych masach (Podróż do wnętrza czarnej dziury). Uczniowie z Zespołu Szkół Politechnicznych Energetyk podczas spotkań z energoelektroniką/elektroniką przemysłową, poznawali wysoko zaawansowany technicznie inteligentny budynek (inteligentny dom), który posiada specjalny system czujników i detektorów.         

Z kolei w Kamiennej Górze dużym zainteresowaniem cieszył się wykład o podróżach kosmicznych i związanych z tym technologiami. Natomiast tematyka wykładów z fizyki w LO w Dzierżoniowie była bardzo różnorodna – twierdzenia Steinera opisujące zależność momentu bezwładności bryły, wyznaczanie stałej Plancka, efekt fotowoltaiczny, w którym następuje konwersja energii promieniowania słonecznego  w energię elektryczną, to tylko część bogatej tematyki.

W ramach realizacji projektu, odbyły się również wykłady „Polaryzacja - Kopciuszek, niedoceniana siostra interferencji i dyfrakcji” oraz „Dynamika ruchu obrotowego”.      

Głównym tematem zajęć prowadzonych przez doc. dr inż. Annę Hajdusianek z Wydziału Podstawowych Problemów Techniki było badanie lepkości gliceryny. W trakcie ćwiczeń uczniowie musieli między innymi zmierzyć czas opadania próbki gliceryny w wodzie i zbadać, czy rzeczywiście zależy on od jej masy. Poznawali również zjawiska optyczne polegające na powstawaniu prążków interferencyjnych w kształcie pierścieni (tzw. pierścienie Newtona).

Laboratoria z elektrotechniki

Politechnika Wrocławska od kilku lat współpracuje ze szkołami średnimi z Dolnego Śląska, między innymi z okręgu legnickiego (Legnica, Jawor, Bolesławiec). W ramach autorskiego projektu edukacyjnego „Współpraca ze szkołami Średnimi”, realizowane są kursy wspomagające nauczanie przedmiotów ścisłych, m.in. podstawy elektrotechniki.      

W ramach realizowanego Projektu zajęcia laboratoryjne prowadzone odbyły się m.in.  w Laboratorium Maszyn Elektrycznych Politechniki Wrocławskiej na Wydziale Elektrycznym. Warsztaty dotyczyły badań i pomiarów silników prądu stałego i prądu przemiennego, uczniowie słuchali wykładów o racjonalizacji zużycia energii elektrycznej. Młodzież ze szkół okręgu legnickiego badała charakterystyki maszyny bocznikowej/szeregowej/klatkowej, poznawała najnowsze stanowisko do pomiarów maszyn elektrycznych, które umożliwia w pełni profesjonalne badania wielkości elektrycznych i mechanicznych, a także umożliwia poznanie technicznej wiedzy o elektryce.       

Uczniowie z Zespołu Szkół Politechnicznych Energetyk w Wałbrzychu oraz uczniowie I i II LO ze Świdnicy uczestniczyli w zajęciach dotyczących elektroniki i programowania mikrokontrolerów. Zajęcia praktyczne odbywały się w trzech różnych pracowniach dydaktycznych Politechniki Wrocławskiej, dając możliwość samodzielnej pracy przy nowoczesnych stanowiskach laboratoryjnych.

Podczas jednego z licznych spotkań w laboratoriach badawczych Wydziału Elektrycznego, młodzież z liceum w Jaworze spotkała się z absolwentami, którzy uroczyście obchodzili okrągły  jubileusz  ukończenia studiów.

Spotkania z królową nauk

Podczas zajęć dydaktycznych z matematyki, uczniowie poznawali podstawowe pojęcia analizy matematycznej i ich zastosowania. Młodzież z I LO w Bolesławcu obliczała pochodne i wykorzystywała je do zagadnień optymalizacyjnych w technice i geometrii. Natomiast na zajęciach z matematyki prowadzonych w II Liceum Ogólnokształcącym im. Jana Pawła II w Dzierżoniowie – zgodnie z sugestią nauczycieli przedmiotu – dyskutowano o problemach i zagadnieniach matematycznych nie ujętych w programie nauczania matematyki dla szkół średnich. Mówiono również o dawnych i najnowszych sposobach szyfrowania wiadomości i ich współczesnych zastosowaniach, natomiast uczniowie z Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Kościuszki w Sycowie poznawali tajniki liczb zespolonych.

Warsztaty chemiczne     

Zajęcia laboratoryjne z zakresu chemii organicznej i nieorganicznej są popularne od pierwszej  edycji projektu. Podczas warsztatów uczestnicy zajmowali się określaniem właściwości kwasowo-zasadowych różnych substancji, prowadzili reakcje utleniania i redukcji oraz poznawali techniki stosowane w chemii analitycznej. Prowadzili także analizę ilościową składu chemicznego badanych związków i ich mieszanin. Młodzież szkolna (m.in. z I LO w Jaworze oraz z LO w Lubaniu) badała właściwości alkoholi mono- i polihydroksylowych, alifatycznych i aromatycznych kwasów karboksylowych i innych nasyconych i nienasyconych wyższych kwasów tłuszczowych (roślinnych i zwierzęcych). Ponadto, licealiści prowadzili syntezę prostych estrów i polimerów, ekstrahowali barwniki z materiału roślinnego i analizowali je z wykorzystaniem prostych technik chromatograficznych.     

Tematyka warsztatów prowadzonych dla młodzieży szkół (m.in. I LO w Bolesławcu, LO w Zgorzelcu, I LO w Jeleniej Górze) w laboratoriach chemii organicznej/biochemii/produktów naturalnych związana była również z procesem izolacji DNA z materiału roślinnego (pomidora). Należy podkreślić fakt, że izolowanie kwasów nukleinowych z różnych materiałów jest wstępnym i podstawowym etapem wielu procedur stosowanych w biologii molekularnej. 

Uczniowie LO im. Jana Pawła w Dzierżoniowie oraz Zespołu Szkół Energetyk w Wałbrzychu prowadzili analizę jakościową różnych anionów, natomiast licealiści z liceum w Kamiennej Górze realizując ćwiczenia z manganometrii, poznali podstawy technik miareczkowania. Młodzież zapoznała się równocześnie z podstawowymi technikami analitycznymi wykorzystywanymi w laboratoriach chemicznych.

Kuchnia molekularna to połączenie gastronomii z nauką. Podczas takiego „kucharzenia” zostają przygotowywane wyjątkowe potrawy przy użyciu technik i sprzętów w zasadzie wykorzystywanych przez naukowców, a nie kucharzy. Techniki te wymagają uważnej obserwacji i znajomości przemian chemicznych i fizycznych.     

Zajęcia prowadzone są w ramach Projektu „Czas na zawodowców” realizowanego na Wydziale Mechanicznym PWR. Jest on skierowany nie tylko do uczniów, lecz również ich nauczycieli, dla których stanowi szansę na podwyższenie kwalifikacji. Efektem prowadzonych zajęć jest podniesienie kluczowych kompetencji i umiejętności niezbędnych na wymagającym rynku pracy.     

Projekt dofinansowany ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego 2014-2020 w ramach Osi Priorytetowej 10 Edukacja; Działanie 10.4 Dostosowanie systemów kształcenia i szkolenia zawodowego do potrzeb rynku pracy.   

Partnerzy projektu: Politechnika Wrocławska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Powiat Dzierżoniowski, Powiat Głogowski, Powiat Oleśnicki, Powiat Średzki, Powiat Świdnicki, Powiat Wałbrzyski, Powiat Ząbkowicki, Gmina Jelenia Góra, Gmina Legnica, Gmina Wałbrzych.

Wśród młodzieży szkolnej uczestniczącej w programie byli stypendyści Erasmus+ z Gymnasium w Dierdorfie, uczniowie Copenhagen Euro School oraz Liceo Scientifico Statale Enriqes w Rzymie oraz goszcząca ich społeczność I LO w Krotoszynie. Wysłuchali oni wykładu o prawdziwym zagrożeniu dla środowiska i zdrowia w związku z wszechobecnością plastiku w naszym życiu - Life with Plastic – is it Fantastic?

Korzyści ze współpracy szkół z regionu z uczelnią są w zasadzie nieograniczone, młodzież może nie tylko uzupełnić i wzbogacić swoją wiedzę, lecz także rozwijać swoje zdolności. Młodzi ludzie mają jednak przede wszystkim możliwość obycia się z uczelnią wyższą co niejednokrotnie pomaga w wyborze dalszej drogi kształcenia.

Decyzją władz uczelni VII edycja projektu współpracy ze szkołami średnimi odbędzie się w roku akademickim 2019/2020. Należy podkreślić, że uczelnia walcząca o studentów w obliczu niżu demograficznego, rozwija i usprawnia taką współpracę.     

Proces współpracy ze szkołami to nie tylko popularyzowanie nauki, lecz także upowszechnianie świadomości jej znaczenia dla społeczeństwa.  

prof. Jadwiga Sołoducho, Pełnomocnik Rektora ds. Współpracy ze Szkołami Średnimi