Nie trzeba dużo pieniędzy, żeby robić ciekawe eksperymenty, wystarczą przedmioty dostępne na wyciągnięcie ręki. Z takiego założenia wychodzą pomysłodawcy programu Klub Młodych Odkrywców z Centrum Nauki Kopernik. Politechnika Wrocławska jest jednym z partnerów tego projektu.

- Staramy się małymi kroczkami zmieniać podejście do edukacji w naszych szkołach – mówi Anna Dziama, dyrektorka Działu Edukacji w Koperniku. – Chcemy pokazywać, że nauka jest ciekawa, że warto stawiać sobie pytania i samodzielnie szukać na nie odpowiedzi, że nie trzeba się bać eksperymentowania – dodaje.

Trzeba szukać pomysłów

Koordynatorką programu na Politechnice jest doc. dr inż. Anna Hajdusianek z Katedry Fizyki Doświadczalnej, która wiele lat temu założyła na naszej uczelni Akademię Młodych Odkrywców. To właśnie w ramach AMO uczniowie szkół podstawowych, gimnazjów i liceów mają okazję poznawać świat z perspektywy otaczających nas zjawisk naukowych. – Bo nauka jest przecież powiązana z życiem codziennym, trzeba tylko trochę się rozejrzeć wokół. Ważne, żeby od przedszkola, poprzez szkoły podstawowe i średnie uczyć młodych kreatywnego myślenia i otwartości na naukę. A w jaki sposób? Na przykład pokazując nauczycielom, jak w przystępny i ciekawy sposób prezentować doświadczenia, jak samemu szukać pomysłów na eksperymenty – uważa doc. Hajdusianek.

Samemu zrobić linijkę

Na tym właśnie polegały warsztaty „Konstruktorzy marzeń”  organizowane na Politechnice Wrocławskiej dla nauczycieli z gimnazjów i liceów Dolnego Śląska. Pod okiem trenerów z Centrum Nauki Kopernik uczestnicy mieli do wykonania różne zadania konstruktorskie. – Na początek była to półmetrowa linijka z funkcją cyrkla. Każdy samodzielnie musiał zrobić przyrząd, do dyspozycji miał wszystkie dostępne materiały – wyjaśnia Łukasz Mędrzycki z CNK. - Podczas takich zajęć okazuje się, że niektórzy pierwszy raz w życiu trzymają w ręku piłę czy wiertarkę. To trochę powrót do zajęć technicznych, od których teraz się w szkołach odchodzi.

Nie bać się popełniać błędów

W Klubach Młodego Odkrywcy dzieci i młodzież wspólnie eksperymentują, pod okiem opiekunów (nauczycieli, rodziców czy animatorów kultury), wykorzystując pomoce dostępne w kuchni, garażu czy ogrodzie. Klubowicze sami poszukują interesujących ich tematów i je zgłębiają. Dzięki czemu rozwijają wiele zdolności i przekonują się, że popełnianie błędów też jest cenne, bo uczy rozwiązywać problemy. W Polsce działa już 400 klubów, powstają one przy szkołach, domach kultury w miastach i na wsiach.

- Wprowadzanie eksperymentów na lekcjach przede wszystkim rozbudza ciekawość w uczniach, ale też wyjaśnia dane zjawisko  i pomaga w zapamiętywaniu – mówi doc. Anna Hajdusianek. - Jak uczeń sam może coś zrobić, to naprawdę ma szansę się czegoś nauczyć. Współczesna edukacja musi iść w kierunku interdyscyplinarności, kiedy przedmioty techniczne przeplatają się z informatyką czy matematyką – wyjaśnia szefowa AMO.

Technika na języku polskim

Dlatego w warsztatach mogli uczestniczyć nie tyko nauczyciele przedmiotów ścisłych. – Takie metody przydają się na przykład do badania precyzyjności języka – uważa Monika Czerkas, nauczycielka języka polskiego z Miejskiego Zespołu Szkół w Kłodzku. – Najpierw uczniowie piszą instrukcję wykonania jakiegoś przedmiotu, a potem druga grupa musi to zrobić zgodnie ze wskazówkami. I tutaj udaje się połączyć praktykę z teorią. Młodzież wbrew temu, co może się wydawać, lubi działać, własnoręcznie coś zrobić, trzeba tylko ją do tego zachęcić. A najlepiej przez własny przykład, czyli nie bać się wziąć narzędzi do rąk – śmieje się nauczycielka.

W trakcie warsztatów uczestnicy nie tylko projektowali i robili różne pomoce naukowe, ale też dyskutowali, które z pomysłów nadają się do zrealizowania na lekcji z uczniami. Fachową pomocą uczestnikom służyli też Tomasz Ruszkowski i Katarzyna Andrzejczuk z Kopernika i doc. Anna Hajdusianek z PWr.

Szkolenia "Konstruktorzy marzeń" są finansowo wspierane przez firmę Boeing, która współpracuje także z Akademią Młodych Odkrywców.

Iwona Szajner