Perspektywy rozwoju transportu rzecznego oraz rola rzeki w gospodarce regionów to główny temat międzynarodowej „Konferencji na rzecz Odry”, która w czwartek odbyła się na Politechnice Wrocławskiej

Na początku listopada Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej zaprezentowało wstępne warianty modernizacji Odry do międzynarodowej klasy żeglowności oraz sposoby zagospodarowania terenów nadrzecznych. Program przewiduje m.in. likwidację aktualnych wąskich gardeł, budowę na terytorium Polski odcinka połączenia Dunaj-Odra-Łaba oraz budowę Kanału Śląskiego.

W czwartek o planowanej modernizacji terenów nadodrzańskich rozmawiali na Politechnice Wrocławskiej m.in. Thomas Webel, minister rozwoju regionalnego i transportu (Saksonia-Anhalt), Petr Forman, doradca prezydenta Republiki Czeskiej, Anna Moskwa, podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, a także samorządowcy z Polski, Czech i Niemiec oraz przedsiębiorcy.

– Rozwój Odrzańskiej Drogi Wodnej jest jednym z priorytetów rządu. Trzeba przy tym pamiętać, że rzeka jest dobrem wspólnym naszych trzech krajów, dlatego od tego typu spotkań zależy, czy będzie dla nas granicą geograficzną czy narzędziem rozwoju dla wszystkich regionów nadodrzańskich – mówił otwierając spotkanie Paweł Hreniak, wojewoda dolnośląski.

Koszt wszystkich inwestycji programu, którego efektem ma być osiągnięcie przez Odrę IV klasy żeglowności i włączenie rzeki w europejską sieć dróg wodnych, został wstępnie oszacowany na ok. 30 mld zł. Do 2020 r. mają zostać przygotowane m.in. studia wykonalności dla wszystkich inwestycji oraz opracowane najlepsze sposobów finansowania projektu (m.in. pozyskanie środków unijnych).

– Z dużym zainteresowaniem i podziwem śledzę plany polskiego rządu zmierzające do rozbudowy tego szlaku wodnego. Odra od zawsze była niezwykle ważną drogą transportową, a należy podkreślić, że tam, gdzie płynie rzeka nieniosąca ze sobą towarów, w gospodarce nic się nie dzieje – dodał Jiri Aster, przewodniczący Unii Izb Handlowych Łaba/Odra.

Pierwsza planowa regulacja rzeki rozpoczęła się niemal 200 lat temu, a uczestnicy spotkania zastanawiali się, co jest przyczyną obecnego zastoju w jej modernizacji i jakie będą korzyści z poprawy żeglowności Odry.

Jednym z pomysłów jest osiągnięcie poziomu żeglowności, który pozwoliłby na wpisanie Odrzańskiej Sieci Wodnej do  transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T, co mogłoby znacząco pomóc w uzyskaniu dużych środków z Unii Europejskiej na dalsze inwestycje.

Kolejna propozycja dotyczyła rozszerzenia współpracy naukowej i gospodarczej między państwami Nadodrza. Jako przykłady dobrego funkcjonowania tego typu inicjatyw podano działanie Komisji Dunajskiej i Komisji Mozelskiej, czyli międzynarodowych organizacji odpowiadających m.in. za bezpieczeństwo żeglugi oraz koordynowanie prac hydrotechnicznych odpowiednio na Dunaju i Mozeli.

Konferencja zakończyła się podpisaniem „Porozumienia na rzecz Odry”, w którym podkreślono, że rozwój rzeki, szczególnie w częściach granicznych, ma kluczowe znaczenie dla zbliżenia gospodarczego sąsiedzkich regionów i państw oraz wezwano władze Polski, Niemiec i Czech do podjęcia stanowczych działań na rzecz rozwoju transportu rzecznego na Odrze. 

– Należy pamiętać, że transport rzeczny jest istotny nie tylko dla międzynarodowej, ale również dla znacznego udoskonalenia walorów turystycznych regionów. Jednocześnie rozwój korytarzy rzecznych i transportu rzecznego nie tylko nie wyklucza, ale też sprzyja zachowaniu wysokich standardów środowiskowych – napisano w dokumencie.

Unijne środki na modernizację Odrzańskiej Drogi Wodnej

W środę, 15 listopada, na Politechnice Wrocławskiej podpisano umowę na realizację projektu „Stopień Brzeg Dolny – roboty modernizacyjne na stopniu, etap II”. Zakłada on m.in. modernizację śluzy żeglugowej i przebudowę przepławki stopnia wodnego Brzeg Dolny, położonego na skanalizowanym odcinku Odry na Dolnym Śląsku.

W ramach inwestycji wykonane zostaną roboty budowlano-montażowe m.in. modernizacja awanportów, przebudowa głowy górnej śluzy wraz z wnękami pod nowe wyposażenie technologiczne, modernizacja komory śluzy, wymiana wrót i zasuw kanałów obiegowych oraz maszynowni na głowie górnej, montaż części instalacji elektrycznej zasilającej i sterowniczej, przebudowa przepławki dla ryb na przepławkę przesmykową. Celem prac jest poprawa parametrów eksploatacyjnych śluzy żeglugowej i udrożnienie biologiczne Odry.

Modernizacja śluzy przełoży się na zwiększenie wolumenu przewożonych drogą wodną towarów, a przebudowa przepławki dla ryb umożliwi migrację ryb przez stopień wodny w Brzegu Dolnym. Dzięki inwestycji utrzymane zostaną parametry Odrzańskiej Drogi Wodnej na poziomie III klasy drogi wodnej na odcinku bezpośredniego wpływu stopnia wodnego Brzeg Dolny.

Całkowity koszt projektu wynosi ok.28 mln zł, a unijne wsparcie z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko to ponad 23 mln zł.

mic